Tin tức thế giới 25-5: Kết luận sơ bộ vụ tổng thống Iran; ông Putin bác tư cách của ông Zelensky

Điều tra ban đầu cho thấy không có dấu hiệu ám sát vụ trực thăng chở tổng thống Iran rơi; Tổng thống Nga Putin bác tư cách pháp lý của Tổng thống Ukraine Zelensky; Tòa án quốc tế yêu cầu Israel ngừng bắn... là những tin tức thế giới nổi bật.

Người dân tại lễ tang cố tổng thống Iran Ebrahim Raisi ở Qom (Iran) - Ảnh: REUTERS

Kết luận ban đầu vụ trực thăng chở Tổng thống Iran rơi

Theo truyền thông Iran ngày 25-5, báo cáo ban đầu cho thấy không có dấu hiệu gài bẫy hoặc ám sát trong vụ trực thăng chở Tổng thống Iran Ebrahim Raisi và các quan chức vừa qua.

Ông Raisi cùng ngoại trưởng Iran và một số quan chức đã tử nạn trong vụ rơi trực thăng nêu trên. Vụ việc gây chấn động dư luận trong bối cảnh tình hình chính trị và quân sự ở Iran phức tạp cả trong lẫn ngoài nước.

Ông Raisi được xem là ứng viên sáng giá có thể thay thế Đại giáo chủ Ayatollah Ali Khamenei (85 tuổi) trong tương lai.

Vụ rơi trực thăng trên đã kéo theo nhiều đồn đoán và thuyết âm mưu.

EU trừng phạt Bộ trưởng Quốc phòng Iran

Hôm 24-5, Liên minh châu Âu (EU) nhất trí trừng phạt 9 cá nhân và tổ chức Iran, bao gồm Bộ trưởng Quốc phòng Mohammad-Reza Ashtiani.

Đây là danh sách trừng phạt liên quan tới cáo buộc cung cấp máy bay không người lái (drone) cho Nga sử dụng trong cuộc xung đột Nga - Ukraine. Reuters dẫn lời một nhà ngoại giao xác nhận ông Ashtiani có tên trong danh sách trừng phạt trên, đồng thời cho biết việc trừng phạt sẽ được đại diện cấp cao về chính sách đối ngoại của EU công bố đầu tuần tới.

Phương Tây và EU nói riêng đã liên tục cáo buộc Iran cung cấp vũ khí cho Nga sử dụng trong cuộc xung đột ở Ukraine, đặc biệt drone. Trước giờ Iran luôn bác bỏ cáo buộc này.

Ông Putin: sẵn sàng đàm phán hòa bình Ukraine, nhưng đàm phán với ai?

Tổng thống Nga Vladimir Putin khẳng định Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky không có tư cách pháp lý để ngồi vào bàn đàm phán hòa bình, nếu một cuộc đàm phán như vậy diễn ra.

Trên lý thuyết, hiện ông Zelensky đã hết nhiệm kỳ 5 năm làm lãnh đạo Ukraine. Tuy nhiên, Ukraine đang trong tình trạng thiết quân luật vì cuộc xung đột với Nga, vì vậy Tổng thống không phải đối diện một cuộc bầu cử vốn có thể thách thức vị trí của ông.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky - Ảnh: REUTERS

Mặc dù vậy, phát biểu ngày 25-5 tại cuộc họp báo nhân chuyến đi Belarus, ông Putin đặt nghi vấn lên tính hợp pháp của nhà lãnh đạo Ukraine. Ông nói sẵn sàng đàm phán chấm dứt chiến sự, song vai trò của ông Zelensky có thể là cản trở pháp lý.

"Nhưng tôi sẽ đàm phán với ai đây? Đó vẫn là một câu hỏi... Tất nhiên chúng tôi nhận thấy tính hợp pháp của người đang lãnh đạo (Ukraine) lúc này đã hết rồi", Reuters dẫn lời ông Putin.

Mỹ và Đức thảo luận về vai trò của Trung Quốc đối với Nga

Ngày 24-5, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken và Ngoại trưởng Đức Annalena Baerbock đã thảo luận về "những thách thức" do Trung Quốc đặt ra, bao gồm sự ủng hộ của Bắc Kinh dành cho ngành công nghiệp quốc phòng của Nga, theo Bộ Ngoại giao Mỹ.

Nga đang trong năm thứ ba xung đột với Ukraine kể từ lúc phát động "chiến dịch quân sự đặc biệt" tháng 2-2022.

Mỹ và nhiều nước phương Tây nhận định Trung Quốc có thể giúp tác động lên Nga, song cũng hoài nghi về khả năng Bắc Kinh giữ thái độ trung lập trong câu chuyện này. Thậm chí, Washington và đồng minh thường xuyên đặt dấu hỏi về việc Trung Quốc "ủng hộ Nga", bao gồm cáo buộc về việc cung cấp hỗ trợ liên quan tới quân sự, trong xung đột Nga - Ukraine.

Ông Blinken và bà Baerbock ngoài ra cũng có những trao đổi về tình hình chiến sự Ukraine và Trung Đông.

Tòa quốc tế yêu cầu ngừng bắn ở Rafah, Israel vẫn oanh tạc

Các lực lượng Israel đã tăng cường tấn công vào Dải Gaza trong hôm 25-5, bất chấp Tòa án Công lý quốc tế (ICJ) ra phán quyết về yêu cầu Israel dừng chiến dịch tấn công thành phố Rafah, miền nam Gaza.

Yêu cầu này là một biện pháp khẩn cấp nằm trong vụ kiện lớn của Nam Phi, cáo buộc Israel phạm tội diệt chủng. Nam Phi cho rằng việc Israel tấn công Rafah, nơi hơn 1 triệu người mất nhà cửa vì cuộc chiến Gaza đang ẩn náu, sẽ đe dọa sự sinh tồn của người Palestine.

Trong thời gian qua, Israel đã mở chiến dịch đổ bộ vào Rafah, đồng thời tái diễn các nỗ lực tấn công ở phía bắc Dải Gaza. Theo Reuters, giao tranh ác liệt cũng đã xảy ra ở trại tị nạn Jabalia hôm 24-5.

Houthi sắp thả 100 tù nhân

Người đứng đầu ủy ban phụ trách vấn đề tù nhân của lực lượng Houthi, Abdul Qader al-Murtada, khẳng định tổ chức này sẽ thả 100 tù nhân trong ngày 25-5. Đây là những tù nhân thuộc lực lượng của chính phủ Yemen. Trong thông báo về vấn đề này hôm 24-5, ông Murtada cho biết quyết định trên được thủ lĩnh Houthi Abdul-Malik Badr Al-Din al-Houthi ban hành.

Houthi được biết là một trong số các nhóm chính trị - vũ trang người Hồi giáo do Iran bảo trợ ở Trung Đông. Houthi đặc biệt lớn mạnh và có sức ảnh hưởng ở Yemen, nhất là khu vực phía bắc nước này.

Lần gần nhất Houthi thả tù nhân là tháng 4-2023, khi thả 70 thành viên lực lượng chính phủ Yemen để đổi 250 người của Houthi.

Trong cuộc xung đột Yemen, đã hàng chục ngàn người thiệt mạng và hàng triệu người rơi vào nạn đói. Dư luận quốc tế hiểu rằng xung đột Yemen thực chất là một cuộc chiến ủy nhiệm giữa Iran và Saudi Arabia.

Tiêm kích hạ cánh

Tiêm kích Mirage 2000 của Không quân Đài Loan chuẩn bị đáp xuống một căn cứ không quân ở thành phố Tân Trúc hôm 23-5, ngày Trung Quốc đại lục bắt đầu cuộc tập trận vây quanh hòn đảo - Ảnh: AFP