Thiếu trên 118.000 giáo viên, hơn 9.000 người bỏ nghề

Việc thiếu giáo viên và giáo viên bỏ nghề được Bộ Giáo dục và Đào tạo chia sẻ nhân hội nghị tổng kết năm học 2022-2023 và triển khai nhiệm vụ năm học mới vào chiều 18-8.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì hội nghị Tổng kết năm học 2022-2023 triển khai nhiệm vụ năm học 2023-2024 - Ảnh: NGUYỄN KHÁNH

Chưa có cơ chế thu hút, lương giáo viên còn thấp

Theo báo cáo của Bộ Giáo dục và Đào tạo, năm học 2022-2023, cả nước thiếu 118.253 giáo viên các cấp. Đáng chú ý là so với năm học trước, số giáo viên thiếu tăng thêm 11.308 người (cấp mầm non 7.887; tiểu học tăng 169; THCS 1.207, THPT 2.045).

Cơ cấu đội ngũ nhà giáo mất cân đối giữa các môn học trong cùng cấp học, giữa các vùng miền. Tình trạng thiếu giáo viên ở các môn học mới như Tiếng Anh, Tin học, Mỹ thuật, Âm nhạc… chậm được khắc phục.

Bộ Giáo dục và Đào tạo nhận định: Một trong những nguyên nhân gia tăng tình trạng thiếu giáo viên so với nhu cầu là số học sinh tăng cơ học ở tất cả các cấp.

Cụ thể, cấp mầm non tăng thêm 132.245 trẻ so với năm học trước (cần thêm 5.500 giáo viên). Cấp tiểu học do tỉ lệ lớp học 2 buổi/ngày tăng thêm 4,6% dẫn đến tăng thêm 10.811 lớp học 2 buổi/ngày và cần bổ sung thêm khoảng 3.000 giáo viên. Cấp THPT tăng thêm 669 lớp so với năm học trước và cần thêm 1.500 giáo viên.

Ngoài ra năm học 2022-2023 có hơn 19.300 giáo viên công lập nghỉ hưu và nghỉ việc (10.094 nghỉ hưu, 9.295 nghỉ việc).

Bộ cũng cho biết nguyên nhân chủ quan dẫn tới tình trạng thiếu giáo viên vẫn trầm trọng là do công tác quy hoạch, dự báo nhu cầu giáo viên chưa sát, không theo kịp thực tế. Sự chuyển dịch lao động giữa các vùng miền với số lượng lớn và không có quy luật. Chương trình giáo dục phổ thông 2018 yêu cầu bậc tiểu học phải tổ chức dạy học 2 buổi/ngày, bổ sung thêm một số môn học bắt buộc.

Ngoài ra việc tuyển dụng giáo viên ở các địa phương còn bất cập, chưa kịp thời do thiếu nguồn tuyển (theo quy định chuẩn trình độ đào tạo tại Luật Giáo dục 2019); chưa có cơ chế thu hút và giữ giáo viên gắn bó với nghề khi lương giáo viên nhìn chung thấp, nhất là giáo viên mới được tuyển dụng.

Cạnh đó, việc thực hiện chủ trương tinh giản 10% biên chế trong các cơ quan hành chính, sự nghiệp ở nhiều địa phương thực hiện cơ học chưa căn cứ vào tính chất đặc thù của ngành giáo dục cũng tác động làm gia tăng thêm tình trạng thiếu giáo viên.

Khắc phục tình trạng thiếu giáo viên vẫn là nhiệm vụ hàng đầu

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn phát biểu khai mạc hội nghị - Ảnh: NGUYỄN KHÁNH

Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp với Bộ Nội vụ trình Chính phủ tham mưu Bộ Chính trị phê duyệt 65.980 biên chế giáo viên bổ sung cho các địa phương trong giai đoạn 2022-2026. Riêng năm học vừa qua, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã hướng dẫn các địa phương tuyển dụng được 17.208 giáo viên.

Bên cạnh đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo tham mưu Chính phủ ban hành, sửa đổi bổ sung các cơ chế tuyển dụng hợp đồng lao động giải quyết khó khăn thiếu giáo viên khi triển khai chương trình giáo dục phổ thông.

Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng chủ động tổ chức rà soát, khảo sát việc thực hiện chế độ làm việc giáo viên phổ thông, thực trạng chính sách đối với cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên, người lao động trong cơ sở giáo dục mầm non công lập để đề xuất chính sách đặc thù nâng cao đời sống vật chất, tinh thần, tạo động lực cho đội ngũ giáo viên yên tâm công tác.

Số giáo viên mầm non, phổ thông năm học 2022-2023 là 1.234.124 người (đã tăng 71.927 người so với năm học trước). Trong đó công lập chiếm 88,57%, ngoài công lập là 11,43%). Tuy nhiên, so với yêu cầu triển khai chương trình mới, các giải pháp khắc phục vẫn chưa đáp ứng.

Chia sẻ về những khó khăn liên quan tới đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết đang gấp rút các công việc để điều chỉnh Nghị định 116 trong việc đào tạo lực lượng giáo viên, nguồn tuyển cho tương lai. Đồng thời sửa đổi trong Thông tư 16 về định mức giáo viên/lớp.

Ông Sơn cho biết năm học sắp tới, Bộ sẽ tiếp tục kiến nghị và làm việc với các Bộ, ngành về việc tăng phụ cấp ưu đãi, tìm mọi cách tăng thu nhập cho giáo viên, tìm mọi cách để tăng cường cơ sở vật chất, cải thiện điều kiện làm việc của nhà giáo.

Đặc biệt sẽ làm mọi cách để chăm lo cho các đối tượng đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa, làm sao những đổi mới của ngành đang làm không dẫn đến làm gia tăng bất bình đẳng trong tiếp cận giáo dục.