Phe cực hữu Pháp chiến thắng vòng một bầu cử quốc hội

Phe cực hữu Pháp giành chiến thắng vòng đầu tiên trong kỳ bầu cử quốc hội sớm với 33% số phiếu bầu, trong khi liên minh của ông Macron xếp thứ ba.

Bộ Nội vụ Pháp ngày 1/7 thông báo kết quả chính thức, cho thấy đảng cực hữu Mặt trận Quốc gia (RN) của Marine Le Pen cùng các đồng minh giành được 33% phiếu bầu, Mặt trận Bình dân Mới (NFP) theo xu hướng cánh tả giành được 28%, còn liên minh trung dung cầm quyền của Tổng thống Emmanuel Macron xếp thứ ba với 20% phiếu bầu.

Kết quả này nhìn chung tương đồng với dự báo hôm 30/6 của các công ty thăm dò ý kiến lớn. Họ cho rằng RN sẽ giành được đa số trong 577 ghế của quốc hội Pháp vào vòng bầu cử thứ hai, dự kiến diễn ra ngày 7/7.

Tuy nhiên, chưa rõ đảng này có thể giành 289 ghế cần thiết để chiếm đa số tuyệt đối hay không, điều kiện để họ chắc chắn cầm quyền và Jordan Bardella, 28 tuổi, trở thành thủ tướng Pháp.

Các nghị sĩ được bầu theo phương thức phổ thông đầu phiếu trực tiếp. Để thắng cử ngay từ vòng một, ứng viên phải đạt từ 50% số phiếu bầu trở lên và số phiếu phải bằng 25% số cử tri đã đăng ký tại khu vực bầu cử. Ngoại trừ số rất ít trúng cử ngay vòng một, số ứng cử viên còn lại phải tiếp tục tranh cử tại vòng hai.

Nếu RN giành thế áp đảo tại quốc hội, Tổng thống Macron sẽ buộc phải điều hành đất nước với Bardella, chính trị gia thiên về chủ nghĩa dân tộc, hoài nghi Liên minh châu Âu (EU) và có lập trường chống nhập cư.

Ông Macron vẫn giữ quyền quyết định chính sách đối ngoại và quốc phòng, nhưng sẽ không còn có thể định đoạt các quyết sách kinh tế, xã hội trong nước. Ông cũng gần như không thể làm gì để ngăn quốc hội do RN kiểm soát thông qua các đạo luật theo chương trình nghị sự của họ.

RN luôn cho rằng đã tới lúc Pháp cần tự khẳng định mình, chống lại "chủ nghĩa liên bang châu Âu" và chống toàn cầu hóa. Họ muốn tăng kiểm soát biên giới, chống lại các biện pháp mà EU đưa ra, cũng như ngăn chặn nguy cơ các giá trị quốc gia bị pha tạp hoặc biến mất do làn sóng người nhập cư.

Nhân viên bầu cử mở thùng phiếu tại điểm bỏ phiếu ở Forcalquier, Pháp ngày 30/6. Ảnh: AFP

Ông Macron khiến cả nước Pháp sửng sốt và khiến một số đồng minh bối rối vì kêu gọi bầu cử sớm, sau khi đảng RN bất ngờ đánh bại liên minh trung dung trong cuộc bầu cử Nghị viện châu Âu. RN mang quan điểm nghi ngờ EU và phản đối nhập cư.

Tuy nhiên, canh bạc này có nguy cơ phản tác dụng khi liên minh của ông Macron có thể chỉ giành được số ghế nhỏ hơn nhiều trong quốc hội, khiến quyền lực của Tổng thống Pháp giảm thêm nhiều trong ba năm nhiệm kỳ còn lại.

Khi người Pháp phải đối mặt những lựa chọn gây chia rẽ nhất trong lịch sử, tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu tăng lên 65%. Con số này cao hơn nhiều so với tỷ lệ trong cuộc bầu cử năm 2022 là 47,5%.

Tổng thống Macron kêu gọi thành lập liên minh chống lại phe cực hữu trong vòng bầu cử thứ hai. Thủ tướng Pháp Gabriel Attal, người có khả năng phải rời vị trí sau vòng hai, nhận định phe cực hữu đang ở trước ngưỡng cửa quyền lực và cho rằng không nên bầu bất cứ phiếu nào cho RN trong vòng này.

Cử tri Pháp bỏ phiếu tại Paris ngày 30/6. Ảnh: AFP

"Chúng ta chưa chiến thắng và vòng thứ hai sẽ mang tính quyết định", bà Le Pen nói. "Chúng ta cần chiếm đa số tuyệt đối trong 8 ngày nữa để ông Macron bổ nhiệm Bardella làm thủ tướng".

Trong khi đó, ông Bardella cho biết muốn "trở thành thủ tướng của toàn thể người dân Pháp". Ông khẳng định sẽ chỉ thành lập chính phủ nếu đảng RN chiếm đa số tuyệt đối trong quốc hội Pháp sau kỳ bầu cử.

Trong khi đó, lãnh đạo liên minh cánh tả NFP Jean-Luc Melenchon nhận định phe trung dung của Tổng thống Macron "đã chịu thất bại nặng nề và không thể chối cãi" trong cuộc bầu cử quốc hội.

Nguyễn Tiến (Theo AFP)