Thị Nghè cũng là tên một con rạch đổ ra sông Sài Gòn, bắt nguồn từ rạch Nhiêu Lộc. Hai cây cầu bắc qua rạch nối quận 1 với quận Bình Thạnh gồm cầu Thị Nghè 1 nối đường Nguyễn Thị Minh Khai với đường Xô Viết Nghệ Tĩnh, cầu Thị Nghè 2 nằm trên đường Nguyễn Hữu Cảnh.
Ngoài ra, TP.HCM còn có chợ Thị Nghè nằm trên đường Phan Văn Hân, phường 19, quận Bình Thạnh, nhà thờ Thị Nghè nằm ở đường Xô Viết Nghệ Tĩnh cũng thuộc phường này.
Cũng như nhiều địa danh khác của Việt Nam nói chung và vùng đất Nam Bộ nói riêng gắn liền với tên của người có công khai hoang hoặc có ơn với người dân địa phương, cái tên Thị Nghè liên quan đến một phụ nữ. Vậy Thị Nghè là ai?
Trong cuốn Gia Định thành thông chí, học giả Trịnh Hoài Đức viết về người phụ nữ gắn với địa danh này: "Có chồng là thư ký mỗ, nên người đương thời gọi là Bà Nghè mà không xưng tên. Sở dĩ có tên ấy là khi đầu bà khai hoang đất ở, bắc cầu ngang qua để tiện việc đi lại nên dân gọi là cầu Bà Nghè, cũng gọi sông ấy là sông Bà Nghè".
Tác giả Huỳnh Minh trong Gia Định xưa và nay viết: "Dân chúng địa phương gọi là Bà Nghè theo chức tước của chồng bà là một vị quan văn trong phiên trấn". Qua thời gian, cái tên Bà Nghè (vợ ông nghè - tiến sỹ) dần biến đổi thành Thị Nghè.
Bà Nghè ở đây là bà Nguyễn Thị Khánh, con gái lớn của quan khâm sai Nguyễn Cửu Vân, một vị tướng được chúa Nguyễn Phúc Chu sai lo việc an dân, mở mang vùng đất mới. Bà Khánh cũng theo chân cha lo việc khai khẩn đất hoang.
Công lao của Nguyễn Cửu Vân được ghi lại trong Quốc Sử Quán triều Nguyễn: “Về việc mở mang bờ cõi Nam, công Vân rất nhiều, ông tuyên thị đức ý triều đình, người Chân Lạp mến phục”. Tên Nguyễn Cửu Vân hiện được đặt cho một con đường ở quận Bình Thạnh, ngay khu vực Thị Nghè.
Hai người con trai ông là Nguyễn Cửu Chiêm và Nguyễn Cửu Đàm cũng có công lớn trong việc khai hoang ở vùng đất Sài Gòn – Gia Định và Đồng bằng sông Cửu Long.
Nguyễn Cửu Đàm chính là người xây dựng luỹ Bán Bích và đào kênh Ruột Ngựa (Mã Trường Giang) vào năm 1772, nối rạch Bến Nghé với rạch Thị Nghè, tạo một “con hào” bao quanh, biến Gia Định thành một hòn đảo lớn khoảng 50km2 để chống quân Xiêm. Nguyễn Cửu Đàm tử trận năm 1777.
Về rạch Thị Nghè, Trịnh Hoài Đức cho biết trong Gia Định thành thông chí như sau: “Sông Bình Trị, tục gọi là sông Bà Nghè ở địa phận tổng Bình Trị, về phía Bắc Trấn, từ sông Tân Bình quanh sau trấn lỵ đến cầu Ngang, ngược dòng lên tây độ bốn dặm rưỡi đến cầu Cao Miên (tức cầu Bông hiện nay), chảy về tây bắc độ hai dặm đến chợ Bà Chiểu, chảy về nam độ bốn dặm đến Phú Nhuận, sáu dặm rưỡi nữa đến cầu Huệ là cùng nguyên. Nơi đây có nhiều ao vũng…”.
Sông Bà Nghè được nói đến ở trên chính là con rạch Thị Nghè dài chừng 4,5km ngày nay. Rạch từng mang nhiều tên khác.
Đến thế kỷ 18, Bà Nghè Nguyễn Thị Khánh cho người khai khẩn đất hoang, dựng cầu gỗ bắc qua nên người dân tiện qua lại giữa hai bờ, khu vực chân cầu ngày càng có người kéo đến buôn bán, dần dần hình thành khu chợ, giao thương nhộn nhịp trên bến dưới thuyền. Đó là chợ Thị Nghè - khu chợ đầu mối trung tâm của cả vùng hồi đó. Thậm chí số thuế thu được từ chợ vào năm 1837 cao nhất nhì Nam Kỳ, hơn 13.000 quan tiền.
Chợ Thị Nghè được xây dựng kiên cố thành khu nhà lồng dài vào khoảng cuối thập kỷ 1920, sau đó được tu sửa nhiều lần, xây thêm tường bao, vách ngăn, sạp chợ.
Quan hệ bất chính với phụ nữ có chồng, phó cục trưởng Bạch Thụy Phong bị chồng cô này tống tiền suốt 13 năm, không chịu đựng được nữa nên nảy ý định 'cùng chết'.
Ở Đà Nẵng, nhiều ngư dân sau khi gia nhập vào nghiệp đoàn nghề cá của địa phương đã vững tin vươn khơi bám biển, góp phần bảo vệ chủ...
Ban Chấp hành Trung ương Hội Sinh viên Việt Nam khóa X đã xây dựng nhiệm vụ Hội và phong trào sinh viên Việt Nam nhiệm kỳ 2023-2028 với hàng loạt chỉ tiêu trọng tâm.
Ngày 8.12, Viện kiểm sát nhân dân huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên đã phê chuẩn quyết định khởi tố bị can, lệnh tạm giam đối với Nguyễn Văn Đệ...
Ngay sau khi nhận được thông tin một người tự xưng là Trưởng Công an phường Bãi Cháy có những hành vi thiếu chuẩn mực với dân, sáng nay (18.5), Thường trực Thành ủy Hạ Long đã yêu cầu Đảng ủy Công an thành phố và Đảng ủy phường Bãi Cháy báo cáo nhanh vụ việc nêu trên.
Chiều 18-3, UBND TP.HCM cho biết đã phê duyệt kế hoạch tuyển sinh lớp 1, lớp 6, lớp 10 năm học 2024-2025.
Theo quy định của Sở GD&ĐT Hà Nội, thí sinh tới làm thủ tục thi mang theo giấy tờ tùy thân như: phiếu báo danh (có dán hình); giấy khai sinh (bản photo không cần công chứng) để đối chiếu hồ sơ; thẻ học sinh hoặc thẻ bảo hiểm y tế hoặc căn cước công dân có gắn chip. Nhằm bảo đảm quyền lợi cho thí sinh và thực hiện thống nhất toàn thành phố, Sở GD&ĐT hướng dẫn cụ thể đối với các điểm thi về phương án xử lý với các tình huống đặc biệt. Với những...
Tại họp báo thường kỳ chiều ngày 23/11, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Phạm Thu Hằng đã thông tin về tình hình công dân Việt Nam đã được giải cứu tại Myanmar cũng như kế hoạch đưa những người này trở về nước.
Hà Nội - Nhân dịp Tháng Công nhân , Liên đoàn Lao động quận Tây Hồ đã thành lập 2 Công đoàn cơ sở.