Tranh cãi việc đòi tiền bảo hiểm thương tật khi lao vào lửa cứu vợ con

Ngày 7/5, China Court công bố một vụ tranh chấp bảo hiểm vừa được Tòa án Nhân dân Trung cấp tỉnh Hồ Bắc xét xử phúc thẩm. Theo đó, tòa giữ nguyên phán quyết sơ thẩm của Tòa án Quận Ân Thi, buộc công ty bảo hiểm phải trả cho ông Yang khoản bồi thường hơn 580.000 nhân dân tệ (hơn 2 tỷ đồng).

Theo hồ sơ vụ kiện, sáng sớm 22/1/2023, mùng 1 Tết, ông Yang đang tụ tập ở nhà hàng xóm thì biết tin xảy ra hỏa hoạn tại căn nhà gỗ của mẹ Yang. Vợ và con trai ông đều bị mắc kẹt trong ngôi nhà gỗ đang cháy.

Ông Yang nhanh chóng trở về nhà và lao vào lửa để cứu vợ con và những người khác, bất chấp mọi nỗ lực ngăn cản của hàng xóm. Kết quả, ông bị bỏng cấp độ hai.

Ông Yang trước đó đã được công ty mua bảo hiểm tai nạn và bảo hiểm y tế. Song công ty bảo hiểm cho rằng ông đã tự gây thương tích nên theo điều khoản miễn trừ của bảo hiểm, công ty không phải trả tiền bảo hiểm.

Vì lý do này, ông Yang đã kiện công ty bảo hiểm và yêu cầu thanh toán phí bảo hiểm khuyết tật do tai nạn thương tích, và trợ cấp y tế do tai nạn, tổng cộng hơn 580.000 nhân dân tệ.

Trong phiên tòa sơ thẩm tại Tòa án quận Ân Thi, hai bên tranh luận gay gắt việc ông Yang cứu người khỏi vụ cháy có là cố ý tự gây thương tích hay không. Nguyên đơn cho rằng trong hoàn cảnh đó tất nhiên về đạo đức, ai cũng sẽ lao vào cứu vợ con, chứ không phải lao vào để cố tình bị thương để "ăn vạ" bảo hiểm.

Còn bị đơn cho rằng việc cứu hỏa là của lực lượng chức năng, có chuyên môn. Ông Yang tự ý lao vào cứu vợ con mà "không được phép" là tự gây thương tích, tự chuốc lấy hậu quả.

Tòa sơ thẩm sau đó nhận định, công ty bảo hiểm không đưa ra bằng chứng chứng minh vết thương của ông Yang trong vụ tai nạn này là cố ý, tự gây ra chứ không phải tai nạn.

Phán quyết sơ thẩm ủng hộ tất cả yêu cầu bồi thường của Yang và yêu cầu công ty bảo hiểm phải bồi thường cho Yang hơn 580.000 nhân dân tệ.

Sau phiên sơ thẩm, công ty bảo hiểm kháng cáo song bị bác. Thẩm phán tòa phúc thẩm cho rằng việc dập lửa và giải cứu những người thân yêu phải là bản năng của mọi người, và đó cũng là nghĩa vụ giải cứu được quy định trong Bộ luật Dân sự.

"Hành động của ông Yang không thể được định nghĩa đơn giản là tự gây thương tích để chối bỏ nghĩa vụ trả tiền bảo hiểm. Pháp luật cần chuẩn nhưng phải có tình người", bản án nêu.

Luật Bảo hiểm của Trung Quốc quy định, 5 trường hợp sau được tính là hành vi lừa dối bảo hiểm, có thể bị truy cứu hình sự: Cố tình bịa đặt đối tượng được bảo hiểm; Làm sai lệch sự việc xảy ra của một tai nạn bảo hiểm chưa xảy ra; Cố ý gây ra tai nạn bảo hiểm gây tổn thất về tài sản để lừa gạt bảo hiểm; Cố ý gây ra tai nạn bảo hiểm nhân thọ như tử vong, thương tích, khuyết tật hoặc bệnh tật của người được bảo hiểm để lừa gạt bảo hiểm; Giả mạo hoặc thay đổi bằng chứng, tài liệu hoặc liên quan đến vụ tai nạn bảo hiểm... phóng đại mức độ tổn thất.

Theo Luật Bảo hiểm tai nạn tại Việt Nam, phạm vi bảo hiểm phải là tai nạn do một lực bất ngờ, ngoài ý muốn của người được bảo hiểm, từ bên ngoài tác động lên thân thể người được bảo hiểm. Đó là nguyên nhân trực tiếp khiến cho người được bảo hiểm bị chết hoặc thương tật thân thể. Hoặc người được bảo hiểm có hành động cứu người, cứu tài sản của nhân dân, của nhà nước và tham gia chống các hành động phạm pháp.

Hải Thư (Theo China Court)