Tranh tái hiện cuộc sống người Tống nghìn năm trước

Tranh động "Thanh minh thượng hà" tái hiện khung cảnh, con người thời Tống gần 1.000 năm trước.

Video ra mắt hôm 15/6, do đài CCTV phối hợp nhà làm phim hoạt hình và các nhà nghiên cứu tranh cổ ở thành phố Khai Phong, Trung Quốc, thực hiện. Tranh động được dựng từ kiệt tác Thanh minh thượng hà của họa sĩ Trương Trạch Đoan (1085-1145) thời Bắc Tống.

Đoạn phim không dựng toàn bộ hoạt động của con người trong tác phẩm nguyên mẫu mà tập trung vào những cảnh như ngoại ô, công việc của nông dân, khung cảnh đông đúc ở kinh thành thời Tống - Biện Kinh (hay Đông Kinh, nay là thành phố Khai Phong, tỉnh Hà Nam).

Tranh gốc dài hơn 5 m, cao gần 25 cm vẽ khoảng 814 người, hơn 60 con vật, 28 chiếc thuyền, hơn 30 căn nhà, 20 chiếc xe, tám chiếc kiệu, hơn 170 cây. Con người hiện lên đa dạng với đủ ngành nghề, từ người làm ăn buôn bán, người biểu diễn tạp kỹ, gánh hát đến ăn mày, tăng nhân, thầy bói, lang y, thợ cắt tóc, người kinh doanh khách sạn, thợ mộc, thợ rèn, thư sinh.

Theo DPM, điểm nhấn quan trọng của Thanh minh thượng hà là cây cầu. Theo nghiên cứu của các học giả hiện đại, phần này tả cột trụ của con thuyền sắp va vào cầu. Phía trên, nhóm người cúi xuống xem các thủy thủ đang vội vã điều hướng con thuyền.

Tác phẩm ban đầu được cất giữ trong cung đình Bắc Tống, có số phận ly kỳ khi trải qua hàng chục lần đổi chủ trong gần 1.000 năm qua. Năm 1524, tranh về tay Lục Hoàn - quan Binh bộ thượng thư. Sau khi Lục Hoàn chết, phu nhân của ông giấu tranh trong chiếc gối. Con trai của Lục Hoàn bán tranh cho viên quan tên Cố Đỉnh Thần, thời Minh.

Qua tay một vài quan lại khác, tác phẩm sau đó được đưa vào cung đình triều Minh. Nhưng không lâu sau, tranh bị một thái giám ăn trộm, bán ra ngoài. Tới thời Thanh, bức họa được giữ trong các Nghinh Xuân ở Tử Cấm Thành, bình yên vô sự sau loạt biến cố chính trị. Đến nay, Thanh minh thượng hà của Trương Trạch Đoan được lưu giữ ở Bảo tàng Cố Cung, Bắc Kinh.

Cảnh tấp nập trong tranh của Trương Trạch Đoan. Ảnh: Sohu

Kiệt tác của Trương Trạch Đoan có sức ảnh hưởng lớn trong hội họa Trung Quốc, nhiều họa sĩ cung đình thời sau thực hiện các tác phẩm đồ sộ, cảm hứng từ tranh của Trương Trạch Đoan. Một trong số đó là bản Thanh minh thượng hà của 5 họa sĩ thời Thanh, hiện lưu giữ ở Bảo tàng Cố cung Đài Bắc, Đài Loan. Tác phẩm dài hơn 10 m, với hơn 4.000 nhân vật.

Nghinh Xuân