Thông tin chính thức về tiến độ đường sắt cao tốc Bắc - Nam

Toàn cảnh buổi cung cấp thông tin cho báo chí về dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam. Ảnh: Xuyên Đông

Dự án ấp ủ 18 năm

Trao đổi tại buổi cung cấp thông tin cho báo chí, Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Danh Huy cho biết, đây là dự án được ấp ủ rất lâu. Bộ Giao thông Vận tải đang quyết tâm hoàn thành dự án trong 2035 thậm chí là sớm hơn.

Hơn 18 năm qua, Bộ GTVT đã triển khai nhiều nghiên cứu với sự hỗ trợ của các tổ chức, tư vấn quốc tế, trong đó Báo cáo Nghiên cứu tiền khả thi (NCTKT) dự án năm 2010 đã được Bộ Chính trị tán thành chủ trương đầu tư, tuy nhiên chưa được cấp có thẩm quyền thông qua.

Đến ngày 28.2.2023, Bộ Chính trị ban hành Kết luận số 49-KL/TW trong đó đã định hướng “xây dựng tuyến đường sắt tốc độ cao hiện đại, đồng bộ, khả thi, hiệu quả, có tầm nhìn chiến lược dài hạn, phát huy được các lợi thế tiềm năng của đất nước, phù hợp với xu hướng phát triển của thế giới”.

Căn cứ Kết luận số 49-KL/TW, Bộ GTVT đã tổ chức nghiên cứu, đánh giá kỹ lưỡng, toàn diện, tổng hợp kinh nghiệm phát triển đường sắt tốc độ cao trên thế giới.

Bộ đã tổ chức đoàn công tác liên ngành khảo sát tại 6 quốc gia có hệ thống đường sắt tốc độ cao phát triển trên thế giới; tiếp thu ý kiến của các bộ, ngành, Hội đồng thẩm định nhà nước, Ban Kinh tế Trung ương, các Ủy ban Quốc hội, kết quả đoàn công tác của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, ý kiến các tổ chức xã hội nghề nghiệp, các chuyên gia, nhà khoa học, Thường trực Chính phủ, Chính phủ để hoàn thiện hồ sơ Dự án.

Sau nhiều cuộc họp, Chính phủ đã thống nhất phương án đầu tư tuyến đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam với tốc độ thiết kế 350 km/h, bảo đảm hiện đại, đồng bộ, phù hợp với xu thế phát triển trên thế giới theo đúng Kết luận số 49-KL/TW của Bộ Chính trị; vận chuyển hành khách, đáp ứng yêu cầu lưỡng dụng giữa kinh tế với quốc phòng, an ninh và vận chuyển hàng hóa khi cần thiết; tiến độ dự kiến hoàn thành vào năm 2035; đồng thời, triển khai cải tạo, nâng cấp đường sắt hiện hữu trên trục Bắc - Nam để vận chuyển hàng hóa và hành khách trên các chặng phù hợp và một số nội dung khác để bảo đảm triển khai thực hiện Dự án.

Ngày 18.9.2024, Bộ Chính trị ban hành kết luận về chủ trương đầu tư dự án, trong đó xác định: Đường sắt tốc độ cao là công trình có tính biểu tượng, ý nghĩa chiến lược, đặc biệt quan trọng về kinh tế, chính trị, xã hội, quốc phòng, an ninh và hội nhập quốc tế.

Tổng mức đầu tư 67,34 tỉ USD

Qua nhiều thời gian nghiên cứu, Bộ GTVT chốt kiến nghị phương án đầu tư như sau:

Đầu tư tuyến đường sắt tốc độ cao với tốc độ thiết kế 350 km/h; chiều dài khoảng 1.541km; đường đôi, khổ 1.435mm, điện khí hóa; tổng mức đầu tư khoảng 67,34 tỉ USD.

Suất đầu tư khoảng 43,7 triệu USD/km, là mức trung bình so với một số nước khi quy đổi về thời điểm năm 2024.

Bộ Giao thông Vận tải dẫn chứng, suất đầu tư tuyến Nuremberg - Ingolstadt của Đức, tốc độ khai thác 300 km/h, 60,5 triệu USD/km; tuyến LGV Sud Europe - Atlantique của Pháp, tốc độ khai thác 300 km/h, 45,2 triệu USD/km; tuyến Osong - Mokpo của Hàn Quốc, tốc độ khai thác 305 km/h, 53,6 triệu USD/km; tuyến Bắc Kinh - Thượng Hải của Trung Quốc, tốc độ khai thác 350 km/h, 33,1 triệu USD/km; tuyến Jakarta - Bandung của Indonesia, tốc độ khai thác 350 km/h, 52 triệu USD/km.

Tiến độ dự kiến

Dự án được trình Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư tại Kỳ họp thứ 8: tháng 10.2024.

Đấu thầu lựa chọn tư vấn quốc tế, triển khai khảo sát, lập Báo cáo nghiên cứu khả thi trong năm 2025-2026; triển khai GPMB, đấu thầu lựa chọn nhà thầu và khởi công cuối năm 2027.

Phấn đấu hoàn thành xây dựng toàn tuyến năm 2035, sớm hơn 10 năm so với Kết luận số 49-KL/TW.

Hình thức đầu tư, nguồn vốn

Hình thức đầu tư: Kiến nghị áp dụng hình thức đầu tư công.

Nguồn vốn: Từ ngân sách trung ương bố trí theo các kỳ trung hạn, vốn góp của các địa phương, vốn huy động có chi phí thấp và ít ràng buộc... Trong quá trình xây dựng và vận hành, sẽ kêu gọi doanh nghiệp tham gia đầu tư các khu dịch vụ, thương mại tại các ga; đầu tư thêm phương tiện để khai thác khi có nhu cầu.

Tổ chức khai thác

Phương án tổ chức khai thác sẽ được điều chỉnh phù hợp với nhu cầu vận tải từng thời điểm, đối tượng phục vụ, bảo đảm khai thác hiệu quả hệ thống kết cấu hạ tầng.

Trong dự án, đề xuất tổ chức khai thác chủ yếu với 2 loại tàu (tàu dừng ở một số ga chính, tàu dừng đan xen ở tất cả các ga); khi có nhu cầu sẽ điều chỉnh biểu đồ chạy tàu để vận tải hàng hóa, phục vụ quốc phòng an ninh.

Phương án tổ chức quản lý

Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam là đơn vị tiếp nhận quản lý, vận hành và khai thác kết cấu hạ tầng toàn tuyến; được giao toàn bộ phương tiện, thiết bị để khai thác và chịu trách nhiệm trả nợ chi phí đầu tư phương tiện, thiết bị.

Để bảo đảm yêu cầu vận hành, khai thác, tham khảo kinh nghiệm quốc tế, Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam sẽ thành lập 2 doanh nghiệp: 1 doanh nghiệp quản lý, kinh doanh kết cấu hạ tầng và điều hành vận tải đường sắt; 1 doanh nghiệp tiếp nhận phương tiện đầu tư từ dự án để kinh doanh vận tải.