Thông điệp từ đèo Khau Chỉa

Cuộc chiến bảo vệ biên giới phía Bắc cách đây 44 năm là sự kiện có tầm vóc lịch sử. Tiếng vọng đèo Khau Chỉa (Nhã Nam và NXB Phụ Nữ Việt Nam) là một trong những cuốn sách mang tính hồi ức về sự kiện khốc liệt ấy.

Thông điệp từ đèo Khau Chỉa - Ảnh 1.

Tác giả là Nguyễn Thái Long - cựu binh trực tiếp tham chiến trong vai trò y sĩ thuộc Trung đoàn 567. Đơn vị này bám trụ đèo Khau Chỉa (Cao Bằng) suốt 12 ngày đêm, kìm chân bước tiến ào ạt của cả một sư đoàn đối phương.

Khó nói hết được mọi chuyện xảy ra trên cái đèo quanh co dài 6km, cách cửa khẩu Tà Lùng chừng 8km. Những gì tác giả kể lại chỉ là phần nhỏ còn in đậm trong ký ức. Làm sao có thể biết đầy đủ một trận chiến đầy cam go?

Nguyễn Thái Long viết về những cuộc đọ súng giằng co ở đèo Khau Chỉa như huyền thoại của người sống, như tiếng vọng của người chết. Sống hay chết họ đều rất đỗi bình dị, đôi khi ngờ nghệch, thô ráp. Nhưng họ chung một chiến hào, chung một đội hình, số phận tương tác lẫn nhau, cùng xoay quanh cái trục: Tổ quốc là tất cả!

Cơn ác mộng năm xưa hình như xa rồi, nước mắt và vị đắng đã mờ nhạt, chỉ có những nỗi nhớ khắc sâu nơi tâm khảm của người trong cuộc là còn nguyên vẹn, được tích lũy và giữ gìn.

Nó cũng là tư liệu nóng bỏng, bất chấp thời gian, bất chấp thỏa ước, luôn có thể xuất hiện ở mọi thời kỳ. Đó là giá trị thực của Tiếng vọng đèo Khau Chỉa và của cả những cuốn sách tương tự khác.

Tác giả viết sách khi ngoài 60 tuổi. Vốn là người lính từng trải, rồi sau đó trở thành một bác sĩ dày dạn kinh nghiệm, nên tác phẩm của ông đậm hơi thở đời thường.

Dưới ngòi bút của Nguyễn Thái Long, chiến sĩ biên cương được tái hiện rất chân quê. Cuộc sống, cái chết, tình yêu, ước mơ... luôn trong sáng, rõ ràng, không hề có "phần chìm của tảng băng".

Hết thảy đều lộ ra trong từng tính cách, từng câu nói, lối suy nghĩ và hành động nghĩa hiệp. Họ là thế, nhưng tuyệt nhiên không ai tầm thường, mỗi góc khuất đều tỏa sáng khí phách của một thế hệ vào sinh ra tử.

Dân tộc nào cũng có quyền chống lại sự xâm lăng. Cái quyền ấy vẫn tồn tại và mãi mãi tồn tại! Nhân dân, bạn bè, chiến hữu không bao giờ quên những người hy sinh vì chủ quyền của đất nước.

Mùa xuân đang đến, chúng tôi sẽ chỉ cho các anh thấy hoa nở như thế nào trên đèo Khau Chỉa. Đấy là thông điệp mà tác giả Nguyễn Thái Long muốn truyền tới thế hệ hôm nay và cả mai sau.