Ông Chu Ngọc Anh khai lý do thất lạc 200.000 USD nhận của Việt Á

Trước tòa, ông Chu Ngọc Anh cười, nói cả tinh thần, sức khỏe đều phong độ khi VKS hỏi có bị bức cung, nhục hình trong giai đoạn điều tra hay không.

Ông Chu Ngọc Anh chắp hai tay trước bụng, đứng quay người nhìn về phía đại diện VKS cười to thành tiếng trong lúc trả lời thẩm vấn. Lúc này nhiều bị cáo đang ngồi phía sau đang im lặng lắng nghe cũng bật cười. Ra tòa hôm nay, ông Ngọc Anh mặc quần thô, đi giày da, sơ vin áo sơ mi.

"Phong độ như vậy thì trả lời rõ các câu hỏi của kiểm sát viên cho HĐXX nghe nhé", đại diện VKSND Hà Nội mở đầu phần xét hỏi với ông Ngọc Anh, sáng 5/1.

Trình bày trước tòa, ông Ngọc Anh cho hay theo Luật Khoa học công nghệ và Luật quản lý tài sản công, Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ là người đại diện cho kết quả nghiên cứu khoa học. Bộ cũng đã phân công cho thứ trưởng Phạm Công Tạc giúp bộ trưởng phụ trách lĩnh vực này.

Thế nhưng với đề tài nghiên cứu kit xét nghiệm, ông Ngọc Anh cho rằng trong bối cảnh "rất cấp bách, khẩn trương" nên ông với cương vị bộ trưởng đã trực tiếp đại diện. Sau khi được Vụ Khoa học và Công nghệ báo cáo bằng văn bản, ông dựa vào đó để quyết định lựa chọn đơn vị chủ trì nghiên cứu là Học viện Quân y và Việt Á phối hợp tham gia.

"Bị cáo có chỉ đạo gì là trong một tháng phải có được kit xét nghiệm không?", nữ kiểm sát viên lớn giọng hỏi. Ông Ngọc Anh đáp, hồi đó, dịch bệnh "rất căng thẳng" nên nhiều yêu cầu cấp bách được đặt ra, trong đó có vấn đề nghiên cứu, sản xuất kit xét nghiệm. Đặc biệt, Chính phủ cũng tạo áp lực, yêu cầu trong một tháng phải có sản phẩm.

Nhưng ông Ngọc Anh hiểu rằng điều đó là khó xảy ra. Trong một tháng chỉ có thể ra được sản phẩm kit xét nghiệm chứ "không thể thương mại hóa được trong thời gian ngắn như vậy".

Ông Chu Ngọc Anh bị dẫn giải đến tòa sáng nay. Ảnh: Ngọc Thành

Theo cáo buộc, ông Ngọc Anh cùng thứ trưởng Tạc có trách nhiệm theo dõi, quản lý, tổ chức thực hiện đề tài nghiên cứu kit test. Biết rõ quyền sở hữu kết quả nghiên cứu thuộc về Nhà nước, các bị cáo vẫn thực hiện các hành vi trái pháp luật để giúp Công ty Việt Á biến kết quả nghiên cứu thành tài sản riêng.

Giai đoạn 1 của đề tài sau đó được nghiệm thu dù không trong kế hoạch. Việc này khiến Việt Á có biên bản nghiệm thu, lập hồ sơ đăng ký và được Bộ Y tế cấp số đăng ký lưu hành trái luật.

Ông Ngọc Anh cùng cấp dưới bị cáo buộc biết rõ sau khi được cấp phép, Việt Á sẽ sản xuất thương mại trái quy định pháp luật nhưng không có động thái, biện pháp ngăn chặn, xử lý. Ông Tạc chủ trì tổ chức họp báo về kit test Việt Á; ông Ngọc Anh ký quyết định khen thưởng, đề nghị, giúp Việt Á được khen thưởng "không đúng đối tượng, thành tích".

Hai ông bị xét xử về tội Vi phạm quy định về quản lý sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí, gây thất thoát 18,9 tỷ đồng.

6 tháng sau khi kit xét nghiệm được đưa vào sử dụng, ngày 27/8/2020 ông Ngọc Anh được Việt mang đến phòng làm việc "cảm ơn" 200.000 USD (4,6 tỷ đồng). Ông Ngọc Anh khai lúc đó bẵng đi một thời gian sau Việt mới đến "báo cáo, cảm ơn" nên ông chỉ nghỉ có vài bộ sinh phẩm xét nghiệm. Bởi thế mà "ông không suy nghĩ gì" vứt bừa ở phòng ngủ phía trong.

"Thế tại sao khi biết có tiền bỏ quên bị cáo không mang tới nộp cho cơ quan điều tra luôn", kiểm sát viên gằn giọng truy vấn.

"Dù dưới bất kỳ hình thức nào thì cũng sai rồi, nhận tiền của doanh nghiệp là sai. Bởi thế bị cáo mới có dự định, mà thậm chí đặt ra kế hoạch phải tìm cách trả lại cho Phan Quốc Việt", ông Ngọc Anh trầm giọng nói.

"Có đúng vậy không? Sao nhận tiền bằng USD nhưng khi nộp khắc phục lại bằng tiền Việt? Vậy cọc tiền USD giờ đang ở đâu?", VKS hỏi dồn. Ông Ngọc Anh giải thích, cuối tháng 9/2020, khi dọn phòng làm việc để chuyển về UBND Hà Nội nhậm chức Chủ tịch Hà Nội, ông mới kiểm tra và thấy túi quà có tiền.

Sau đó, ông dọn dẹp, cho tiền vào một chiếc cặp rồi cất vào vali để khi nào đi công tác sẽ trả lại cho Việt. Nhưng khi đến trụ sở UBND Hà Nội, ông chưa có phòng làm việc ngay nên "nhờ anh em mang vali về nhà", cất ở gara ôtô.

Những ngày tiếp sau, dịch bệnh kéo dài nên ông chưa có dịp đi công tác hay gặp lại Việt. "Bẵng đi một thời gian rồi bị cáo lại phải lên đường thực hiện trách nhiệm hình sự. Giờ nhờ người thân, gia đình tìm lại nhưng không biết chiếc cặp đựng số tiền đó đang ở đâu", ông Ngọc Anh giải thích.

Ba lần nói "rất đau xót", ông Ngọc Anh thừa nhận đã nhận ra trách nhiệm trước Đảng, Nhà nước và nhân dân. Cựu chủ tịch Hà Nội đang định trình bày thêm thì kiểm sát viên ngắt lời, nói "các vấn đề đã rõ ràng".

Trình bày sau đó, cựu Vụ phó Trịnh Thanh Hùng cũng thừa nhận các cáo buộc và lời khai của cựu Bộ trưởng. Ông Hùng bị truy tố vì nhận 350.000 USD của Việt Á.

Chiều nay, phiên tòa tiếp tục.

Thanh Lam - Phạm Dự