Thích ứng để sống chung với mưa lũ

Nước dâng nhà cũng dâng theo

Bão số 4 đi qua đã “khởi động” mùa mưa bão của miền Trung năm nay. Khi đọc thông tin bão sẽ ảnh hưởng đến Quảng Bình, với kinh nghiệm bao nhiêu năm sống tại vùng lũ, anh Trương Xuân Trường (thôn 2 Yên Thọ, xã Tân Hóa, huyện Minh Hóa) chuẩn bị sẵn thực phẩm cần thiết cùng đồ dùng ở nhà phao của mình. Mọi vật dụng, thực phẩm đều được gia đình anh Trường chuẩn bị đủ để sinh hoạt dài ngày.

Ngày 19.9, mưa bắt đầu lớn dần, mực nước sông Rào Nan dần dâng cao, không ngoài dự đoán, Tân Hóa lại ngập. Lúc đó, gia đình anh Trường đã chuyển lên nhà phao để sinh hoạt. “Ở đây cũng là ngôi nhà thu nhỏ của gia đình nên mọi sinh hoạt vẫn bình thường, từ lúc có nhà phao này, cả xã không phải đi sơ tán mỗi lần lũ ngập” – anh Trường chia sẻ.

Những ngôi nhà phao giúp người dân dễ dàng chống chọi với mưa lũ. Ảnh: Oxalis Adventure

Cũng như gia đình anh Trường, các hộ khác trong xã đều ở trong nhà phao khi bão số 4 đã làm nơi này ngập sâu từ 1m đến 2m, hơn 400 ngôi nhà tại đây bị ngập. Để thuận tiện di chuyển trong làng, mỗi gia đình đều có có thuyền, phao đi lại. Đối với vật nuôi, gia súc, gia cầm, khi có dự báo mưa lũ, bà con Tân Hoá sẽ đưa lên vùng núi cao, có tích trữ sẵn rau cỏ, hằng ngày sẽ chèo thuyền đến cho ăn.

Xã Tân Hoá được ví như một túi đựng nước khổng lồ do địa hình trũng thấp, bốn bề là núi cao, mọi nguồn nước đổ về đều tập trung tại đây nhưng lối thoát duy nhất chỉ là một hang núi hẹp.

Mỗi ngôi nhà phao cạnh một nhà dân. Ảnh: Oxalis Adventure

Hơn 10 năm trở về trước, cứ mỗi lần lũ về, cả xã lại sơ tán lên núi cao, tâm lý ai cũng lo lắng khi bỏ lại gia súc, vật nuôi, tài sản trong những ngày nước ngập.

Từ năm 2011, mô hình nhà phao bắt đầu xuất hiện tại xã. Nhận thấy hiệu quả, các hộ chủ động xây dựng nhà, bên cạnh đó, nhiều công ty, cá nhân, doanh nghiệp, mặt trận hỗ trợ người dân xây dựng. Đây là một dạng nhà nổi, có thể nâng lên theo mực nước, nhà được cố định vào cột chắc chắn để không bị trôi.

Du lịch thích ứng

Ông Trương Thanh Duẩn - Chủ tịch UBND xã Tân Hóa cho biết: “Không chỉ đợt bão số 4 này mà từ nhiều năm nay, nhà phao đã giúp hộ dân yên tâm khi lũ về. Hiện nay, toàn xã có 620/716 hộ được chuẩn bị nhà phao. Hiện tại nước lũ rút hết nên các hộ đã trở lại sinh hoạt bình thường”.

Những năm trở lại đây, các mẫu nhà phao còn được bà con Tân Hóa cải tiến, bổ sung thêm kỹ thuật phù hợp nhằm đảm bảo độ an toàn. Nhiều người còn làm nhà phao diện tích rộng như nhà ở bình thường với đủ phòng ngủ, phòng khách và bếp.

Sau khi nước rút, người dân dọn dẹp và trở lại cuộc sống thường ngay sau đó. Ảnh: Oxalis Adventure

Mặc dù vào mùa lũ, nhưng ở Tân Hóa nước khá yên bình, không có sóng lớn, người dân có thể sống thoải mái trên những căn nhà nổi và di chuyển an toàn bằng thuyền.

Vào mùa lụt nhà vẫn nổi lên, không hư hại gì đến đồ đạc trong nhà, ngay khi nước rút, người dân đã có thể đón khách mà không thêm khâu dọn dẹp nhà cửa, bùn đất. Mọi sinh hoạt đều bình thường, kể cả cuộc sống người dân lẫn du khách, chỉ thay vì đạp xe thì chèo kayak, đi xuồng. Năm 2024, Tân Hoá đã đón khoảng 10.000 khách đến trải nghiệm tất cả các loại hình du lịch.

Người dân Tân Hóa xem mùa mưa lũ dần thành điều bình thường. Ảnh: Oxalis Adventure

Ông Nguyễn Châu Á, Giám đốc Oxalis Adventure Tours cho hay: “Chúng tôi làm thế nào để người dân và du khách yên tâm mùa nước ngập và không gián đoạn gì đến hoạt động du lịch. Thay vì nhiều vùng khác vào mùa mưa lũ, hoạt động du lịch tạm dừng thì ở đây, người dân vẫn có thể đón khách, xóa bỏ tính “thời vụ”, bình thường hóa những ngày lụt”.