Tên của nhà bác học nào được đặt tên cho 8 trường chuyên ở Việt Nam?

11:45 22/11/2024
Ông chính là Lê Quý Đôn - danh nhân văn hóa kiệt xuất của Việt Nam.

Lê Quý Đôn sinh năm 1726 trong gia đình Nho học có bố là quan Hình bộ thượng thư, mẹ xuất thân dòng dõi khoa bảng tại làng Diên Hà, trấn Sơn Nam Hạ nay là thôn Phú Hiếu, xã Độc Lập, huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình.

Năm 14 tuổi, ông theo cha lên kinh đô Thăng Long học tập. Năm 18 tuổi, ông thi Hương và đỗ Giải nguyên. Đến 27 tuổi, Lê Quý Đôn tiếp tục thi Hội và đỗ Hội nguyên, sau đó đỗ Đình nguyên Bảng nhãn trong kỳ thi Đình, đạt được danh hiệu cao nhất trong kỳ thi khoa bảng.

Hơn 30 năm làm quan, ông luôn được triều đình Lê - Trịnh trọng dụng và đặt vào những vị trí trọng yếu, chức vụ cao nhất là Tả hiệu điểm (quyền Tể tướng). Với hoài bão kinh bang tế thế, Lê Quý Đôn luôn mong muốn thi hành những cải cách, thiết định những pháp chế nhằm lập lại trật tự để đất nước ổn định, thịnh trị, nhân dân được vui hưởng thái bình.

Không chỉ dừng lại ở trong nước, giai đoạn được các nhà nghiên cứu nhắc tới nhiều về những đóng góp xuất sắc của Lê Quý Đôn là chuyến đi sứ sang Trung Quốc (1760-1762).

Trong chuyến đi này, Lê Quý Đôn giao lưu với nhiều học giả danh tiếng, thuyết phục họ về văn hiến và văn minh nước Nam, đồng thời thu thập kiến thức từ các nền văn minh khác nhau, mở rộng hiểu biết của mình về thế giới. Thành tựu của ông trong chuyến đi sứ không chỉ khẳng định giá trị văn hóa dân tộc mà còn góp phần làm giàu tri thức của chính ông, đặt nền tảng cho các tác phẩm nghiên cứu sau này.

Trong bối cảnh kiêu binh gây rối, triều chính vô cùng rối ren, nhân dân đói khổ, Lê Quý Đôn lâm bệnh nặng. Sau đó, ông xin về quê mẹ là làng Nguyễn Xá (huyện Duy Tiên, tỉnh Hà Nam) để chữa trị, nhưng không khỏi. Ông mất năm 1784, hưởng thọ 58 tuổi.

Vô cùng thương tiếc con người tài năng đức độ, chúa Trịnh Tông đề nghị với vua Lê Hiển Tông cho bãi triều ba ngày và cử Bùi Huy Bích làm chủ lễ tang. Đồng thời, cho truy tặng Lê Quý Đôn hàm Công bộ Thượng thư. Đến khi vua Lê Chiêu Thống nắm quyền chính, ông được gia tặng tước Dĩnh quận công.

Trong bài điếu đọc tại tang lễ của Lê Quý Đôn, Tham tụng Bùi Huy Bích, vừa với tư cách thay mặt triều đình Lê - Trịnh vừa là tư cách thay mặt các thế hệ học trò đã từng theo học Lê Quý Đôn, có đoạn viết: “Học vấn sâu rộng, văn chương lỗi lạc thông minh nhất đời, trước tác không biết mệt. Nước Nam ta trong khoảng hai trăm năm nay mới có một người như thế...”.

Với những dấu ấn và đóng góp của mình, tên của ông được đặt cho nhiều trường chuyên và trường THPT khác ở Việt Nam, như một nguồn động lực để các thế hệ học sinh cố gắng, phấn đấu và noi theo, gồm các trường THPT chuyên Lê Quý Đôn ở Đà Nẵng, Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Định, Điện Biên, Khánh Hòa, Lai Châu, Ninh Thuận, Quảng Trị.

Có thể bạn quan tâm
Va chạm giữa xe mô tô với ô tô, 2 phụ nữ tử vong

Va chạm giữa xe mô tô với ô tô, 2 phụ nữ tử vong

07:40 27/11/2023

Đắk Lắk - Vụ tai nạn giao thông giữa ô tô và xe mô tô xảy ra trên tuyến Tỉnh lộ 1, đoạn qua xã Tân Hòa, huyện Buôn Đôn...

Những tuyến phố ở Hà Nội có vỉa hè mất hoàn toàn công năng

Những tuyến phố ở Hà Nội có vỉa hè mất hoàn toàn công năng

15:30 26/02/2023

Hà Nội - Tình trạng chiếm dụng vỉa hè xảy ra ở hầu hết các quận nội thành, trong đó vỉa hè nhiều tuyến phố gần như mất hoàn toàn...

Hàng trăm lần chuyển tiền cho 'người tình' trên mạng, mất gần 2 tỉ đồng mới biết bị lừa

Hàng trăm lần chuyển tiền cho 'người tình' trên mạng, mất gần 2 tỉ đồng mới biết bị lừa

16:20 02/04/2024

Tin tưởng cảnh ngộ khó khăn của người tình quen qua mạng xã hội là thật, một người đàn ông ở Bà Rịa - Vũng Tàu đã hơn trăm lần chuyển gần 2 tỉ đồng cho mối tình ảo.

Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng tiếp đoàn đại biểu Đảng Cộng sản Cuba

Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng tiếp đoàn đại biểu Đảng Cộng sản Cuba

20:30 03/05/2023

Chiều 3.5, tại Phủ Chủ tịch, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng đã tiếp thân mật đoàn đại biểu cấp cao Đảng Cộng sản Cuba do ông Roberto Morales Ojeda...

Nổ lò hơi tại Đồng Nai, 6 người tử vong

Nổ lò hơi tại Đồng Nai, 6 người tử vong

10:30 01/05/2024

Trả lời VTC News, ông Võ Tấn Đức - Quyền Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai xác nhận trên địa bàn có xảy ra vụ việc. Vụ nổ làm 6 người chết, nhiều người bị thương. “Tại huyện Vĩnh Cửu có xảy ra vụ nổ lò hơi làm nhiều người thương vong. Hiện tại, lãnh đạo tỉnh Đồng Nai đang trên đường xuống hiện trường”, ông Đức nói thêm. Ông Lê Quang Trung – Giám đốc Sở Y Tế Đồng Nai thông tin hiện tại đã điều động nhân lực y tế để cứu chữa cho những nạn nhân trong vụ...

Rà soát quy trình bổ nhiệm 18 lãnh đạo sở, ngành

Rà soát quy trình bổ nhiệm 18 lãnh đạo sở, ngành

16:40 02/06/2024

Ban tổ chức tỉnh ủy Bạc Liêu đề nghị Văn phòng Tỉnh ủy phối hợp cung cấp văn bản thể hiện việc Thường trực Tỉnh ủy cho chủ trương bổ nhiệm nguồn nhân sự từ nơi khác theo yêu cầu của Thanh tra Bộ Nội vụ đối với 18 cán bộ của tỉnh.

Cháy nhà kho chứa đồ ở Đắk Nông, thiệt hại 150 triệu đồng

Cháy nhà kho chứa đồ ở Đắk Nông, thiệt hại 150 triệu đồng

07:10 24/02/2024

Đắk Nông - Trên địa bàn xã Đắk R'moan, thành phố Gia Nghĩa vừa xảy ra vụ việc một hộ dân bị cháy nhà kho chứa đồ đạc, ước tính...

Làng giàu lên nhờ nhiều Youtuber

Làng giàu lên nhờ nhiều Youtuber

07:50 01/03/2024

TP - Tại xã Xuân Lập, xã Phúc Yên, huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang, không khó để bắt gặp một người dân đi trên đường cầm theo một chiếc máy quay, một chân máy. Đó chính là các Youtuber (người làm nội dung trên Youtube). Nhiều thôn làng đã đổi đời nhờ nghề mới này.

Thêm 2 người nước ngoài vẽ bậy ở quận 1 bị trục xuất

Thêm 2 người nước ngoài vẽ bậy ở quận 1 bị trục xuất

17:00 06/11/2024

Hai người đàn ông Pháp bị phạt tiền và trục xuất khỏi Việt Nam sau khi bị phát hiện vẽ bậy ở trung tâm TP.HCM.

Co loi xay ra
Co loi xay ra
Ago Mom cải thiện khả năng thụ thai, tình trạng hiếm muộn ở phụ nữ
Ago Dad hỗ trợ sức khỏe sinh sản nam giới bổ sung dưỡng chất cần thiết, tăng cường sức khỏe, bổ thận và ích tinh cho nam giới