Phó Thủ tướng nói việc nhập khẩu cát từ Campuchia làm vật liệu, trữ lượng đất hiếm

Chiều 4-6, tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà dẫn đánh giá của Cục Địa chất Mỹ, Việt Nam có tổng lượng đất hiếm chiếm 18% trữ lượng của thế giới.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà - Ảnh: GIA HÂN

Với những băn khoăn của đại biểu về vật liệu xây dựng cho các dự án, Phó Thủ tướng cho biết trước đây phân cấp cho địa phương nhưng vướng mắc về quy trình, thủ tục làm chậm trễ, kéo dài thời gian.

"Chính phủ, Thủ tướng đã chỉ đạo và Quốc hội lần này đã xem xét phân loại 4 nhóm khoáng sản, vật liệu xây dựng thông thường thuộc nhóm đơn giản hóa thủ tục" - ông Hà nói.

Nhiều giải pháp khắc phục thiếu cát

Theo đó, ông cho biết khi Luật Khoáng sản có hiệu lực, Chính phủ đã ban hành các nghị quyết cho phép các cơ chế đặc thù, trong đó có gia hạn, nâng công suất, đơn giản thủ tục cấp phép cho mỏ khai thác và công việc này đang được triển khai tốt.

Đối với các vùng khó khăn về nguyên vật liệu như Đồng bằng sông Cửu Long, Phó Thủ tướng cho hay Thủ tướng đã hai lần xuống làm việc, các Phó Thủ tướng, Bộ trưởng cũng làm việc nhiều lần.

Theo đó, các giải pháp khắc phục là đối với nguồn cát nhiễm mặn đã có nghiên cứu, đánh giá, thử nghiệm và ban hành thành hướng dẫn tiêu chuẩn kỹ thuật… Các dự án có điều kiện tương tự có thể thực hiện và kiểm soát được vấn đề môi trường.

Về sử dụng cát biển làm vật liệu san lấp, ông Hà cho hay cần có các bước cụ thể. Như ở Sóc Trăng chủ yếu là cát sông, hạt lớn nên việc đánh giá, nghiên cứu thử nghiệm từng khu vực là hết sức cần thiết.

Chính phủ đã có các phương án, Thủ tướng đã ký ban hành Nghị định 157, trong đó đối với các cảng biển nội thủy, sông ngòi, kênh rạch thì hoàn toàn có thể giao cho địa phương đánh giá, điều tra và khai thác để tận dụng nguyên liệu này.

"Qua đánh giá sơ bộ, Tiền Giang, Bến Tre đã có 45 triệu tấn. Cho nên Đồng bằng sông Cửu Long hoàn toàn tự chủ được việc cung cấp cát cho các dự án cao tốc", Phó Thủ tướng khẳng định.

Ông cũng cho biết Chính phủ, Thủ tướng đã chỉ đạo bổ sung thêm từ các nguồn khác, trong đó có nghiên cứu sử dụng đá xay, nhập vật liệu các từ nước bạn Campuchia với nhiều giải pháp đồng bộ, thời gian tới vấn đề này sẽ được giải quyết.

Phó Thủ tướng đề nghị đối với các dự án đường cao tốc thì tư vấn thiết kế gắn với nhu cầu vật liệu san lấp các loại để đưa vào dự án nghiên cứu khả thi để địa phương chủ động hơn.

Việt Nam có tổng lượng đất hiếm chiếm 18% trữ lượng thế giới

Liên quan đất hiếm, Phó Thủ tướng cho biết theo đánh giá của Cục Địa chất Mỹ, Việt Nam có tổng lượng đất hiếm chiếm 18% trên thế giới với 2 loại: Đất hiếm nặng và đất hiếm nhẹ. Mặc dù thị trường đất hiếm hiện nay tăng 4%/năm, song rất phức tạp, do các nước lớn điều hành thị trường này, đặc biệt là Trung Quốc hiện chiếm giữ trên 90% thị phần.

Theo đó, ông Hà cho biết Chính phủ chỉ đạo có dự án điều tra đánh giá toàn bộ trữ lượng và thành phần các loại đất hiếm, xác định nguyên tắc dựa vào thị trường để khai thác, đáp ứng công nghệ để tuyển chọn được, không xuất khẩu thô.

Về vấn đề môi trường, ông Hà cho hay Luật Bảo vệ môi trường rất toàn diện, đầy đủ và cụ thể. Để thực hiện từ 1-1-2025 đòi hỏi có sự chuẩn bị thật kỹ từ người dân đến cơ quan quản lý.

Trong đó xác định chuyển rác thành tài nguyên và kinh tế tuần hoàn, tuyệt đối không sử dụng phương án chôn lấp rác. Gắn với phân loại rác, tái sử dụng rác, tuần hoàn rác, biến rác thành năng lượng trên cơ sở lựa chọn công nghệ, đơn giá tốt.

"Bài toán ở đây là làm sao rác tại nguồn được phân loại ngay từ đầu để khâu xử lý đơn giản hơn. Và lộ trình của chúng ta là xử lý các bãi rác chôn lấp bấy lâu nay trên cơ sở công tư, phân loại, kết hợp bằng công nghệ phù hợp", Phó Thủ tướng nói.