Thách thức lớn với đảng cầm quyền Singapore

Các vụ bê bối tham nhũng rất hiếm xảy ra ở Singapore, nơi nổi tiếng luật pháp nghiêm khắc cũng như thực thi hết sức nghiêm chỉnh.

Ông S. Iswaran, cựu bộ trưởng Giao thông của Singapore, rời tòa án hôm 18-1-2024. Ông Iswaran bị buộc tội tham nhũng, bê bối chính trị lớn nhất tại quốc đảo sư tử trong gần 40 năm qua - Ảnh: Bloomberg/Getty Images

Năm 2023, Singapore được xếp hạng là quốc gia ít tham nhũng thứ năm trên thế giới trong Chỉ số nhận thức tham nhũng (CPI) của Tổ chức Minh bạch quốc tế, sau Na Uy, New Zealand, Phần Lan và Đan Mạch.

Lương cao chưa đủ ngăn lòng tham

Quốc đảo sư tử cũng nổi tiếng với việc trả lương cho công chức thuộc loại cao nhất thế giới. Các bộ trưởng của Singapore được trả lương hậu hĩnh với mức khởi điểm hơn 45.000 SGD (33.500 USD)/tháng theo lần điều chỉnh lương cuối cùng vào năm 2012.

Chính phủ Singapore lập luận quỹ lương khổng lồ như vậy là cần thiết để ngăn chặn nguy cơ tham nhũng.

Nhưng giờ đây quốc đảo này cũng bị vướng vào một loạt các bê bối, trong đó nổi bật là phiên xét xử cựu bộ trưởng Giao thông S. Iswaran bị cáo buộc tham nhũng dự kiến vào ngày 2-4 tới.

Ông Iswaran đối mặt một loạt tội danh bị cáo buộc, bao gồm hai tội tham nhũng, 24 tội nhận "những thứ có giá trị" từ một người mà ông có quan hệ kinh doanh với tư cách là một công chức và một tội cản trở công lý.

Các cáo buộc chống lại ông Iswaran là một phần của cuộc điều tra tham nhũng lớn nhất ở Singapore trong nhiều thập niên qua. Vụ việc không chỉ gây tổn hại cho uy tín của Chính phủ Singapore như một chính phủ trong sạch và liêm khiết đối với người dân, mà còn ảnh hưởng đến hình ảnh của Đảng Hành động Nhân dân (PAP) cầm quyền.

Vào tháng 8 năm ngoái, khi vụ việc của ông Iswaran mới nổ ra, Thủ tướng Lý Hiển Long cho biết những vụ việc liên quan đến các bộ trưởng như vậy là rất hiếm và đảng cầm quyền sẽ "không khoan nhượng" đối với tham nhũng.

Ông nói: "PAP đã bị ảnh hưởng nhưng chúng tôi sẽ cho người dân Singapore thấy rằng chúng tôi sẽ duy trì các tiêu chuẩn và làm điều đúng đắn để duy trì niềm tin".

Vụ bê bối tham nhũng này chỉ là một trong hàng loạt vụ việc gây chấn động PAP. Nó vượt qua ý nghĩa của một cuộc chiến pháp lý giữa cựu bộ trưởng Iswaran và công tố viên. Nó mang hàm ý một cuộc chiến chính trị để Chính phủ Singapore và PAP lấy lại lòng tin và niềm tin của cử tri rằng họ có một hệ thống chính trực.

Năm ngoái hai đại biểu Quốc hội Singapore trong đó có chủ tịch quốc hội, thành viên PAP, bất ngờ từ chức vì ngoại tình.

Vào tháng 2 năm nay, con trai của cựu thủ tướng Ngô Tác Đống nằm trong số bốn người bị tòa án buộc tội giao dịch sai trái khi làm giám đốc công ty (hiện đã phá sản) cung cấp nhiên liệu hàng hải Inter-Pacific Petroleum (IPP). Chưa bao giờ thành viên PAP chịu nhiều tai tiếng như vậy.

Thách thức củng cố niềm tin

Cuộc điều tra và xét xử ông Iswaran về tội tham nhũng diễn ra vào thời điểm nhạy cảm đối với Thủ tướng Lý Hiển Long khi ông dự định từ chức sau gần 20 năm lãnh đạo đất nước. PAP là đảng cầm quyền liên tục từ khi Singapore lập quốc vào năm 1965 đến nay, và đã đưa đất nước trở thành một trong những quốc gia có mức bình quân thu nhập đầu người thuộc loại cao nhất thế giới.

Tuy nhiên điều đó không có nghĩa đảng cầm quyền PAP không gặp những thách thức trước cuộc tổng tuyển cử dự kiến tổ chức vào tháng 11-2025.

Trước hết là tỉ lệ phiếu bầu ủng hộ PAP đã giảm sút trong các cuộc bầu cử gần đây. Nếu PAP không có các hành động chấn chỉnh thì hai đảng đối lập có thể sẽ giành thêm ghế trong quốc hội ở cuộc bầu cử sắp tới, và khuynh hướng này có thể thách thức vai trò lãnh đạo của PAP trong dài hạn.

Trong cuộc tổng tuyển cử vào năm 2020, tỉ lệ phiếu bầu phổ thông ủng hộ PAP đã giảm từ 70% năm 2015 xuống 61% vào năm 2020, khi Đảng Công nhân (WP), lực lượng đối lập hàng đầu, đã giành được chỗ đứng khi giành thêm 4 ghế, nâng tổng số lên 10 ghế trong quốc hội so với 6 ghế ở nhiệm kỳ trước.

Ngoài ra sự thay đổi nội bộ lãnh đạo đảng sắp tới cũng có thể tác động tới hình ảnh của PAP. Thủ tướng Lý Hiển Long dự định chuyển giao quyền lực lãnh đạo PAP cho người cấp phó của mình là Lawrence Wong (Hoàng Tuần Tài), người đứng đầu của thế hệ lãnh đạo thứ 4, vào tháng 11 năm nay nếu "mọi thứ diễn ra êm đẹp".

Tuy nhiên, khi ông Lý chuyển giao, điều đáng lưu ý là ông cũng sẽ mang theo mình vốn chính trị với tư cách là con trai của ông Lý Quang Diệu cũng như thủ tướng của Singapore trong hai thập niên qua. Lúc đó, ông Lawrence Wong cũng như PAP sẽ phải tiếp tục di sản một cách xuất sắc để có thể duy trì sự lãnh đạo của đảng này đối với đảo quốc.