Nhường đất cho cao tốc, vào khu tái định cư rồi nơm nớp lo sạt lở

Khu tái định cư Đồng Giá (Quảng Ngãi) phục vụ cao tốc Quảng Ngãi - Hoài Nhơn đang bị sông Phước Giang đe dọa. Sạt lở ngoạm vào bờ, có điểm sạt cách khu tái định cư chỉ khoảng 5m.

Khu dân cư Đồng Giá, phục vụ tái định cư cho 80 hộ dân để thi công cao tốc Quảng Ngãi - Hoài Nhơn. Đến nơi ở mới, người dân nơm nớm với sạt lở - Ảnh: TRẦN MAI

Dọc bờ sông Phước Giang từ xã Hành Minh đến thị trấn Chợ Chùa (huyện Nghĩa Hành, Quảng Ngãi) bị sạt lở nghiêm trọng. Mùa mưa sắp đến, khu tái định cư Đồng Giá phục vụ tái định cư cao tốc có nguy cơ tụt dần xuống sông.

Sông Phước Giang sạt lở nặng hơn từ khi thi công cao tốc

Dọc sông Phước Giang hiện xuất hiện hàng chục điểm sạt lở. Nhiều vị trí sạt nặng kéo dài cả trăm mét. Những bụi tre, cây cối trồng chống sạt lở cũng bị cuốn phăng xuống sông.

Theo người dân thôn Long Bàn Nam (xã Hành Minh) sông Phước Giang chảy qua thôn sạt lở nhỏ hàng chục năm qua. Từ khi thi công cao tốc tình trạng sạt lở nghiêm trọng. Nhiều diện tích đất trở thành lòng sông chỉ sau một đêm.

Mô tả sạt lở, người dân chỉ về phía nhà ông Tự Cảnh giờ không còn người ở. Đường vào ngôi nhà bị "xóa sổ" trong trận lũ cuối năm ngoái. Mỗi lần con cái về cúng giỗ gia tiên phải đi nhờ qua vườn hàng xóm.

Ông V. (thôn Tình Phú Bắc, xã Hành Minh) nói tốc độ dòng chảy của sông thay đổi rất nhiều từ khi cao tốc Quảng Ngãi - Hoài Nhơn thi công.

"Việc thi công cao tốc, nâng cao nền đường đã chặn nhiều vị trí thoát nước trước kia, dòng chảy dồn mạnh ở lòng sông, thốc thẳng vào hai bờ, cuốn đất đai. Không biết mùa lũ đến có yên thân không, chúng tôi quá lo", ông V. nói.

Nhiều vị trí sạt lở kéo dài cả trăm mét, dòng nước ngoạm sâu vào bờ - Ảnh: TRẦN MAI

UBND huyện Nghĩa Hành ước tính khoảng 1.200m sông Phước Giang từ xã Hành Minh đến thị trấn Chợ Chùa bị sạt nặng nhất. Sau những đận thiên tai, bờ sông bị ngoạm sâu, vách đất dựng đứng, rỗng chân.

"Tháng trước bên này lở, bên kia bồi, nhưng tháng sau bên này bồi bên kia lở là chuyện bình thường. Vậy mới dẫn đến việc cả hai bên bờ sông đều sạt. Dòng chảy bất thường dân không biết sạt phía nào mà ứng phó", ông V. nói thêm.

Nhường đất cho cao tốc, đến khu tái định cư cũng không yên

Không chỉ người dân sinh sống lâu năm, mà những hộ dân nhường đất cho cao tốc Quảng Ngãi - Hoài Nhơn đến khu dân cư Đồng Giá sinh sống cũng phập phồng với tình trạng sạt lở ở sông Phước Giang.

Khi xây dựng tuyến đường phía tây, khu tái định cư Đồng Giá cách bờ sông khoảng 20m-30m, nay chỉ còn cách 5m-10m.

Một người dân vừa xây dựng nhà ở khu tái định cư này kể: "Hồi tôi đến xem đất, sông cách xa, giờ sạt lở "ăn" hết đất rồi. Nhà nước nói đến khu tái định cư mới phải bằng hoặc hơn nơi sinh sống cũ. Nhưng chúng tôi đến đây mới sống vài hôm đã nơm nớp sợ sạt lở, đề nghị chính quyền phải làm kè cho dân an tâm".

Những bụi tre được trồng chốt sạt lở bị dòng nước kéo suống lòng sông - Ảnh: TRẦN MAI

Ông Đoàn Tấn Sỹ - chủ tịch UBND xã Hành Minh - cho biết nhiều lần tiếp xúc cử tri bà con đã ý kiến việc sạt lở ở sông Phước Giang. Địa phương đã đi kiểm tra, đúng là sạt lở nghiêm trọng. Nhưng trách nhiệm của địa phương chỉ biết báo cáo lên trên, đề nghị đầu tư kè.

"Bà con khu tái định cư Đồng Giá và các khu dân cư cũ rất lo lắng. Dù chưa đến mùa mưa, nhưng xã đã lên phương án ứng phó sạt lở ở sông Phước Giang, sẵn sàng xử lý khi có tình huống nguy hiểm đến tính mạng, tài sản của người dân", ông Sỹ nói.

Trao đổi với Tuổi Trẻ Online về việc khu tái định cư cao tốc mới làm đã bị sạt lở sông Phước Giang đe dọa, ông Đinh Xuân Sâm - chủ tịch UBND huyện Nghĩa Hành - nói lo lắng của người dân là chính đáng. Hiện trạng sạt lở có thể thấy rõ, nguyên nhân bởi dòng chảy thay đổi, dòng nước cũng siết hơn trước đây.

Sau trận lũ năm ngoái, chính quyền địa phương đã kè đá tại vị trí sạt lở nặng ngay chân Cầu Vông. Đây là phương án "chữa cháy", về lâu dài cần có kè chống sạt lở.

Theo hướng chỉ tay, tuyến đường phía tây khu tái định cư Đồng Giá và hệ thống điện, hạ tầng có thể đổ xuống sông bất cứ lúc nào - Ảnh: TRẦN MAI

"Khu tái định cư Đồng Giá có 80 hộ dân nhường đất thi công cao tốc vào xây dựng nhà cửa. Việc sông Phước Giang sạt lở khiến bà con lo lắng, huyện sẽ có tờ trình gửi UBND tỉnh xin nguồn vốn dự phòng đầu tư khẩn cấp tuyến kè trước mùa mưa bão năm nay. Hoặc chậm nhất qua năm sau phải thi công để bà con an tâm sinh sống", ông Sâm khẳng định.

Người dân khu tái định cư Đồng Giá đối chiếu hiện trạng trước năm 2023 và sạt lở hiện nay ở sông Phước Giang, yêu cầu phải đầu tư kè khẩn trương. Bởi làm chậm, sạt lở sẽ nuốt luôn tuyến đường, hạ tầng kỹ thuật, đường điện... dọc bờ sông mà nhà nước đầu tư vừa đưa vào sử dụng chưa lâu.

Những vách đất dựng đứng do sạt lở gây ra - Ảnh: TRẦN MAI