Phụ nữ TP HCM sinh con ít nhất cả nước

Số con trung bình của một phụ nữ TP HCM tuổi sinh đẻ là 1,43 - thấp nhất cả nước, thành phố đối mặt nguy cơ già hóa dân số nhanh và thiếu hụt lao động trong tương lai.

"TP HCM vẫn trong thời kỳ dân số vàng với 70,7% dân số ở độ tuổi lao động, nhưng không còn là 'thành phố trẻ' mà đang đối mặt với tốc độ già hóa nhanh", ThS. Phạm Chánh Trung, Chi cục trưởng Dân số TP HCM, nói tại Lễ phát động Chiến dịch truyền thông lồng ghép cung cấp dịch vụ nâng cao chất lượng dân số tại vùng mức sinh thấp năm 2025, ngày 25/9.

Sau sáp nhập, TP HCM trở thành siêu đô thị có quy mô lớn nhất cả nước, với 168 phường, xã, đặc khu và hơn 14 triệu dân. Thành phố nằm trong nhóm 13 địa phương có mức sinh thấp nhất, đồng thời bước vào giai đoạn già hóa dân số với 1,47 triệu người cao tuổi (chiếm 10,49% dân số). Chỉ số già hóa đạt 57,05 - tức cứ 100 trẻ dưới 15 tuổi thì có 57 người cao tuổi. Năm 2024, tuổi thọ trung bình của người dân TP HCM là 76,2, cao hơn mức chung cả nước (74,7 tuổi).

Những năm qua, TP HCM (cũ) luôn có mức sinh thấp nhất cả nước, thấp hơn rất nhiều so với mức sinh thay thế mà Việt Nam đang duy trì (2-2,1 con/mẹ). Tình trạng này kéo dài tạo những thách thức lớn cho phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Nay, TP HCM sau sáp nhập Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu, vốn trong khu vực miền Đông Nam bộ là "vùng trũng" sinh thấp nhất cả nước, do đó mức sinh vẫn chưa cải thiện.

Theo ông Trung, mức sinh thấp kéo dài làm giảm dần tỷ lệ người trẻ và lao động, trong khi số người cao tuổi tăng, đẩy nhanh quá trình già hóa. Thành phố đối mặt với yêu cầu nâng cao chất lượng dân số, cần đẩy mạnh tuyên truyền, hỗ trợ các cặp vợ chồng khám sức khỏe tiền hôn nhân, tầm soát và điều trị bệnh tật trước sinh, sơ sinh, đồng thời tiếp tục hoàn thiện hệ thống chăm sóc người cao tuổi.

Trẻ chào đời tại bệnh viện phụ sản ở TP HCM. Ảnh: Bệnh viện cung cấp

Theo ông Bùi Chí Tình, Phó giám đốc Sở Y tế TP HCM, tổng tỷ suất sinh 1,43 con là con số cảnh báo, đòi hỏi ngành y tế phải có giải pháp thích ứng ngay. Từ ngày 15/9 đến 30/10, ngành y tế phối hợp triển khai chiến dịch vận động sinh đủ hai con, mở rộng khám sức khỏe tiền hôn nhân, tầm soát trước và sau sinh, đồng thời tăng cường chăm sóc sức khỏe người cao tuổi để thích ứng với già hóa dân số.

Hồi tháng 8, TP HCM nâng mức hỗ trợ cho phụ nữ sinh đủ hai con trước 35 tuổi từ 3 triệu đồng lên 5 triệu đồng, đồng thời tầm soát trước và sau sinh cho mẹ và bé diện nghèo, cận nghèo. Chính sách hỗ trợ này được thành phố áp dụng từ cuối năm 2024. Đến nay, khoảng 9.100 phụ nữ đã nhận mức hỗ trợ 3 triệu đồng theo Nghị quyết 40 và 8.500 người nhận 5 triệu đồng theo Nghị quyết 32 của HĐND TP HCM.

Lê Phương