Tách thửa và đất dân cư xây dựng mới tại TP.HCM: Bao giờ sẽ thông?

Đến nay các sở ngành tại TP.HCM vẫn chưa thể thông được hai thủ tục mà người dân đang rất chờ đợi là tách thửa và đất dân cư xây dựng mới.

Sau nhiều cuộc họp, nhiều lần trao qua đổi lại văn bản của các sở, ngành, những tắc nghẽn thủ tục về tách thửa, hợp thửa, chuyển mục đích đất dân cư xây dựng mới của TP.HCM vẫn chưa được khơi thông - Ảnh: QUANG ĐỊNH

Thủ tục hành chính, nhất là về vấn đề đất đai, xây dựng được coi là một trong những "mạch máu" quan trọng, góp phần vào việc phát triển kinh tế, xã hội. Tuy nhiên một số trường hợp, sự ách tắc kéo dài và việc ì ạch tháo gỡ khiến người dân, doanh nghiệp ngóng trông từng ngày.

Tách thửa "đứng hình" hơn 3 năm

Đầu tháng 8-2024, giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM Nguyễn Toàn Thắng cho biết sở đang hoàn chỉnh dự thảo quyết định thay thế quyết định 60 năm 2017 (quy định diện tích tối thiểu được tách thửa) để chuyển sang Sở Tư pháp thẩm định, trình UBND TP.HCM ban hành.

Các thủ tục cố gắng hoàn thành trong tháng 8-2024. Tuy nhiên đến nay đã hơn 2 tháng, quyết định thay thế vẫn chưa thể ban hành.

Việc tách thửa đất có hình thành đường giao thông tại TP.HCM đã "tắc nghẽn" từ tháng 4-2021, sau văn bản đề nghị tạm ngừng của Sở Quy hoạch - Kiến trúc.

Lãnh đạo TP.HCM nhiều lần chỉ đạo sớm hoàn thiện và trình dự thảo để xem xét ban hành quyết định thay thế quyết định 60 nhưng hơn 3 năm qua vẫn chưa ban hành, người dân mòn mỏi đợi chờ.

Đáng nói, việc tách thửa đất không hình thành đường giao thông vốn được giải quyết theo luật cũ nay cũng "đứng hình" kể khi Luật Đất đai 2024 có hiệu lực (ngày 1-8-2024), còn thủ tục tách thửa (hợp thửa) đất tại TP.HCM nay "đứng" toàn bộ.

Tới ngày 4-10 vừa qua, Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM mới gửi hồ sơ lần nữa sang Sở Tư pháp giải trình thẩm định dự thảo quyết định, trước khi trình UBND TP xem xét ban hành.

Trước đó, Sở Tư pháp ít nhất đã hai lần gửi công văn góp ý về dự thảo quyết định điều kiện tách thửa, hợp thửa.

Nhiều người đặt câu hỏi: Tại sao trước một vấn đề cấp bách, các sở vẫn "chầm chậm" gửi văn bản trao qua đổi lại với nhau.

Trong khi nếu cần thiết có thể tổ chức một cuộc họp với đầy đủ sở ngành, quận huyện để mổ xẻ, kiến nghị toàn bộ nội dung liên quan, sau đó chỉnh sửa, sớm trình UBND TP ban hành.

Hơn 12.000ha đất dân cư xây dựng mới của người dân chờ ngày tháo gỡ vướng mắc để được chuyển mục đích - Ảnh: NGỌC PHƯỢNG

Đất dân cư xây dựng mới, từ luật cũ sang luật mới vẫn "tắc"?

"Tắc nghẽn" thủ tục tách (hợp) thửa cho thấy có cả sự khúc mắc với những nỗi lo quản lý và câu chữ trong quy định. Hai nội dung trong dự thảo quyết định thay thế vẫn còn sửa đi chỉnh lại là về điều kiện quy hoạch và quy định lối đi khi cho tách thửa, hợp thửa.

Quy định điều kiện về quy hoạch đã được bỏ khi Luật Đất đai mới có hiệu lực (không còn quy định điều kiện quy hoạch khi tách thửa, hợp thửa) nhưng hiện các sở vẫn đang rất cân nhắc, bàn thảo nhiều lần.

Tương tự, điều kiện "lối đi" trong luật mới đã quy định rõ tách thửa, hợp thửa phải có lối đi.

Ngoài những thửa đất có sẵn lối đi, luật cũng quy định trường hợp người dân dành một phần diện tích đất để làm lối đi (nên được hiểu tách, hợp thửa có hình thành lối đi). Nhưng nội dung này vẫn đang được bàn.

Trong nhiều hội thảo, tọa đàm trước nay, các chuyên gia cũng đã đề xuất cần có quy định quy chuẩn, tiêu chuẩn về hệ thống điện, đường, thoát nước… khi tách thửa, hợp thửa. Những quy chuẩn đó sẽ dễ dàng đưa ra khi gắn với điều kiện về phòng cháy chữa cháy, thoát nước đô thị…

Sự "khúc mắc" này cũng dẫn tới vướng mắc liên quan đến đất dân cư xây dựng mới, dù lãnh đạo các sở chuyên môn và lãnh đạo UBND TP.HCM đều khẳng định người dân có đất trong khu quy hoạch chức năng này được chuyển mục đích để xây nhà ở.

Thế nhưng thực tế đến nay, người dân vẫn chưa được tháo gỡ vướng mắc. Hơn 12.000ha đất dân cư xây dựng mới của người dân vẫn "đứng hình", quyền lợi của người dân đến giờ vẫn chưa tháo gỡ được.

Luật Đất đai 2024 quy định doanh nghiệp chỉ được mua 100% đất ở để làm dự án nhà ở thương mại. Bài toán "con gà quả trứng", nếu chưa cho người dân chuyển mục đích lấy đâu đất ở cho doanh nghiệp nhận chuyển nhượng?