Sống lại ký ức lịch sử Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng

Ký ức lịch sử hào hùng về Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng - cơ sở đào tạo báo chí đầu tiên của báo chí cách mạng Việt Nam - vừa được dựng lại sống động tại di tích này ở Thái Nguyên.

Các đại biểu cắt băng khánh thành công trình tu bổ di tích Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng - Ảnh: T.ĐIỂU

Sáng 9-8, tại Thái Nguyên, Hội Nhà báo Việt Nam phối hợp với UBND tỉnh Thái Nguyên tổ chức khánh thành Công trình tu bổ, tôn tạo Di tích Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng tại xã Tân Thái, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên sau 7 tháng thi công.

Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh dự lễ khánh thành.

Một số học viên Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng năm 1949 - Ảnh: T.ĐIỂU

"Trường dạy làm báo hoành tráng bậc nhất"

Cách đây 75 năm, ngày 4-4-1949, giữa núi rừng ATK Việt Bắc, Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng đã ra đời từ sự chỉ đạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Tổng bộ Việt Minh và Đoàn báo chí kháng chiến.

Đây là cơ sở đào tạo báo chí đầu tiên của báo chí cách mạng Việt Nam và cũng là cơ sở đào tạo duy nhất trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp, do nhà báo Đỗ Đức Dục làm giám đốc, nhà báo Xuân Thủy làm phó giám đốc. Các nhà báo Như Phong, Đỗ Phồn, Tú Mỡ là ủy viên ban giám đốc.

Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng xưa - Ảnh tư liệu

Giảng viên của trường là những nhà hoạt động chính trị, nhà báo, văn nghệ sĩ nổi tiếng như: Trường Chinh, Võ Nguyên Giáp, Hoàng Quốc Việt, Lê Quang Đạo, Tố Hữu, Trần Huy Liệu, Tú Mỡ, Xuân Diệu, Nguyễn Xuân Khoát, Nguyễn Huy Tưởng, Thế Lữ, Nguyễn Tuân, Nguyễn Đình Thi, Nam Cao…

Với lực lượng giảng viên này, trường đào tạo tuy chỉ kéo dài ba tháng, từ 4-4 đến 6-7-1949 nhưng đã đào tạo 42 học viên trở thành những nhà báo xuất sắc, đảm nhận nhiệm vụ tại các cơ quan báo chí, tuyên truyền.

Họ là những cây bút chủ lực, có nhiều đóng góp trong sự nghiệp kháng chiến kiến quốc và xây đắp nền báo chí nước nhà.

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã hai lần gửi thư động viên tinh thần, hướng dẫn nghiệp vụ làm báo chí cách mạng cho các học viên.

Người căn dặn: "Lớp này là lớp học viết báo đầu tiên, tôi mong các chú và các cô thi đua nhau học và hành cho xứng đáng là những người tiên phong trên mặt trận báo chí. Báo chí cũng phải thực hiện khẩu hiệu: Tất cả để chiến thắng!"

Lớp học trong Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng

Tổng Bí thư Trường Chinh tháng 6-1949 đã viết: "Khóa thứ nhất trường Huỳnh Thúc Kháng này là một thí nghiệm rất hay.

Tôi tin rằng sau khi rút tỉa kinh nghiệm của khóa này, Tổng hội Việt Minh sẽ thành công hơn trong việc đào tạo cán bộ chiến đấu với quân thù bằng ngòi bút và hướng dẫn dư luận quốc dân".

Với lịch sử quan trọng này, Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng Di tích quốc gia vào năm 2019.

Những ký ức hào hùng về ngôi trường đặc biệt, duy nhất trong kháng chiến chống Pháp này được tái hiện chi tiết trong các phòng trưng bày của công trình di tích vừa hoàn thành tôn tạo.

Phỏng học làm báo xưa trong Nhà trưng bày - Bảo tàng thu nhỏ về Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng - Ảnh: T.ĐIỂU

Thêm một điểm tham quan "Thủ đô gió ngàn"

Công trình Di tích Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng đã hoàn thành cơ bản các hạng mục chính, gồm:

Nhà trưng bày - Bảo tàng thu nhỏ về Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng, dưới hình thức căn nhà cấp 4 rộng 80m2 xây trên đồi cao, phỏng dựng theo tài liệu ghi chép và một số hình ảnh tư liệu để lại. Xưa là nhà tre nứa, nay là nhà khung gỗ, mái lá nhân tạo chống cháy.

Tại đây phỏng dựng lại lớp làm báo năm xưa cùng những thông tin, hình ảnh dựng lại lịch sử đáng tự hào của Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng.

Nhà sàn - Bảo tàng thu nhỏ trưng bày về Báo chí Chiến khu Việt Bắc 1946-1954, rộng 80m2.

Hạng mục này phỏng dựng từ ngôi nhà sàn của Tổng bộ Việt Minh, nơi chỉ đạo trực tiếp các hoạt động báo chí kháng chiến và cũng là nơi thành lập Hội Nhà báo Việt Nam năm 1950.

Những hình ảnh, hiện vật cho thấy hoạt động sôi nổi trên mặt trận văn nghệ, tư tưởng, báo chí trong 9 năm kháng chiến ở Việt Bắc.

Con gái nhà báo Đỗ Đức Dục - giám đốc Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng - xúc động thăm công trình lịch sử - Ảnh: T.ĐIỂU

Ngoài ra, công trình còn có hạng mục bức phù điêu với 48 chân dung các thành viên ban giám hiệu, giảng viên và học viên của Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng; hội trường trong lòng đồi phục vụ hội nghị, hội thảo; quảng trường mini phục vụ tổ chức sự kiện, rộng 200m2. ..

Di tích sau khi tu bổ, tôn tạo dự kiến được khai thác, tổ chức đón tiếp các đoàn khách tham quan, các nhà báo về nguồn, các sinh viên và học sinh học tập và trải nghiệm về lịch sử báo chí; đồng thời là nơi tổ chức các hội nghị, hội thảo về báo chí, tổ chức các chương trình đào tạo ngắn hạn...

"Chúng tôi dự kiến sẽ phối hợp với các cơ quan chức năng để đưa di tích Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng vào danh mục các điểm tham quan "Thủ đô gió ngàn" mà Thái Nguyên giữ vị trí trung tâm", nhà báo Lê Quốc Minh - chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam - phát biểu tại lễ khánh thành dự án.

Nhà sàn - Bảo tàng thu nhỏ trưng bày về Báo chí Chiến khu Việt Bắc - Ảnh: T.ĐIỂU

Nhà sàn - Bảo tàng thu nhỏ trưng bày về Báo chí Chiến khu Việt Bắc