TS Trần Du Lịch: Cơ chế đặc thù chỉ cho TP HCM một nửa quyền

Nghị quyết 98 cho phép TP HCM quyết định, song quy trình, thủ tục thực hiện lại theo quy định, tức chỉ cho một nửa quyền, theo TS Trần Du Lịch.

"Chưa bao giờ Trung ương cho TP HCM một nghị quyết tác động lớn như vậy nhưng tự thân nó lại chưa đồng bộ. Thành phố được quyền quyết định, ra chủ trương nhưng quy trình thủ tục lại theo các quy định, tức chỉ cho một nửa, một phần", TS Trần Du Lịch nói tại cuộc họp Ban chỉ đạo triển khai Nghị quyết 98 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP HCM, chiều 15/1.

TS Trần Du Lịch phát biểu tại cuộc họp Ban chỉ đạo thực hiện Nghị quyết 98 cấp TP HCM, chiều 15/1. Ảnh: An Phương

Nghị quyết 98 hiệu lực từ 1/8/2023, thí điểm một số cơ chế đặc thù cho TP HCM trong 3 năm, kỳ vọng mang lại nhiều lợi ích cho người dân, doanh nghiệp thành phố.

Với vai trò Chủ tịch Hội đồng tư vấn thực hiện Nghị quyết 98, ông Trần Du Lịch cho rằng những nội dung thuộc thẩm quyền "thành phố đã triển khai đi vào cuộc sống", những phần còn lại chủ yếu rơi vào bộ, ngành vẫn chưa thông.

Theo chuyên gia, thành phố đang chuẩn bị nội dung cho dự thảo Nghị định thay thế Nghị định 93 của Chính phủ về phân cấp quản lý một số lĩnh vực cho TP HCM. Những cơ chế, chính sách của Nghị quyết 98 mà còn phải xin quy trình, thủ tục của bộ, ngành cần đưa vào nghị định mới. Điều này giúp đồng bộ quy trình, thủ tục cơ chế, chính sách của Nghị quyết 98, từ đó thành phố có thể tự quyết định cách thức thực hiện mà không phải xin bộ, ngành.

Nói rõ hơn về những khó khăn khi thực hiện cơ chế đặc thù, Phó chủ tịch UBND TP HCM Võ Văn Hoan cho biết việc ban hành khung pháp lý hướng dẫn một số nội dung Nghị quyết 98 chưa kịp tiến độ đề ra. Việc này dẫn đến thành phố chưa có cơ sở triển khai một số nội dung chính sách theo quy định.

Trong đó, phải kể đến các nghị định của Chính phủ về thực hiện dự án hợp đồng BT; miễn thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân liên quan các hoạt động đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp; tuyển dụng, quản lý cán bộ, công chức làm việc tại xã, phường, thị trấn; phân cấp quản lý nhà nước trên một số lĩnh vực cho TP HCM.

"Đến nay các nghị quyết này vẫn chưa được ban hành", ông Hoan nói. Theo lãnh đạo thành phố, hiện chưa có cơ chế phối hợp giữa thành phố và bộ, ngành trong giải quyết khó khăn khi triển khai Nghị quyết 98. Các kiến nghị đều phải báo cáo trực tiếp Thủ tướng nên về lâu dài không phát huy được vai trò của thành viên Ban chỉ đạo thực hiện.

Là trưởng ban chỉ đạo thực hiện Nghị quyết 98 cấp TP HCM, Bí thư Thành ủy Nguyễn Văn Nên cho rằng cần vận dụng tất cả cơ chế, chính sách để phân cấp vượt trội hơn cho thành phố nhằm đảm bảo đồng bộ với nghị quyết.

Theo người đứng đầu Thành uỷ, cần vận dụng Nghị quyết 98 để xử lý những vấn đề tồn tại của thành phố, từ đó giúp "con tàu TP HCM nhẹ bớt để còn tiến về phía trước, chứ đi đâu cũng chở theo tảng đá to khó mà tăng tốc được".

Trước Nghị quyết 98, năm 2017 Quốc hội ban hành Nghị quyết 54 với nhiều cơ chế đặc thù cho TP HCM nhằm tạo động lực mới để đô thị 13 triệu dân bứt phá. Tuy nhiên, sau 4 năm thực hiện, thành phố chưa nhận được kết quả như mong đợi do nhiều vướng mắc từ bộ ngành. Hầu hết chính sách đặc thù về quản lý tài chính nhằm tăng nguồn thu như cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước, nguồn thu từ đấu giá tài sản công chưa thể thực hiện.

Lê Tuyết – Nguyễn Trà