Tìm giải pháp làm sống lại 4 con sông ở nội đô Hà Nội

Cụ thể, chiều 22.8.2023, toạ đàm Làm “sống lại” 4 con sông nội đô đã được tổ chức tại Hà Nội. Đây cũng là cơ hội để Liên hiệp các Hội khoa học và kỹ thuật TP Hà Nội lắng nghe, tập hợp ý kiến góp ý của các chuyên gia, các nhà khoa học, các đơn vị liên quan gửi đơn vị lập đề án (Chi cục Bảo vệ Môi trường Hà Nội) hoàn thiện trình UBND TP Hà Nội xem xét phê duyệt, triển khai đề án phục hồi chất lượng môi trường và phát triển hệ thống 4 sông nội đô là Tô Lịch, Kim Ngưu, Lừ, Sét.

Phát biểu tại tọa đàm, PGS.TS Trần Thị Việt Nga, Trưởng khoa Kỹ thuật môi trường, Trường Đại học Xây dựng Hà Nội, cho biết: Đề án phục hồi chất lượng môi trường và phát triển hệ thống 4 sông nội đô là Tô Lịch, Kim Ngưu, Lừ, Sét đã nhấn mạnh sự hình thành và chức năng của hệ thống 4 con sông nội đô đang gắn bó chặt chẽ với sự phát triển đô thị của TP Hà Nội.

PGS.TS Trần Thị Việt Nga phân tích, cấu trúc của đô thị Hà Nội được định hình và phát triển không gian dựa trên cấu trúc mặt nước tự nhiên. Trong đó cấu trúc tự nhiên của các dòng sông trong nội đô đóng vai trò "xương sống", cấu thành hình thái cấu trúc cảnh quan đô thị cổ Hà Nội.

Đây là những yếu tố địa lý cơ bản định hình các xóm làng và mạng lưới giao thông của đô thị cổ. Bên cạnh đó, những dải đất tự nhiên ven sông cũng đóng vai trò là không gian xanh quan trọng trong hệ sinh thái của đô thị.

Toạ đàm làm “sống lại” 4 con sông nội đô: Tô Lịch, Kim Ngưu, Lừ, Sét. Ảnh: Thu Giang

Đáng chú ý, các giải pháp cải tạo các dòng sông đã được thực hiện trong suốt quá trình hình thành và phát triển bao gồm xây đê, kè bờ, xây đập và cống ngăn, thậm chí cả lấp bớt một phần sông (trường hợp sông Tô Lịch). Quá trình phát triển kinh tế - xã hội, đô thị hoá, đặc biệt là sức ép dân số cơ học trên địa bàn TP Hà Nội những năm qua dẫn đến hàng loạt bất cập trong việc quản lý hệ thống sông nội đô.

Nhiều chuyên gia môi trường đô thị cũng nhận định, thời gian qua, dù TP Hà Nội đã có rất nhiều nỗ lực nâng cao hiệu quả thoát nước và cải thiện chất lượng nước 4 con sông nội đô nhưng nguồn lực đầu tư xây dựng hạ tầng môi trường chưa đồng bộ, thiếu tính dự báo, chưa đáp ứng kịp thời so với thực tiễn phát triển của Thủ đô. Nhiều giải pháp về phòng ngừa, giảm thiểu ô nhiễm môi trường nước hệ thống sông nội đô chưa toàn diện và bền vững.

Xây dựng đề án phục hồi chất lượng môi trường và phát triển hệ thống 4 sông nội đô là Tô Lịch, Kim Ngưu, Lừ, Sét, Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội cũng đặt mục tiêu sẽ ngăn ngừa, giảm thiểu ô nhiễm, đảm bảo chất lượng môi trường nước trên hệ thống sông nội đô, đáp ứng các quy chuẩn về môi trường.

Từ đó đáp ứng các tiêu chí “Thành phố xanh - Thông minh - Sáng tạo”, tạo sự an toàn về sức khoẻ và môi trường, khôi phục các giá trị lịch sử, văn hóa, xã hội của dòng sông gắn với hệ sinh thái nhân văn, khu định cư truyền thống và khu phát triển mới dọc theo bờ sông.

Để thực hiện các mục tiêu trên, theo Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội, đề án đã đưa ra những giải pháp thực hiện từ cơ chế, chính sách đến khoa học, công nghệ, hợp tác quốc tế, xây dựng, phát triển nguồn nhân lực, giải pháp tài chính và nhiều giải pháp hỗ trợ trong tuyên truyền, giáo dục, nâng cao ý thức và trách nhiệm bảo vệ môi trường.