Thành viên NATO tuyên bố sẵn sàng điều quân tới Ukraine

Thủ tướng Litva, nước thành viên NATO, cho biết sẵn sàng triển khai lính tới Ukraine để làm nhiệm vụ huấn luyện, bất chấp Nga phản đối ý tưởng này.

Trong cuộc phỏng vấn ngày 8/5, Thủ tướng Litva Ingrida Simonyte nói bà đã được quốc hội cho phép điều quân tới Ukraine với mục đích huấn luyện, ý tưởng từng được chính phủ Litva đề cập trước đó. Tuy nhiên, bà nói thêm Ukraine chưa đưa ra đề nghị Litva triển khai quân tới hỗ trợ.

Simonyte thừa nhận Nga sẽ coi động thái này là hành vi khiêu khích, song cho rằng không thể lúc nào cũng bận tâm tới quan điểm của Moskva.

"Nếu chúng tôi cứ nghĩ đến phản ứng của Nga thì sẽ không thể chuyển giao bất cứ thứ gì cho Ukraine. Cứ hai tuần một lần, chúng ta lại nghe tin ai đó sẽ bị tấn công hạt nhân", bà cho biết.

Thủ tướng Litva Simonyte phát biểu tại Hội nghị Quân sự Baltic ở Vilnius hồi tháng 3. Ảnh: Văn phòng Thủ tướng Litva

Tổng thống Nga Vladimir Putin hôm 13/3 tuyên bố nước này hoàn toàn sẵn sàng cho cuộc chiến tranh hạt nhân về phương diện quân sự. Ông cũng cảnh báo nếu Mỹ triển khai quân tới Ukraine, Nga sẽ coi đây là "hành động can thiệp".

Ông Putin hôm 6/5 ra lệnh cho quân đội Nga tiến hành diễn tập sử dụng vũ khí hạt nhân chiến thuật, nhằm phản ứng lại "các tuyên bố khiêu khích" của một số quan chức phương Tây, trong đó có Tổng thống Pháp Emmanuel Macron.

Tổng thống Macron ngày 2/5 nói Pháp sẵn sàng điều binh sĩ tới Ukraine nếu lực lượng Nga xuyên thủng được phòng tuyến của Kiev và Paris được chính quyền Tổng thống Volodymyr Zelensky yêu cầu giúp đỡ.

Dù vậy, Simonyte cho rằng khó có khả năng Nga sẽ sử dụng vũ khí hạt nhân ở Ukraine, vì điều này cũng sẽ khiến Moskva bị ảnh hưởng bởi bụi phóng xạ. "Phần lớn thời gian gió thổi từ tây sang đông", bà cho hay.

Ý tưởng NATO hoặc các nước thành viên đưa quân tới Ukraine từng được cho là điều cấm kỵ, do điều này có thể khiến khối bị kéo vào cuộc xung đột với Nga, quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân. Trừ Litva và Pháp, loạt nước NATO, trong đó có Mỹ, đã lên tiếng phản đối ý tưởng này.

Binh sĩ Litva trong cuộc duyệt binh tại Vilnius tháng 11/2018. Ảnh: BQP Litva

Moskva cũng nhiều lần cảnh báo việc phương Tây điều quân tới Ukraine sẽ dẫn tới nguy cơ đối đầu trực tiếp giữa Nga và NATO.

"Họ nói về sự sẵn sàng và thậm chí là ý định điều lực lượng vũ trang tới Ukraine, thực tế là đưa lính NATO đến trước mặt binh sĩ Nga", phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov ngày 6/5 nói, đề cập tuyên bố tuần trước của ông Macron. "Đây là đợt leo thang căng thẳng hoàn toàn mới, chưa từng có tiền lệ và đòi hỏi biện pháp phản ứng đặc biệt".

Nhật báo Corriere Della Sera của Italy ngày 5/5 dẫn dự thảo nghị quyết của NATO cho biết liên minh có kế hoạch thông qua quyết định "không đưa quân tới Ukraine" vào mùa hè năm nay.

Litva là một trong những quốc gia ủng hộ mạnh mẽ Ukraine từ đầu xung đột. Xét theo tỷ trọng GDP, đây là nước hỗ trợ tài chính lớn nhất cho Kiev trong năm 2023, với tỷ lệ 1,4%. Khi ông Zelensky thăm Litva hồi tháng 1, Tổng thống nước chủ nhà Gitanas Nauseda cam kết sẽ ủng hộ Ukraine tới khi nước này giành chiến thắng.

Phạm Giang (Theo FT, Moscow Times, Newsweek)