Tình người trong 'hỏa ngục' ở California

Cháy rừng năm nay là tâm điểm chú ý của người dân ở Mỹ vì thiệt hại về con người và tài sản được xem như lớn nhất trong lịch sử của miền nam California, Mỹ.

Cô Paula Tapia (phải) ôm và chia sẻ với cô Katja Schmolka, người mất nhà do cháy rừng ở khu Pacific Palisades, Los Angeles, bang California ngày 10-1 - Ảnh: Reuters

Tuy nhiên trong hoạn nạn, rất nhiều câu chuyện ấm áp tình người được lan tỏa.

Sẻ chia trong hoạn nạn

Thiệt hại về tài sản suy cho cùng vẫn không phải điều lo ngại lớn nhất của mọi người. Người dân ở Mỹ khi mua nhà đều có bảo hiểm tài sản của họ. Cho nên sau cùng thì mọi người sẽ lấy lại được phần lớn những gì họ mất.

Tuy nhiên, sẽ mất rất nhiều thời gian và công sức để giúp những người bị nạn quay lại với cuộc sống như trước. Những thứ có giá trị kỷ niệm thì bao nhiêu tiền cũng không mua lại được.

Điều đáng lo ngại nhất là ảnh hưởng xấu về sức khỏe gây nên bởi khói cháy sẽ kéo dài đến nhiều năm. Sau cùng là những mất mát về môi trường sống và thiên nhiên mà người dân nam California rất tự hào sẽ cần rất lâu để gầy dựng lại.

Câu chuyện nghe đau thương là thế, nhưng trong lúc hoạn nạn tôi lại thấy được nhiều điều làm người ta ấm lòng.

Cũng như ở Việt Nam, người dân và nhà chức trách ở California cùng chung tay kiểm soát tình hình và giải cứu nơi gọi là quê hương của họ. Có rất nhiều người bỏ tiền túi ra mua đồ ăn, quần áo và nhu yếu phẩm để quyên tặng cho những gia đình gặp nạn.

Trên mạng xã hội, người ta cũng thấy nhiều cá nhân mở rộng vòng tay và nhà của họ để đón nhận những người cần giúp đỡ. Một cặp vợ chồng bỏ tiền túi bao luôn một khách sạn để người gặp nạn đến ở.

Cá nhân tôi dù không bị ảnh hưởng về tài sản cũng được cơ quan làm việc quan tâm đến. Tôi làm việc cho một cơ quan nhà nước, cứ mỗi vài tiếng là sẽ có một tin nhắn hỏi thăm sức khỏe và tâm lý xem tôi có cảm thấy an toàn không. Có lúc tôi quên trả lời thì vài tiếng sau cấp trên sẽ nhắn riêng hỏi thăm. Điều này làm cho tôi cảm thấy vui trong lòng.

Mùa cháy rừng ở California

Có một hiện tượng bão gió đặc trưng của miền nam California mang tên cơn gió Santa Ana. Bão gió này thường gặp khi gió từ sa mạc ở phía đông đổ dồn về phía biển.

Thành phố Los Angeles được bao quanh bởi một dãy núi hùng vĩ với đỉnh núi Baldy cao ngang ngửa với đỉnh Fansipan của Việt Nam. Khi gió đổ dồn từ sa mạc phải luồn lách qua những khe núi chật hẹp thì vận tốc của gió có thể tăng đến hơn 100km/h gây nên bão gió Santa Ana.

Gió sa mạc thường nóng, khô và dễ gây cháy rừng. Lời giải thích trên là những gì chú tôi giải thích cho tôi nghe vào năm 2015, lúc tôi dọn từ Chicago sang Los Angeles sống. Nghe kể là một chuyện, nhưng khi sống trong hoàn cảnh ấy thì ai cũng không khỏi ngỡ ngàng.

Thiên tai là chuyện không của riêng ai. Khác với Việt Nam là một nước nhiệt đới với khí hậu ẩm ướt, miền nam California là một nơi có khí hậu rất khô.

Thật ra tiểu bang California vừa trải qua nạn hạn hán kéo dài hơn một thập niên. 2023 là một năm đặc biệt với lượng mưa lớn do ảnh hưởng của hiện tượng El Nino. Thế nhưng tình hình hạn hán lại nhanh chóng quay lại ở năm 2024. Điều này làm người dân trong khu vực lo ngại về nạn cháy rừng xảy ra hằng năm mà người dân thường quen thuộc gọi là mùa cháy rừng.

Vụ cháy đầu tiên tôi trải qua là khi tôi sống trên đồi Hollywood. Tôi nhớ năm ấy lúc đi làm về thì bão gió nổi lên, xe phải chạy từ từ vì gió mạnh có thể làm lật xe hoặc làm trật tay lái. Khi đi ngang qua con đường gần khu giữa khe núi trên đường cao tốc 405, tôi bàng hoàng thấy hai bên ngọn đồi đang cháy rực. Cảnh tượng có thể diễn tả như đang đi vào địa ngục.

Đám cháy năm đó kéo dài đến gần một tuần lễ làm cho khói bụi bay khắp nơi. Buổi sáng không thấy được mặt trời. Không khí có mùi khét và ô nhiễm gây nên bệnh đường hô hấp cho nhiều người.

Thế nhưng vụ bão gió và vụ cháy rừng năm nay lại gây thiệt hại lớn nhất lịch sử miền nam California. Bão gió Santa Ana lần này kéo dài hơn bình thường làm cho không khí khô hạn nhanh chóng. Vài ngày trước tôi còn nghĩ chắc là sắp cháy rừng rồi. Và đúng như dự đoán, ngày hôm sau vụ cháy rừng Pacific Palisades bắt đầu và lan rộng chỉ trong vài giờ.

Bão gió góp phần làm cho ngọn lửa lan nhanh đến khu vực dân cư. Không khí trong khu vực mang mùi khét như tôi vẫn nhớ năm nào.

Hàng ngàn hộ gia đình phải di tản vì lửa lan nhanh và lính cứu hỏa làm việc ngày đêm để kiểm soát tình hình. Tôi vẫn được xem như là may mắn vì khu vực tôi ở không bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, cách chỗ tôi ở chưa đến 10km đang có một đám cháy vẫn âm ỉ không ngừng.

Đồng nghiệp tôi không may mắn như tôi. Từ ngày 8-1, gia đình họ bị mất điện vì hệ thống phát điện bị cháy và được xem là không an toàn để hoạt động vì tình hình hiện tại.

Có nhiều người sau một đêm đã mất sạch. Đến sáng 10-1, bão gió đã dừng lại, nhưng vụ cháy rừng Pacific Palisades vẫn chưa được kiểm soát hoàn toàn, và trong lúc tôi đang viết bài này thì nhận được tin tức từ cơ quan về một vụ cháy khác ở phía nam quận Cam. Điều không may mắn nhất lần này là vụ cháy lan nhanh và rộng vào khu dân cư. Bão gió kéo dài làm cho mọi cố gắng của lính cứu hỏa trở nên khó khăn và nguy hiểm hơn gấp nhiều lần.