Pháp bị tố bắn hạ máy bay năm 1980 để ám sát Tổng thống Libya Gaddafi

Trong cuộc phỏng vấn đăng tải trên tờ La Repubblica của Italy hôm 2.9, cựu Thủ tướng Italy Giuliano Amato cho biết, một tên lửa của không quân Pháp đã bắn hạ máy bay chở khách trên tuyến bay nội địa của Italy năm 1980, làm tất cả 81 người trên máy bay thiệt mạng.

Động cơ của vụ bắn hạ máy bay là nhắm mục tiêu vào nhà lãnh đạo Libya khi đó là Muammar Gaddafi - người được cho là đi trên một chiếc máy bay quân sự Libya.

Ông Amato tin rằng Pháp đã bắn trúng máy bay chở khách khi đang nhắm vào máy bay quân sự của Libya.

Cựu Thủ tướng hai nhiệm kỳ Giuliano Amato kêu gọi Tổng thống Pháp Emmanuel Macron bác bỏ hoặc xác nhận tuyên bố của ông về nguyên nhân vụ tai nạn ngày 27.6.1980 khiến toàn bộ 81 người trên chuyến bay nội địa Italy thiệt mạng.

Mặc dù thừa nhận không có bằng chứng chắc chắn, ông Amato cho biết chính quyền Italy đã báo trước cho ông Gaddafi, vì vậy nhà lãnh đạo này đã không lên máy bay quân sự của Libya khi quay trở về thủ đô Tripoli sau một cuộc họp ở Nam Tư.

Theo AP, nguyên nhân gây ra vụ tai nạn là một trong những bí ẩn lâu dài nhất của nước Italy hiện đại.

Một số người nói một quả bom đã phát nổ trên máy bay phản lực Itavia trên chuyến bay từ Bologna đến Sicily, trong khi những người khác nói rằng việc phân tích mảnh vỡ được kéo lên từ đáy biển nhiều năm sau đó cho thấy máy bay đã bị trúng tên lửa.

Cựu Thủ tướng Italy Giuliano Amato năm 2022. Ảnh: Wikimedia

Tờ La Repubblica trích lời ông Amato: “Phiên bản đáng tin cậy nhất là trách nhiệm của lực lượng không quân Pháp, đồng lõa với người Mỹ tham gia vào cuộc chiến trên bầu trời đảo Ustica vào tối ngày 27.6”.

NATO đã lên kế hoạch "mô phỏng một cuộc tập trận với nhiều máy bay tham gia, trong đó một tên lửa được cho là sẽ được bắn" với mục tiêu là Gaddafi - ông Amato nói.

Sau vụ tai nạn, các quan chức Pháp, Mỹ và NATO phủ nhận mọi hoạt động quân sự trên bầu trời Ustica đêm đó.

Theo ông Amato, tên lửa được cho là đã được bắn từ máy bay chiến đấu của Pháp cất cánh từ tàu sân bay, có thể ở ngoài khơi bờ biển phía nam Corsica.

Ông Amato nói với La Repubblica: “Tôi tự hỏi tại sao một Tổng thống Pháp trẻ như ông Macron, mặc dù không liên quan đến thảm kịch Ustica, lại không muốn xóa bỏ nỗi xấu hổ đang đè nặng lên nước Pháp”.

“Và ông ấy chỉ có thể xóa bỏ nó bằng hai cách - hoặc chứng minh luận điểm này vô căn cứ hoặc đưa ra lời xin lỗi sâu sắc nhất tới Italy và gia đình các nạn nhân, một khi luận điểm được xác minh” - cựu Thủ tướng Italy nói.

Ông Amato năm nay 85 tuổi. Năm 2000, khi còn là Thủ tướng Italy, ông đã viết thư cho các Tổng thống Mỹ và Pháp lúc bấy giờ là Bill Clinton và Jacques Chirac để thúc ép họ làm sáng tỏ những gì đã xảy ra.

Nhưng cuối cùng, những lời thỉnh cầu đó rơi vào “im lặng hoàn toàn” - ông Amato nói.

Thủ tướng Italy Giorgia Meloni kêu gọi ông Amato cung cấp những thông tin cụ thể chứng minh cho khẳng định của mình để chính phủ của bà có thể theo đuổi bất kỳ cuộc điều tra nào thêm.

Cáo buộc về sự liên quan của Pháp đến vụ tai nạn máy bay không phải là mới.

Trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình năm 2008, cựu Tổng thống Italy Francesco Cossiga - người giữ chức thủ tướng khi vụ tai nạn xảy ra - đã đổ lỗi cho một tên lửa của Pháp nhắm mục tiêu là máy bay quân sự của Libya và nói ông biết rằng chi nhánh quân sự của cơ quan mật vụ Italy đã báo trước cho Gaddafi.

Vài tuần sau vụ tai nạn máy bay, mảnh vỡ chiếc MiG của Libya cùng với thi thể của phi công đang bị phân hủy đã được phát hiện ở vùng núi hẻo lánh phía nam Calabria.

Nhà lãnh đạo Libya Muammar Gaddafi bị lật đổ và bị sát hại trong một chiến dịch thay đổi chế độ năm 2011 ở Libya.