Thí điểm học sinh THPT xuất sắc được học trước chương trình đại học, cơ hội cho tài năng trẻ

Học sinh THPT tại TPHCM. Ảnh: Chân Phúc

Cho học sinh THPT giỏi, xuất sắc học trước chương trình đại học

Thông tin này được PGS.TS Vũ Hải Quân - Giám đốc Đại học Quốc gia TPHCM chia sẻ trong Hội nghị thường niên năm 2023 về một số nhiệm vụ trọng tâm năm 2024.

“Đặc biệt, Đại học Quốc gia TPHCM sẽ triển khai thí điểm một số môn học chung và tổ chức học tín chỉ và công nhận tín chỉ cho học sinh THPT vượt trội theo phương thức kết hợp trực tuyến và trực tiếp. Tôi thấy nhiều trường đại học lớn như Đại học Thanh Hoa (Trung Quốc), có cơ chế đột phá cho những học sinh giỏi vượt trội. Các tài năng đặc biệt 14 tuổi có thể vào đại học, 16 -18 tuổi tốt nghiệp đại học, 20 tuổi tốt nghiệp tiến sĩ. Nếu chúng ta cứ đi theo mô hình tuyến tính mà không có đột phá thì không biết bao giờ mới thành công”, PGS.TS Vũ Hải Quân chia sẻ.

PGS.TS Vũ Hải Quân cho biết thêm, hình thức học tín chỉ này sẽ được thực hiện đối với học sinh THPT có tài năng vượt trội, không giới hạn học sinh Trường Phổ thông Năng khiếu hay trường chuyên. Theo ông, nếu đề án này đi vào thực hiện sẽ mở ra cơ hội cho học sinh có tài năng được tiếp cận với giáo dục đại học sớm hơn. Quan trọng hơn, giúp học sinh định hướng nghề nghiệp. Đồng thời, hình thức này có thể rút ngắn thời gian học đại học tối đa 1 năm.

Có khả thi?

Trao đổi với phóng viên, PGS.TS Trần Thiên Phúc - Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Bách Khoa (Đại học Quốc gia TPHCM) đánh giá, đề án này hoàn toàn có khả năng thực hiện ở thời điểm này. Tuy nhiên ông nhấn mạnh, đối tượng áp dụng, triển khai phải nhất thiết là những học sinh có tố chất, khả năng vì ở chương trình đại học cần yêu cầu những nhân tố có đủ phẩm chất, năng lực mới có thể tham gia chương trình học.

Ông phân tích, hiện nay, chủ trương của Đại học Quốc gia TPHCM là xây dựng một hệ thống chung, để đổi mới chương trình và phương pháp giảng dạy, triển khai đồng bộ hệ thống quản lý học tập LMS, hệ thống bài giảng trực tuyến MOOCs.

Sau khi Đại học Quốc gia TPHCM xây dựng thành công hệ thống này thì có thể để học sinh đăng ký vào đó và thử. Sau giai đoạn thử ban đầu, thì tiến tới giai đoạn kiểm tra. Và sau khi kiểm tra, nếu học sinh đạt được mức chuẩn thì cấp chứng chỉ đạt cho từng môn học.

“Ở các nước trên thế giới, có những học sinh 14 tuổi đã bước chân vào giảng đường đại học, thậm chí có trường hợp 11-12 tuổi. Như vậy, gia đình đỡ phải đầu tư, xã hội không phải bỏ nhiều thời gian, công sức vào đó, học sinh rút ngắn được thời gian và đơn vị tuyển dụng cũng có thể nhận được những lao động có tài, làm việc được trong thời gian ngắn” - PGS.TS Trần Thiên Phúc nói.

Ông dẫn chứng: “Ở nước ta, trong ngành Vi mạch bán dẫn đang thiếu nguồn nhân lực rất nhiều, nếu chúng ta còn rề rà, chờ đủ nhân lực theo trình tự thì phải chờ đến bao giờ? Cho nên, ngoài việc đẩy mạnh mở rộng quy mô đào tạo thì cần phải nghĩ ra những cơ chế để giúp chúng ta tìm ra những con người đầy đủ tố chất trong thời gian ngắn nhất”.

Cách đây hơn 10 năm, Đại học Quốc gia TPHCM đã có đề án cho học sinh THPT học và thi tín chỉ một số môn học ở chương trình đại học. Đề án tham khảo từ chương trình AP (Advanced Placement - chương trình xếp lớp nâng cao, hay còn gọi là dự bị đại học của Mỹ), giúp học sinh chọn học trước một số môn đại cương ở đại học (38 môn học) ngay từ phổ thông.

Thời điểm đó, đề án dự kiến thí điểm với học sinh giỏi của trường Phổ thông năng khiếu thuộc Đại học Quốc gia TPHCM. Tuy nhiên, các trường thành viên chưa thống nhất vì liên quan đến học phí, cách cấp tín chỉ, hình thức học của học sinh.

Đến năm 2021, Sở Giáo dục và Đào tạo TPHCM cũng kiến nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo cho phép học sinh các trường chuyên được thi và công nhận hoàn thành một số tín chỉ ở các môn cơ bản đang được giảng dạy trong các trường đại học, cao đẳng. Tuy nhiên, đến nay đề án này vẫn chưa được triển khai.