Số phận của hai bức tượng nữ thần Chăm tại các khu di tích Quảng Nam
Giữa năm 2023, cơ quan chức năng Mỹ và Vương quốc Anh bắt giữ một vụ buôn bán cổ vật nước ngoài, trong đó xác định có bức tượng đồng, hình dáng Nữ thần Durga, xuất xứ từ tỉnh Quảng Nam. Bức tượng được trao trả lại cho Việt Nam tháng 8.2023. Đây là hai trong số nhiều pho tượng nữ thần, thuộc hàng tuyệt tác, được tìm thấy tại các di tích Chăm tỉnh Quảng Nam. Và số phận hai bức tượng nữ thần này thật khác nhau.
Năm 1978 người dân thôn Đồng Dương, Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam tình cờ tìm thấy một pho tượng nữ thần bằng đồng cao gần 1,15m. Tượng nữ thần đứng thẳng, hai tay cùng đưa cân xứng về phía trước. Tay phải cầm đóa hoa sen, tay trái cầm vỏ ốc.
Toàn bộ phần cơ thể phía trên được phô trần với bộ ngực căng đầy. Y phục phía dưới gồm một tấm váy dài gần đến cổ chân và tấm vải chồng bên ngoài. Khuôn mặt vuông vức, nghiêm nghị, đôi lông mày to, cong, giao nhau, mũi to, môi dày... gợi đến phong cách Đồng Dương.
Báu vật quốc gia-tượng Bồ tát Tara hiện được lưu giữ tại Bảo tàng Chăm Đà Nẵng. Ảnh T.HTóc của nữ thần được vấn lên thành búi cao có mang hình Phật A Di Đà. Dựa trên những đặc trưng phong cách và các dấu hiệu biểu tượng của hoa sen cầm tay, hình Phật A Di Đà trên tóc, nhiều nhà nghiên cứu đã sớm liên tưởng bức tượng này đến vị thần chủ Laskmindra Lokeshvara được đề cập đến trong văn bia tìm thấy tại Đồng Dương.
Tên gọi Tara là tên gọi mà nhà nghiên cứu Jean Boisselier đã gợi ý sau 5 năm tìm ra tác phẩm và cách gọi tên này vẫn còn gây nên ít nhiều sự băn khoăn, trao đổi giữa các nhà nghiên cứu. Tác phẩm này là một trong những tượng Tara bằng đồng quan trọng nhất của toàn thể Đông Nam Á.
Vì giá trị độc giá này, đầu tháng 10.2012, Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân ký thay Thủ tướng Chính phủ ban hành quyết định về việc công nhận tượng thần Bồ tát Tara là bảo vật quốc gia
Giữa năm 2023, các cơ quan chức năng Mỹ và Vương quốc Anh bắt giữ trong một vụ buôn bán cổ vật ở nước ngoài. Thật tình cờ đáng mừng, trong đó có bức tượng đồng nữ thần Durga xuất xứ từ vùng Quảng Nam, Việt Nam.
Tháng 8.2023 hiện vật được trả lại cho Việt Nam; tháng 9.2023 UBND tỉnh Quảng Nam đã có công văn xin hỗ trợ, tạo điều kiện cho tỉnh Quảng Nam tiếp nhận cổ vật đó. Và Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đề nghị UBND tỉnh Quảng Nam cung cấp, làm rõ các thông tin liên quan đến việc bức tượng.
Bức tượng Nữ thần Dunga bằng đá sa thạch niên đại 10-11, hiện được lưu giữ tại Bảo tàng Chăm Đà Nẵng. Ảnh BT Chăm Đà NẵngCăn cứ các hướng dẫn của Công ước UNESCO 1970 về các biện pháp cấm buôn bán, xuất nhập khẩu và chuyển giao trái phép quyền sở hữu tài sản văn hóa, để có thông tin xác định rõ địa điểm, thời gian cổ vật bị đánh cắp, đào bới bất hợp pháp và buôn bán ra khỏi địa phương trong năm 2008.
UBND tỉnh Quảng Nam đã tìm hiểu thông tin liên quan như địa điểm của di tích và vị trí, kèm các hồ sơ, tài liệu khoa học liên quan của Bức tượng đồng Nữ thần Durga. Và không lâu nữa, hiện vật sẽ quy cố hương. Cùng vẻ đẹp của một tuyệt tác điêu khắc, có niên đại hơn ngàn năm, hy vọng Nữ thần Durga sẽ trở thành một báu vật quốc gia như đồng hương của mình - tượng đồng Bồ tát Tara.
Khu di tích Mỹ Sơn và Đồng Dương được các nhà nghiên cứu Pháp tổ chức khai quật và nghiên cứu vào những năm cuối thế kỷ 19 - đầu thế kỷ 20. Đến nay, qua chiến tranh, thời gian di tích Mỹ Sơn và Đồng Dương bị hủy hoại khá nhiều, nhưng những hiện vật trưng bày ở đây cho ta hình dung phần nào sự nguy nga, tráng lệ của các khu đền tháp này.
Trách nhiệm lớn lao và nghĩa nặng tình sâu
10:50 26/07/2023Chủ tịch Hồ Chí Minh từng viết: “Máu đào của các liệt sỹ đã nhuộm lá cờ cách mạng càng thêm đỏ chói. Sự hy sinh của các liệt sỹ đã chuẩn bị cho đất nước ta nở hoa độc lập, kết quả tự do”. Đối với “những người con trung hiếu ấy, Chính phủ và đồng bào phải báo đáp thế nào cho xứng đáng”.
Ấn tượng Hội trại tuổi trẻ trên mảnh đất Chi Lăng lịch sử
11:30 10/10/2023Sáng 10/10, tại sân vận động thị trấn Đồng Mỏ, huyện Chi Lăng, tỉnh Lạng Sơn sôi nổi diễn ra các hoạt động Hội trại tuổi trẻ, trưng bày giới thiệu các sản vật khởi nghiệp của đoàn viên, thanh niên, thiếu niên nhi đồng của địa phương, thu hút hàng ngàn người tham dự.
Đẩy nhanh tiến độ chuẩn bị cho Festival Nghề truyền thống Huế 2023
17:30 19/04/2023HUẾ - Để chuẩn bị cho tuần lễ Festival Nghề truyền thống (NTT) sẽ diễn ra vào thời gian tới, lãnh đạo tỉnh Thừa Thiên Huế đến địa điểm tổ chức...
Cơ quan chức năng xác định quán hải sản ở Nha Trang không 'chặt chém'
17:00 12/04/2023Ngày 12-4, làm việc với quán hải sản Nhà Bè (đường Trần Phú) bị du khách tố, đoàn kiểm tra liên ngành TP Nha Trang cho hay không đủ dữ liệu để xác định có hành vi 'chặt chém' hay không.
Con ruốc Việt trên đĩa Pad Thái
05:50 28/01/2024Sáng 27-1, khuôn viên Tổng lãnh sự Thái Lan tại TP.HCM rộn ràng tiếng giã chày cối, cùng mùi hành phi quyện với nước mắm thơm phức từ lớp học nấu món Thái đặc biệt.
Giám đốc Sở Y tế TP.HCM tri ân bác sĩ trẻ sau 18 tháng thử thách tại trạm y tế
12:20 11/08/2023Đây là các bác sĩ vừa hoàn thành chương trình thí điểm thực hành tại bệnh viện gắn liền với trạm y tế vừa trải qua 18 tháng thử thách tại cơ sở.
Lặng thầm màu áo xanh tình nguyện trong Lễ kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên phủ
09:22 07/05/2024Là lực lượng tiên phong, xung kích, tuổi trẻ Điện Biên luôn lặng thầm phục vụ nhiều hoạt động ý nghĩa góp sức cho đại lễ Kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên phủ thành công tốt đẹp.
Cảnh báo trẻ bị tai nạn gia tăng
06:40 08/01/2024Thời gian gần đây các bệnh viện trong TP.HCM liên tục cảnh báo những trường hợp trẻ em bị tai nạn nặng, có nhiều bệnh nhi bị những di chứng về sau, ảnh hưởng đến sức khỏe.
Thiếu nhi mong có môi trường mạng an toàn, lành mạnh
06:00 14/05/2023Tại kỳ họp Hội đồng trẻ em chuẩn bị cho buổi gặp gỡ lãnh đạo thành phố, Thường trực Thành Đoàn - Hội đồng Đội TPHCM nhìn nhận những ý kiến, trao đổi của các bạn thiếu nhi, học sinh tại kỳ họp rất xác đáng và có thể áp dụng triển khai ngay trong mùa hè này. Trong đó có việc tiếp thu, phát huy những trend tích cực trên không gian mạng, với sự tham gia của chính các bạn thiếu nhi.
