Phát hiện công xưởng chế tác mũi khoan bằng đá hàng nghìn năm tuổi ở Tây Nguyên

Khai quật khu vực Thác Hai, ngành chức năng thu được 844 mũi khoan bằng đá, hơn 100 hạt chuỗi bằng chất liệu đá, thủy tinh... cách đây 2.500-4.000 năm.

Thông tin vừa được Bảo tàng Đăk Lăk công bố sau khi khai quật di chỉ khảo cổ học Thác Hai (thuộc thôn 6, xã Ia Jlơi, huyện Ea Súp) lần thứ 3.

Trong năm 2021 và 2022, vị trí này được các chuyên gia khai quật, thu được nhiều di vật, hiện vật quý. Từ ngày 26/6 đến 28/7, Bảo tàng Đăk Lăk tiếp tục khai quật đợt 3 trên diện tích 20 m2; khảo sát một số địa điểm xung quanh khu vực Thác Hai và dọc hai bờ sông Ea H'leo trong bán kính 10 km.

Trong đợt khai quật lần 3, ngành chức năng thu được hơn 100 hạt chuỗi thủy, cùng hàng nghìn di vật. Ảnh: Ngọc Oanh

Khai quật ở tầng văn hóa dày khoảng 2 m, cơ quan chuyên môn thu được hơn 100 hạt chuỗi bằng chất liệu đá, thủy tinh và gốm; hơn 1.000 mũi khoan và phác vật bằng đá opal, jasper, silic, phtanite ... Trong đó, có 844 mũi khoan và 187 phác vật mũi khoan. Các mũi khoan được mài trau chuốt và hầu hết chưa qua sử dụng. Ngoài ra, đơn vị khai quật còn tìm thấy nhiều di vật như: bàn mài, rìu, bôn, bình, nồi, chum, vò, bát bồng...

Ông Đinh Văn Một, Giám đốc bảo tàng Đăk Lăk nhận định, các loại hình đồ gốm ở Thác Hai có quan hệ gần gũi với các văn hóa khảo cổ ở Tây Nguyên như Biển Hồ (Gia Lai), Lung Leng, Plei Krông (Kon Tum), với văn hóa Tiền Sa Huỳnh - Sa Huỳnh ở ven biển miền Trung.

Hơn 1.000 mũi khoan bằng đá được tìm thấy ở quanh khu vực Thác Hai. Ảnh: Ngọc Oanh

Theo ông Một, đến nay Thác Hai là di chỉ khảo cổ học có tầng văn hóa dày nhất ở Đăk Lăk nói riêng và Tây Nguyên nói chung, thể hiện sự cư trú lâu dài và liên tục trong khoảng thời gian hơn 1.000 năm. "Đây được xem là công xưởng chế tác mũi khoan bằng đá duy nhất ở Tây Nguyên cho đến thời điểm hiện nay", ông Một nói.

Đăk Lăk có hơn 50 địa điểm khảo cổ thời tiền - sơ sử. Trong đó, có 7 di tích đã được khai quật và hàng chục địa điểm được khảo sát, thu được hàng nghìn công cụ lao động, đồ trang sức, đồ dùng sinh hoạt bằng đá, bằng đồng và bằng gốm..., niên đại từ 2.500 năm đến 4.500 năm.

Trần Hóa