Thương chiến Mỹ - Trung trở lại: Giơ cao đánh khẽ?

12:45 05/02/2025

Sau đòn đáp trả của Trung Quốc hôm 3-2, liệu hai nước sẽ lặp lại thương chiến 2018 hay đang hướng đến một mục tiêu quan trọng hơn?

Đằng sau những đòn thuế quan của Trung Quốc và Mỹ - Ảnh 1.

Tổng thống Mỹ Donald Trump gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Hội nghị thượng đỉnh các nhà lãnh đạo G20 ở Osaka (Nhật), ngày 29-6-2019 - Ảnh: REUTERS

Ngay sau khi sắc lệnh áp thuế quan bổ sung 10% nhắm vào hàng hóa Trung Quốc của Mỹ có hiệu lực vào ngày 4-2, chính phủ Trung Quốc đã lập tức ban hành một loạt các biện pháp thương mại để đáp trả.

Tuy nhiên, phân tích của các chuyên gia cho thấy các đòn thuế quan của Trung Quốc và cả Mỹ dường như có tác động mang tính hạn chế và đang hướng tới một mục tiêu quan trọng hơn.

Ảnh hưởng hạn chế

Một mặt, việc "công xưởng sản xuất hàng đầu thế giới" Trung Quốc áp đặt biện pháp kiểm soát xuất khẩu lên vonfram cùng hàng chục sản phẩm kim loại và công nghệ liên quan quan trọng khác sẽ có ảnh hưởng đáng kể tới hoạt động sản xuất công nghiệp ở Mỹ.

Ngoài ra, lệnh áp thuế đáp trả của Trung Quốc cũng sẽ thu hẹp khoản kim ngạch xuất khẩu năng lượng của các doanh nghiệp Mỹ trị giá 7 tỉ USD trong năm 2024, theo Hãng tin AFP.

Châu Âu: Trung Quốc sẽ hưởng lợi nếu EU và Mỹ chiến tranh thương mại

Mặt khác, lượng hàng hóa từ Mỹ mà Trung Quốc áp thuế quan đạt giá trị cao nhất là 20 tỉ USD. Đây là lượng hàng hóa khá nhỏ so với 450 tỉ USD tổng lượng hàng hóa từ Trung Quốc mà Mỹ áp đặt thuế quan trước đó, Đài CNN nhận định.

Hãng tin AFP cho biết mức thuế quan 10% áp lên hàng hóa từ Trung Quốc sẽ có thể thu hẹp thặng dư xuất khẩu sang Mỹ trị giá 270,4 tỉ USD trong năm 2024 của nước này.

Đằng sau những đòn thuế quan của Trung Quốc và Mỹ - Ảnh 2.

Tàu vận chuyển container từ Trung Quốc tại Cảng Los Angeles ở Wilmington, California (Mỹ) ngày 4-2 - Ảnh: REUTERS

Song thuế quan của ông Trump cũng được cho là có ít ảnh hưởng tới Trung Quốc hơn trước. Truyền thông nhà nước Trung Quốc hôm 2-2 cho biết kim ngạch xuất khẩu của nước này sang Mỹ chỉ chiếm 3% GDP và chưa đến 15% tổng kim ngạch xuất khẩu của Trung Quốc.

"Trung Quốc từ lâu đã chuẩn bị cho việc ít tiếp xúc hơn với Mỹ, và đa dạng hóa theo mọi cách, không chỉ về đối tác thương mại, đầu tư mà còn về tiền tệ và hệ thống thanh toán", Phó giáo sư kinh tế Keyu Jin tại Trường Kinh tế London (Anh) nhận định với CNN.

Hướng tới thỏa thuận

Ông Chris Beddor, phó giám đốc nghiên cứu Trung Quốc tại tổ chức nghiên cứu Gavekal, cho rằng động thái của hai bên không nhằm leo thang mà “đang hướng tới đàm phán và một thỏa thuận".

Máy bay Mỹ và Philippines tuần tra chung trên Biển Đông, Trung Quốc nổi giận

Điều này càng thể hiện rõ qua việc Bắc Kinh đã có khởi đầu tốt đẹp ngoài mong đợi đối với chính quyền mới của Tổng thống Mỹ Trump: Trong một cuộc phỏng vấn hôm 24-1 với Đài Fox News, ông Trump ám chỉ rằng Washington và Bắc Kinh có thể đạt được một thỏa thuận thương mại.

Bắc Kinh trước đó cũng đã ra tín hiệu về ý định tránh một cuộc chiến thương mại leo thang như cuộc chiến đã diễn ra trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump.

Đằng sau những đòn thuế quan của Trung Quốc và Mỹ - Ảnh 3.

Đòn thuế quan giữa hai nước Trung-Mỹ có khả năng nhằm thúc đẩy đàm phán thỏa thuận thương mại - Ảnh: REUTERS

Tuy nhiên, các chuyên gia chỉ ra rằng rất có thể Tổng thống Mỹ Trump chỉ đang chờ đợi kết quả của cuộc điều tra về quan hệ kinh tế và thương mại Mỹ - Trung vào 1-4 tới trước khi hành động thực sự.

"Không thể loại trừ nguy cơ leo thang thành cuộc chiến thương mại toàn diện", Viện Phát triển Phúc Đán có trụ sở tại Thượng Hải (Trung Quốc) nhấn mạnh trong một bài phân tích hôm 2-2.

Mỹ - Trung trả đũa thuế quan như thế nào?

Ngày 3-2, sắc lệnh của Tổng thống Mỹ Trump áp thuế quan 10% lên hàng nhập khẩu từ Trung Quốc chính thức có hiệu lực. Đây là khoản thuế quan bổ sung thêm vào mức thuế 25% đánh vào gần 200 tỉ USD hàng nhập khẩu từ Trung Quốc đã có từ trước.

Để đáp trả, theo AFP, Bộ Tài chính Trung Quốc từ 10-2 sẽ áp thuế quan 15% đối với một số loại than, khí LNG và thuế quan 10% đối với dầu thô, máy móc nông nghiệp, ô tô phân khối lớn và xe bán tải từ Mỹ.

Bộ Thương mại và cơ quan hải quan Trung Quốc thực hiện ngay lập tức biện pháp kiểm soát xuất khẩu mới đối với hơn hai chục sản phẩm kim loại và các công nghệ liên quan, bao gồm vonfram và tellurium.

Bộ Thương mại Trung Quốc cũng thêm hai công ty của Mỹ gồm công ty công nghệ sinh học Illumina và nhà bán lẻ thời trang PVH Group vào danh sách các thực thể không đáng tin cậy. Trong khi đó, Cục Quản lý thị trường Nhà nước Trung Quốc tuyên bố tiến hành điều tra Google cáo buộc vi phạm luật chống độc quyền.