Phiến quân thân al-Qaeda sát hại hơn 100 người ở quốc gia châu Phi

Nhóm có liên hệ với al-Qaeda đột kích ngôi làng ở miền trung Burkina Farso và sát hại ít nhất 100 người, bao gồm dân thường và binh sĩ.

Dân làng Barsalogho, nơi cách thủ đô Ouagadougou của Burkina Faso khoảng 80 km, hôm 24/8 được yêu cầu giúp đỡ lực lượng an ninh đào hào để bảo vệ các chốt an ninh và những ngôi làng khác ở khu vực. Trong lúc họ đang làm việc, các tay súng thuộc nhóm vũ trang JNIM, lực lượng có liên hệ với al-Qaeda, xông vào ngôi làng và nổ súng, AP hôm nay dẫn lời Wassim Nasr, chuyên gia về vùng Sahel tại viện nghiên cứu an ninh Soufan Center, cho biết.

Theo chuyên gia này, ít nhất 100 thi thể đã xuất hiện trong các video về vụ tấn công. Các nguồn tin an ninh và nhân đạo của Le Monde cũng cho biết số người chết dao động từ 100 đến vài trăm người, khiến đây trở thành một trong những vụ tấn công chết chóc nhất nhằm vào dân thường trong lịch sử Burkina Faso.

Al-Qaeda ngày 25/8 nhận trách nhiệm gây ra vụ tấn công, tuyên bố đã "kiểm soát hoàn toàn một vị trí của lực lượng dân quân" ở Barsalogho, nơi gần Kaya, thị trấn chiến lược mà lực lượng an ninh Burkina Faso sử dụng để chống lại các nhóm phiến quân tìm cách tiếp cận thủ đô Ouagadougou.

Bộ trưởng An ninh Burkina Faso Mahamadou Sana cùng ngày cho biết chính phủ đã phản ứng với sự hỗ trợ của không quân và bộ binh. Ông xác nhận trong số những người thiệt mạng có cả binh sĩ và dân thường, song không đề cập số liệu cụ thể. "Chúng tôi sẽ không chấp nhận sự tàn bạo như vậy trong lãnh thổ của mình", quan chức Burkina Faso nhấn mạnh.

Ông cho biết chính phủ đã chỉ đạo cung cấp hỗ trợ y tế và nhân đạo cho những người bị ảnh hưởng, đồng thời cam kết bảo vệ mạng sống của người dân.

Người dân rời làng Barsalogho hồi năm 2020. Ảnh: AFP

Burkina Farso là quốc gia Tây Phi có dân số hơn 22 triệu người, phần lớn theo đạo Hồi. Khoảng một nửa diện tích lãnh thổ Burkina Faso hiện không nằm dưới kiểm soát của chính quyền. Các nhóm phiến quân ngày càng tiến hành nhiều vụ tập kích và đang tìm cách bao vây thủ đô. Hàng nghìn người đã thiệt mạng, khoảng hai triệu người phải bỏ nhà cửa sau các cuộc tấn công của những nhóm vũ trang có liên hệ với al-Qaeda hoặc Nhà nước Hồi giáo (IS).

Tính trong năm nay, khoảng 4.500 người, tương đương trung bình 19 người mỗi ngày, đã thiệt mạng bởi hành động của phiến quân, theo Dự án Dữ liệu Sự kiện và Vị trí Xung đột Vũ trang, tổ chức phi lợi nhuận có trụ sở tại Mỹ.

Tình trạng bạo lực là một trong các nguyên nhân dẫn đến hai cuộc đảo chính ở Burkina Faso vào năm 2022. Chính quyền quân sự ở thủ đô Ouagadougou đã cam kết sẽ chấm dứt các cuộc tấn công của phiến quân, song đang gặp nhiều khó khăn để làm điều này, dù đã xây dựng quan hệ hợp tác an ninh mới với Nga và các nước có chính quyền quân sự lãnh đạo khác ở vùng Sahel tại châu Phi.

Lãnh đạo chính quyền quân sự Burkina Faso Ibrahim Traore đã yêu cầu người dân hỗ trợ quân đội bảo đảm an ninh, bao gồm giúp xây hào ở các khu vực mà phiến quân đang tìm cách chiếm, trong đó có làng Barsalogho.

Các nhóm vũ trang gần đây đạt nhiều thành công hơn do lực lượng an ninh không được không quân, tình báo hỗ trợ một cách đầy đủ và hiệu quả. Một nguyên nhân khác là do các khu vực gần biên giới với Niger và Mali, hai quốc gia cũng đang đối mặt với tình trạng bạo lực, không được kiểm soát chặt chẽ.

Ngoài ra, các hành vi bị cáo buộc là vi phạm nhân quyền của lực lượng an ninh cũng khiến nhiều người dân Burkina Faso tình nguyện tham gia phiến quân, theo Nasr.

Vị trí Barsalogho. Đồ họa: Al Jazeera

Phạm Giang (Theo AP, Le Monde)