Siêu thứ ba là gì mà có thể 'chao đảo' được chính trường Mỹ?

Cục diện tranh cử tổng thống năm 2024 có bước tiến quan trọng vào Siêu thứ ba ngày 5-3, khi 16 bang và vùng lãnh thổ tổ chức bầu cử sơ bộ.

(Từ trái qua) Cựu tổng thống Mỹ Donald Trump, Tổng thống Joe Biden và cựu đại sứ tại Liên Hiệp Quốc Nikki Haley là những ứng viên tiềm năng cho ghế chủ nhân Nhà Trắng nhiệm kỳ mới - Ảnh: NPR

Siêu thứ ba là gì?

Theo Đài CNN, trong lịch trình bầu cử sơ bộ ở Mỹ, Siêu thứ ba (Super Tuesday) là ngày có nhiều bang đi bỏ phiếu nhất.

Thông thường 1/3 tổng số đại biểu tham dự đại hội Đảng Cộng hòa hoặc Đảng Dân chủ sẽ được bầu vào ngày Siêu thứ ba.

Thực chất, cơ quan có nhiệm vụ chọn ứng viên tổng thống chính thức của hai chính đảng Mỹ là đại hội của mỗi đảng.

Bầu cử sơ bộ chính là quá trình quyết định các đại biểu của một bang hoặc vùng lãnh thổ sẽ bầu cho ứng viên nào tại đại hội. Ở phần lớn bang, toàn bộ đại biểu một bang sẽ bầu cho ứng viên thắng tại bầu cử sơ bộ của bang đó.

Đây được xem là thời điểm đánh dấu giai đoạn mới của các kỳ bầu cử tổng thống Mỹ. Nếu thể hiện tốt trong ngày này, ứng viên hoàn toàn có thể bứt khỏi các đối thủ và thậm chí giành được đề cử chính thức sớm.

Có gì trong Siêu thứ ba năm 2024?

Theo thông lệ, Siêu thứ ba thường được tổ chức vào tháng 3 của năm bầu cử, nhưng vẫn có một số trường hợp ngày này rơi vào tháng 2.

Siêu thứ ba năm 2024 được tổ chức ngày 5-3. Thay vì các cuộc bầu cử sơ bộ riêng lẻ ở từng bang trong vài tháng qua, ngày đặc biệt này quy tụ 15 cuộc bầu cử sơ bộ đối với Đảng Cộng hòa và 16 màn chạy đua ở phía Đảng Dân chủ.

15 bang sẽ tổ chức bầu cử sơ bộ cho cả hai đảng bao gồm: Alabama, Alaska, Arkansas, California, Colorado, Maine, Massachusetts, Minnesota, North Carolina, Oklahoma, Tennessee, Texas, Utah, Vermont và Virginia.

Ngoài ra, Đảng Dân chủ còn tổ chức bầu cử sơ bộ tại vùng lãnh thổ Samoa. Cuộc bỏ phiếu kín tại bang Iowa của đảng xanh được tiến hành qua đường bưu điện cũng sẽ ngừng tiếp nhận phiếu bầu trong ngày này.

Đón chờ gì tại Siêu thứ ba năm nay

Nguồn: Politico, New York Times/Siena - Dữ liệu: NGỌC ĐỨC - Đồ họa: T.ĐẠT

Đối với Đảng Cộng hòa, ngày 5-3 được xem là cơ hội cuối cùng để cựu đại sứ tại Liên Hiệp Quốc Nikki Haley có thể cạnh tranh sòng phẳng đề cử chính thức với cựu tổng thống Donald Trump.

Bà Haley thua 9 trong 10 cuộc bầu cử sơ bộ đã được tổ chức và thu được số đại biểu thua xa ông Trump. Tuy nhiên, cựu thống đốc bang South Carolina vẫn không bỏ cuộc và kiên định việc cử tri Đảng Cộng hòa xứng đáng có lựa chọn thứ hai ngoài ông Trump.

Tuy nhiên, nếu ông Trump thắng lớn tại Siêu thứ ba, vị cựu tổng thống có thể sẽ thu được hơn 80% số đại biểu cần để trở thành ứng viên chính thức.

Khi đó, mọi hy vọng của bà Haley sẽ xem như tan biến. Ở chiều ngược lại, nếu làm tốt, bà hoàn toàn có thể tận dụng đà thắng để lật ngược thế cờ.

Ở phía Đảng Dân chủ, dù còn nhiều nghi ngại quanh khả năng tiếp tục lãnh đạo của ông Biden, đương kim tổng thống vẫn đang đơn phương độc mã về đích.

Đến nay, tổng thống Mỹ chiến thắng toàn bộ các cuộc bầu cử sơ bộ đã được tổ chức mà ông tham gia. Do đó, Siêu thứ ba với Đảng Dân chủ chỉ mang tính thủ tục.

Thành tích tại Siêu thứ ba của ông Trump và ông Biden như thế nào?

Tại cuộc bầu cử năm 2016, Siêu thứ ba được tổ chức trong bối cảnh cục diện cuộc đua làm ứng viên chính thức của Đảng Cộng hòa vẫn chưa được định đoạt.

Với việc ông Trump giành chiến thắng 7 trên 11 cuộc bầu cử sơ bộ, Siêu thứ ba năm 2016 chính là thời điểm chiếc vé đua vào Nhà Trắng gọi tên vị tỉ phú này.

Ông Biden cũng đã có trải nghiệm tương tự vào Siêu thứ ba năm 2020, khi ông thắng đến 10 trong 14 cuộc bầu cử sơ bộ được tổ chức.