Những triệu phú người Dao ở Hoà Bình

Nhiều hộ dân ở Thung Dao Bắc đã biết vươn lên làm kinh tế. Ảnh: Minh Nguyễn

Vươn lên làm kinh tế

Ngôi nhà 3 tầng bề thế nằm giữa xóm Thung Dao là tổ ấm của gia đình ông Triệu Văn Bình. Ông Bình năm nay đã gần 70 tuổi, nhưng ông còn khỏe lắm. Hàng ngày ông vẫn đi cắt cỏ cho trâu ăn và làm mía cùng gia đình. Ông Bình được coi là triệu phú người Dao đầu tiên của xóm.

Bà con người Dao gọi ông Bình là triệu phú mở đất. 4 người con trai của ông cũng là đầu mối thu mua nông sản cho bà con nơi đây.

Dẫn chúng tôi đi thăm cơ ngơi của mình, ông Bình hài lòng về thành quả mà gia đình ông đã đạt được. 20 con trâu béo ngoài chuồng, 30 con lợn, cả trăm con gà chạy tung tăng khắp vườn. 4 ha mía tím của gia đình ông phát triển tươi tốt đang là “cái máy” in tiền đều đều.

“4 đứa con trai của tôi, ai cũng có xe ôtô tải để vận chuyển hàng hóa. Chúng đều chịu thương, chịu khó làm ăn kinh tế. Nhờ đó mà gia đình nào cũng khá giả” - ông Bình cho biết.

Trái với cảnh đìu hiu xóm núi khi chiều về, xóm người Dao nơi đây lại nhộn nhịp xe ra, xe vào. Ôtô tải chở mía chạy rầm rầm. Tiếng máy phay thuốc nam của bà con người Dao chạy đều đều. Cái đói, cái nghèo khi xưa đã lùi xa. Người dân xóm núi đã có cuộc sống sung túc hơn.

Theo ông Triệu Xuân Tình, Trưởng xóm Thung Dao Bắc, hiện xóm chỉ còn có 15 hộ nghèo (chiếm 5%). Bà con người Dao đã biết vươn lên làm kinh tế. Nhiều hộ gia đình đã trở thành triệu phú như anh Bàn Xuân Toàn có trang trại trồng cam và nuôi cả mấy chục con trâu bò, gia đình ông Triệu Văn Minh làm mía, nuôi trâu bò...

Giờ đây Thung Dao Bắc còn trở thành vựa mía lớn của huyện Kim Bôi.

“Cuộc sống của bà con được nâng lên, con cái người Dao đã chí thú làm ăn và học hành” - ông Tình chia sẻ.

Sức sống mới trên bản Dao

Gia đình ông Bình là một trong số 28 hộ gia đình đầu tiên di chuyển đến Thung Dao Bắc. Ông Bình kể, ngày trước người Dao sống du canh, du cư dọc theo sông Đà. Bao năm sống nay đây, mai đó khiến người Dao ở tách biệt với các tộc người khác. Năm 1966, những hộ dân đầu tiên bắt đầu chuyển về Thung Dao tìm đất định cư.

Sau nhiều năm du canh du cư, họ đã cùng tụ họp ở thung lũng bằng phẳng gọi là Thung Dao. Thời gian đầu đã có nhiều hộ ra đi vì không đủ sức chịu đựng ở nơi ở mới.

“Sống giữa rừng, muỗi vắt nhiều vô kể. Dịch bệnh liên miên, cái ăn thiếu thốn, bà con phải ăn cả củ mài để cầm cự qua ngày. Hơn nữa, không hiểu nguyên nhân gì, cây ngô tra xuống đất mới này không ra bắp” - ông Bình nhớ lại.

Suốt thời gian dài, người Dao ở khu đất mới này gặp vô vàn khó khăn. Suốt mấy chục năm sống trong cảnh đói kém khiến các gia đình ở Thung Dao cứ vơi dần. Mãi đến đầu năm 1993, Nhà nước có chính sách mở đường lên Thung Dao, từ đây cuộc sống của người dân bắt đầu thay đổi.

Có đường, người Dao bắt đầu giao lưu với các dân tộc khác. Con gà, con lợn thay vì phải dùng đôi vai để gánh đi bán, nay người Dao có thể dùng xe để chở.

Đường điện cũng được kéo lên núi, người Dao thoát cảnh tăm tối. Lớp học xóa mù chữ cũng được mở. Con em người Dao bắt đầu biết đọc, biết viết. Cuộc sống từ đây thay đổi theo hướng tốt dần lên.

Theo ông Bạch Văn Diền, Chủ tịch Hội Nông dân xã Tú Sơn, hiện toàn xã Tú Sơn có 230 hộ dân là người dân tộc Dao sinh sống ở xóm: Hạ Sơn, Thung Dao Bắc và tổ 3, xóm Hợp Nhất, xã Tú Sơn. Hầu hết các hộ gia đình đã xây được nhà kiên cố, 100% số hộ có tivi. Cả bản đi lại, giao thương bằng xe máy, xe ôtô.