Niềm tin thời số hóa

TP - “Đại dịch” lừa đảo qua điện thoại biến tướng mới đang càn quét khắp cả nước, đó là lừa “con cấp cứu…”. Mới đây, có lớp tiểu học ở Đà Nẵng tới một nửa số phụ huynh nhận được những cuộc điện thoại lừa đảo kiểu trên. Ở TP.HCM nhiều phụ huỵnh đã hốt hoảng chuyển khoản hàng trăm triệu đồng cho bọn chúng…

Các chuyên gia cho rằng mỗi người cần bảo mật thông tin cá nhân của mình, nhưng thời của chủ nghĩa tư bản giám sát toàn cầu này, vô cùng khó. Tòa án Hà Nội vừa xét xử vụ một phó trưởng Trung tâm An ninh mạng thuộc một doanh nghiệp viễn thông cùng đồng phạm móc nối với một cán bộ công an tổ chức bán thông tin cá nhân của khách hàng thu tiền tỷ. Đã từng có không ít vụ như thế.

Tiền Phong Tác giả 1

Tác giả

Lừa đảo qua điện thoại (phone scam) cũng đang khiến cả thế giới đau đầu. Một thống kê cho thấy, chỉ 6 tháng đầu năm 2022, tại Mỹ có tới hơn 100 tỷ cuộc gọi điện thoại lừa đảo, trong đó khoảng 80 triệu cú lừa thành công, gây thiệt hại tới 40 tỷ đô la. Và cứ mỗi năm, số tiền người Mỹ bị lừa đảo kiểu này lại tăng hơn năm trước khoảng 10 tỷ đô la.

Giờ đây con người phải tự vệ không phải với con thú hay đối thủ trước mặt, mà là thiên la địa võng, chằng chịt những mối nguy từ thế giới số vô hình vô ảnh. Thời chưa có điện thoại, phạm vi giao tiếp quan hệ của một đời người thật đơn giản. Chủ yếu là trực tiếp, đi từ làng này qua làng kia, vùng này sang vùng nọ cho những cuộc gặp gỡ. Còn giờ đây, với công nghệ số, mỗi một người trên thế giới này đều chốc lát có thể trở thành bạn, hoặc gây thù chuốc oán với nhau. Mọi thông tin riêng tư của mỗi cá nhân có thể phơi bày trước hàng triệu cặp mắt chỉ trong vài giây.

Niềm tin đang khủng hoảng, không phải chỉ những cuộc điện thoại lừa đảo, mà mọi thứ xung quanh mình nhiều lúc cũng không biết có phải là thật? Từ bức ảnh, mẩu tin, đoạn clip, một đối tác, cuộc giao dịch, cho đến bằng cấp,…

Niềm tin dường như đã không thể theo kịp tốc độ phát triển của công nghệ. Nhưng công nghệ dẫu siêu phàm, mà vẫn không/chưa có cách nào loại trừ ngay từ đầu những cú gọi lừa đảo. Mà vẫn chỉ biết kêu gọi và hy vọng vào chính sự tỉnh táo và kinh nghiệm sống của mỗi người.

Khi bị lừa, ngoại trừ những người mờ mắt vì "món lợi" được hứa hẹn, còn lại đa phần do đã đặt niềm tin chân thật vào đó. Tôi cho rằng một trong số ít ỏi những phẩm tính nguyên thủy hiện còn sót lại với con người, đó chính là niềm tin. Và niềm tin bao giờ cũng chứa đựng trong đó ít nhiều sự ngây thơ nguyên thủy. Tưởng tượng thứ phẩm chất gốc rễ nhất ấy, yếu tố nền tảng nhất ấy cũng mất nốt thì thế giới loài người còn cái gì? Không tin thì cũng chẳng còn thương yêu, chẳng còn lòng tốt, hay sự xả thân dâng hiến,..

Công nghệ có thể tái tạo, nâng cấp hay cấy ghép vào con người niềm tin như con chip, cỗ robot, phần mềm, hay bộ phận cơ thể nào đó không? Chắc là không. Nhưng công nghệ có thể tìm được cách bảo vệ con người trước những “đại dịch” lừa đảo bằng công nghệ như hiện tại, cũng chính là duy trì, gìn giữ "của tin gọi một chút này…".