Về việc nhiều ứng viên giáo sư, phó giáo sư bị tố gian dối trong công bố quốc tế, vi phạm liêm chính khoa học, phóng viên Tuổi Trẻ đã phỏng vấn phó giáo sư - tiến sĩ DƯƠNG NGHĨA BANG - phó chánh văn phòng Hội đồng giáo sư nhà nước.
Ông Dương Nghĩa Bang cho biết: Với mục tiêu từng bước nâng cao chất lượng công tác xét công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh giáo sư, phó giáo sư hằng năm, trước mỗi đợt xét, Hội đồng giáo sư nhà nước đều có công văn hướng dẫn, trong đó đề nghị hội đồng giáo sư các cấp đặc biệt lưu ý vấn đề liêm chính khoa học trong việc thẩm định các công trình khoa học của ứng viên.
Năm 2023, Hội đồng giáo sư nhà nước đã có công văn gửi các hội đồng giáo sư cơ sở, hội đồng giáo sư ngành, liên ngành, các cơ sở giáo dục đại học, các viện nghiên cứu khoa học được phép đào tạo trình độ tiến sĩ, trong đó nhấn mạnh:
"Xem xét về chuyên môn học thuật, tính liêm chính khoa học; thẩm định kỹ chất lượng tạp chí và chất lượng các công trình khoa học; lưu ý phát hiện, xem xét và đánh giá các công trình khoa học sử dụng hoặc có sự trợ giúp của các công cụ sử dụng trí tuệ nhân tạo. Tổ chức thảo luận và có kết luận đánh giá những công trình khoa học này".
* Hội đồng giáo sư nhà nước đã công bố "Danh mục tạp chí khoa học được tính điểm năm 2023". Danh mục này hiện có tổng cộng bao nhiêu tạp chí và có được cập nhật thường xuyên không, thưa ông?
- Danh mục tạp chí khoa học được tính điểm không có quy định chung cho tất cả các ngành mà được quy định theo từng ngành, liên ngành. Theo đó, số lượng các tạp chí cũng được quy định theo từng ngành, liên ngành.
Các hội đồng giáo sư ngành, liên ngành rà soát, cập nhật và đề nghị Hội đồng giáo sư nhà nước xem xét, quyết định trước mỗi đợt xét hằng năm.
* Thực tế hiện nay, số tạp chí quốc tế kém chất lượng khá nhiều. Một số nước đưa tên các nhà xuất bản lớn như MDPI, Hindawi, Frontiers vào danh sách đen và không công nhận, tài trợ cho bài báo đăng trên các tạp chí thuộc ba nhà xuất bản trên. Trong khi đó hiện có không ít giáo sư, phó giáo sưcông bố bài báo trên các tạp chí này. Hội đồng giáo sư nhà nước đánh giá thế nào về vấn đề này?
- Việc nâng cao chất lượng trong nghiên cứu khoa học, đặc biệt là vấn đề đăng bài báo khoa học trên các tạp chí quốc tế thực sự có uy tín đòi hỏi cần có giải pháp tổng thể, đồng bộ và cần có nguồn lực để thực hiện từ cơ quan quản lý nhà nước về giáo dục đại học là Bộ Giáo dục và Đào tạo đến các cơ sở giáo dục đại học và từng nhà khoa học.
Hằng năm, trước mỗi đợt xét công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh giáo sư, phó giáo sư, Hội đồng giáo sư nhà nước đều có công văn hướng dẫn, trong đó đề nghị hội đồng giáo sư các cấp đặc biệt lưu ý "xem xét về chuyên môn học thuật, tính liêm chính khoa học; thẩm định kỹ chất lượng tạp chí và chất lượng các công trình khoa học".
Trong các đợt tập huấn về công tác xét công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh giáo sư, phó giáo sư cho các ứng viên và thành viên hội đồng giáo sư các cấp, Văn phòng Hội đồng giáo sư nhà nước luôn lưu ý về một số danh mục các tạp chí quốc tế và nhà xuất bản quốc tế kém chất lượng để thành viên hội đồng giáo sư các cấp lưu ý khi thẩm định hồ sơ.
Ngoài ra chúng tôi còn truyền tải thông điệp đến các ứng viên cũng như các nhà khoa học xem xét lựa chọn kỹ các tạp chí, các nhà xuất bản khi công bố các công trình khoa học.
* Trong đợt xét năm 2023, Hội đồng giáo sư nhà nước có rà soát kỹ hơn và loại các ứng viên có dấu hiệu mua bài báo quốc tế?
- Về các ứng viên giáo sư, phó giáo sư năm 2023, thực hiện sự chỉ đạo của thường trực Hội đồng giáo sư nhà nước, Văn phòng Hội đồng giáo sư nhà nước đã tiến hành rà soát tất cả các hồ sơ ứng viên được các hội đồng giáo sư cơ sở đề nghị xét công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh giáo sư, phó giáo sư năm nay.
Kết quả rà soát được gửi đến các hội đồng giáo sư ngành, liên ngành để tham khảo xem xét kỹ các hồ sơ ứng viên có bài báo đăng trên các tạp chí săn mồi, các tạp chí kém chất lượng, đặc biệt là những hồ sơ ứng viên có dấu hiệu mua bài báo quốc tế.
* Với một tạp chí hoạt động như một tạp chí săn mồi là Res Militaris, tại sao hàng loạt ứng viên vô tư ghi vào hồ sơ đăng ký xét công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh giáo sư, phó giáo sư? Các ứng viên chuyên ngành lý luận văn học, triết học, kế toán... lại đăng bài trên tạp chí quân sự và nhiều người trong số đó đã qua vòng xét của hội đồng giáo sư cơ sở. Việc này có bất thường?
- Trên website của Scopus là scopus.com có ghi rõ lĩnh vực đăng tải của tạp chí Res Militaris là: khoa học chính trị và quan hệ quốc tế; khoa học xã hội (đa chuyên ngành); xã hội học và khoa học chính trị; nghiên cứu về an toàn. Việc công bố kết quả nghiên cứu của mình trên các tạp chí là quyền của nhà khoa học.
Trong trường hợp nhà khoa học sử dụng kết quả nghiên cứu trong hồ sơ đăng ký xét công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh giáo sư, phó giáo sư thì hội đồng giáo sư các cấp thẩm định kỹ và có kết luận cụ thể với từng trường hợp.
* Tuy nhiên, giới khoa học trong và ngoài nước cho rằng Res Militaris là tạp chí quốc tế dỏm. Vậy ứng viên có bài báo đăng trên tạp chí này có được tính điểm?
- Quyết định ngày 5-7 về phê duyệt "Danh mục tạp chí khoa học được tính điểm năm 2023" của Hội đồng giáo sư nhà nước không có quy định chung cho tất cả các hội đồng ngành, liên ngành, mà được phân định theo 28 ngành, liên ngành. Đối với các tạp chí khoa học quốc tế, Hội đồng giáo sư nhà nước chỉ quy định theo danh mục (ISI, Scopus, PubMed...), chứ không cụ thể đến từng tạp chí do số lượng các tạp chí quốc tế là rất lớn.
Quyết định số 25/2020/QĐ-TTg ngày 31-8-2020 của Thủ tướng Chính phủ quy định: "Một bài báo khoa học được công bố trên tạp chí khoa học quốc tế có uy tín (là những tạp chí khoa học có mã số chuẩn quốc tế ISSN thuộc danh mục trong Web of Science (ISI), danh mục Scopus hoặc danh mục tạp chí quốc tế khác do Hội đồng giáo sư nhà nước quyết định) được tính tối đa đến 2,0 điểm".
Như vậy, đối với ngành, liên ngành cụ thể, nếu ứng viên có bài đăng trong khoảng thời gian mà tạp chí Res Militaris vẫn nằm trong danh mục Scopus thì sẽ được xem xét chấm từ 0 - 2,0 điểm (chất lượng bài báo do hội đồng giáo sư cơ sở, hội đồng giáo sư ngành, liên ngành thẩm định và quyết định trong quá trình xét).
Với nhiệm vụ, quyền hạn của hội đồng giáo sư ngành, liên ngành là bộ phận chuyên môn của Hội đồng giáo sư nhà nước, các hội đồng đó xác định năng lực chuyên môn, kết quả nghiên cứu, định hướng nghiên cứu của ứng viên theo từng chuyên ngành; giúp Hội đồng giáo sư nhà nước xác định năng lực chuyên môn, kết quả nghiên cứu, định hướng nghiên cứu của ứng viên theo từng chuyên ngành.
Theo đó, trong quá trình xét các hội đồng giáo sư ngành, liên ngành sẽ thẩm định, đánh giá chất lượng công trình khoa học, chất lượng các tạp chí mà ứng viên công bố.
* Hiện đã có quy định về thủ tục hủy bỏ công nhận chức danh và miễn nhiệm chức danh giáo sư, phó giáo sư. Hội đồng giáo sư nhà nước có xem xét rút lại học hàm của những người liên quan đến các lùm xùm trong công bố quốc tế?
- Theo các quyết định của Thủ tướng Chính phủ thì việc bổ nhiệm, miễn nhiệm chức danh giáo sư, phó giáo sư thuộc thẩm quyền của thủ trưởng các cơ sở giáo dục đại học. Cụ thể, thủ trưởng cơ sở giáo dục đại học căn cứ vào nhu cầu bổ nhiệm chức danh giáo sư, phó giáo sư đề nghị của khoa, bộ môn và ý kiến của hội đồng khoa học của cơ sở giáo dục đại học, ra quyết định bổ nhiệm chức danh giáo sư, phó giáo sư cho các nhà giáo đã được công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh giáo sư, phó giáo sư, sau đó báo cáo lên thủ trưởng cơ quan chủ quản cơ sở đào tạo và bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Thủ trưởng cơ sở giáo dục đại học căn cứ ý kiến của hội đồng khoa học của cơ sở giáo dục đại học ra quyết định miễn nhiệm chức danh giáo sư, phó giáo sư; chấm dứt hợp đồng làm việc hoặc hợp đồng lao động với người đã có quyết định miễn nhiệm, báo cáo thủ trưởng cơ quan chủ quản có thẩm quyền quản lý nhà giáo và bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Trong trường hợp có khiếu nại, tố cáo đối với những người có liên quan đến các lùm xùm trong công bố quốc tế tại thời điểm xét công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh giáo sư, phó giáo sư thì Hội đồng giáo sư nhà nước sẽ chỉ đạo các bộ phận chức năng có liên quan phối hợp thực hiện với các đơn vị có thẩm quyền giải quyết khiếu nại, tố cáo theo quy định của pháp luật.
(còn tiếp)
Quá trình rùa đẻ trứng và nở tại bãi biển Nhơn Hải, TP Quy Nhơn. 0h sáng 22/7, một ổ trứng rùa biển đã nở tại bãi biển xã Nhơn Hải, TP Quy Nhơn, Bình Định). Phóng viên Báo điện tử VTC News đã có mặt ghi lại khoảnh khắc trứng rùa nở và đàn rùa sơ sinh đua nhau chạy về biển. Nhờ sự hỗ trợ của ông Nguyễn Tôn Xuân Sáng thuộc Tổ cộng đồng bảo vệ nguồn lợi thủy sản xã Nhơn Hải, ổ trứng rùa 102 quả được ấp trước đó đã nở 47 rùa con. 'Trước đó ổ trứng...
Ngày 3/10, Cục CSGT, Bộ Công an cho biết, Phòng CSGT Công an tỉnh Đồng Nai phối hợp với lực lượng chức năng giải cứu cháu bé bị bắt cóc khi đang di chuyển trên xe khách. Khoảng 15h, ngày 2/10, tại một trường mầm non ở khu dân cư Kiến Phát, phường 6, TP Tân An xảy ra vụ bắt cóc, nạn nhân là cháu L.M.C. (SN 2020, ngụ ở phường 2, TP. Tân An, Long An). Sau khi bắt cóc, nghi phạm chở bé gái bằng xe ô tô chạy về ấp 6, xã Nhị Thành, huyện Thủ Thừa,...
Ngày 27/10, Công an TP Hà Nội cho biết, khoảng 17h40 ngày 26/10, Tổng đài 114 - Trung tâm Thông tin chỉ huy CATP nhận tin báo từ quần chúng nhân dân về việc xảy ra cháy nhà cấp 4 tại khu vực đường mới Hồng Hà, gần chung cư Hồng Hà, xã Tứ Hiệp, huyện Thanh Trì, Hà Nội. Kiến ThứcHiện trường nơi xảy ra vụ cháy.1 Trung tâm Thông tin chỉ huy CATP đã điều động lực lượng Cảnh sát PCCC Công an Thành phố và Công an huyện Thanh Trì đến hiện trường tổ chức...
Được xây hiện đại, tiện nghi, song bến xe Miền Đông mới ngày gần Tết thưa người, 'lép vế' trước cảnh ôtô tấp nập bắt khách ở trạm xăng, điểm đón ven đường.
Qua điều tra mở rộng vụ án, Cơ quan An ninh Điều tra Công an tỉnh Bình Dương phát hiện thu giữ 10 khẩu súng ngắn dạng Rulo, 1 khẩu súng dài AR-15 đã bị tháo rời thành 2 phần và 71 viên đạn các loại.
Với hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản của 151 bị hại với số tiền gần 125 tỉ đồng, Hoàng Thị Bình bị tòa án tuyên phạt tù chung thân.
Tôi sinh tháng 3-1997, tôi nghĩ sẽ không bị gọi đi nghĩa vụ quân sự 2025 nữa nhưng địa phương vẫn gửi giấy đi khám sức khỏe. Xin hỏi dịa phương làm vậy đúng không?
Vụ tai nạn xảy ra vào khoảng 23h40 ngày 15/7 tại Km 255+790 Quốc lộ 6 đoạn qua đèo Chiềng Đông, xã Chiềng Đông, huyện Yên Châu. Thời điểm trên, xe đầu kéo BKS 34C - 193.21 kéo theo rơ móc (chưa rõ BKS) do anh Nguyễn Văn T. cầm lái chạy trên Quốc lộ 6 theo hướng Sơn La - Hà Nội. Khi đến đoạn đường thuộc địa phân xã Chiềng Đông, xe đầu kéo bất ngờ đâm vào xe buýt BKS 26B - 008.32 đang đỗ bên đường. Cú va chạm khiến 1 người bị thương. Tại hiện...
Ngày 19/7, thay mặt Thủ tướng, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang ký Quyết định số 697 phê chuẩn kết quả miễn nhiệm chức vụ Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ nhiệm kỳ 2021 - 2026 đối với ông Hồ Đại Dũng. Quyết định có hiệu lực thi hành từ ngày ký. Hôm 10/7, HĐND tỉnh Phú Thọ đã miễn nhiệm chức danh Phó Chủ tịch UBND tỉnh, thôi làm đại biểu HĐND tỉnh khóa XIX, nhiệm kỳ 2021 - 2026 đối với ông Hồ Đại Dũng. Trước đó, HĐND - UBND tỉnh Phú Thọ nhận được đơn...