Nhiệm kỳ thứ 3 cho Thủ tướng Modi

Trong tuyên bố chiến thắng tối 4-6, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi cảm ơn người dân và cam kết thực hiện ý nguyện nhân dân với năng lượng và quyết tâm mới.

Bầu cử Ấn Độ - Nguồn: Ủy ban bầu cử Ấn Độ - Đồ họa: T.ĐẠT

Ngày 4-6, Ấn Độ bắt đầu kiểm phiếu cuộc bầu cử kéo dài sáu tuần. Như dự đoán, Liên minh Dân chủ quốc gia (NDA) do Đảng Nhân dân Ấn Độ (BJP) của Thủ tướng Modi lãnh đạo đã giành chiến thắng.

Tuy nhiên, Liên minh Toàn diện phát triển quốc gia Ấn Độ (INDIA) do Đảng Quốc đại đối lập dẫn đầu cũng đã giành được nhiều ghế hơn mong đợi.

Ngày hội dân chủ lớn nhất hành tinh

Gần 970 triệu cử tri, khoảng 10% dân số thế giới, đã đăng ký đi bầu trong cuộc bầu cử lớn nhất hành tinh kéo dài 44 ngày tính từ giữa tháng 4-2024, thời điểm nắng nóng kỷ lục khiến hàng chục nhân viên bầu cử thiệt mạng.

Tổng cộng 642 triệu cử tri (đạt tỉ lệ 66%) đã đi bỏ phiếu bầu 543 ghế Hạ viện. Cuộc bầu cử kéo dài chủ yếu do việc triển khai lực lượng khổng lồ để đảm bảo an ninh, ngăn bạo lực và gian lận, tuy nhiên việc kiểm phiếu chỉ mất vài giờ nhờ kiểm phiếu điện tử.

Ngay từ đầu, các thăm dò đã cho thấy NDA sẽ chiến thắng vang dội. Liên minh này tham vọng giành được 400 ghế để chiếm đa số 2/3, nhiều hơn đa số tối thiểu 272 ghế, đủ để thực hiện các thay đổi hiến pháp.

Trong khi đó, INDIA cần ít nhất 181 ghế để ngăn điều này. Nhưng những lá phiếu đã khiến liên minh cầm quyền lo ngại. Với nửa số phiếu được kiểm, ước tính NDA đang nắm 293 ghế trong khi phe đối lập là 222 ghế.

"Con số 400 vào thời điểm hiện tại có vẻ xa vời" - người phát ngôn của BJP Nalin Kohli thừa nhận trên kênh truyền hình India Today TV, tuy nhiên khẳng định liên minh của đảng này sẽ thành lập chính phủ.

Như vậy, ông Modi sẽ trở thành thủ tướng thứ hai của Ấn Độ giành được ba nhiệm kỳ liên tiếp. Lên nắm quyền từ năm 2014, những thành tựu kinh tế, phúc lợi đã trở thành bảo chứng mạnh mẽ cho chiến dịch tranh cử của ông.

Dưới sự lãnh đạo của ông Modi, Ấn Độ đã trở thành nền kinh tế lớn tăng trưởng nhanh nhất thế giới và là cường quốc toàn cầu với những bước tiến vượt bậc về công nghệ và không gian. Trong khi sức mạnh kinh tế và ngoại giao của Ấn Độ ngày càng lớn, ông Modi rở thành một trong số những nhà lãnh đạo được yêu mến nhất thế giới.

Kỳ vọng thời Modi 3.0

Thủ tướng Narendra Modi tại trụ sở Đảng BJP ở New Delhi, Ấn Độ, hôm 4-6 - Ảnh: REUTERS

Tuy nhiên, bất chấp những thành tựu này, tình trạng nghèo đói và thất nghiệp trong thanh niên vẫn tồn tại, đặc biệt ở khu vực nông thôn, và khoảng cách giàu nghèo ngày càng gia tăng ở đất nước 1,4 tỉ dân. Nhiều ý kiến cũng chỉ trích một thập niên cầm quyền của ông Modi đã dẫn đến sự chia rẽ tôn giáo ngày càng gia tăng.

BJP của ông Modi tập trung vào các chương trình tạo việc làm và chống đói nghèo, với trọng tâm là phụ nữ, người nghèo và nông dân. Ông cũng hứa sẽ biến Ấn Độ thành một quốc gia phát triển vào năm 2047, đưa nước này thành một trung tâm sản xuất toàn cầu.

Chuyên gia đầu tư Vasu Menon cho rằng chiến thắng sít sao hơn dự kiến có thể làm dấy lên nghi ngờ về khả năng của chính phủ mới trong việc thúc đẩy những cải cách quan trọng để duy trì tăng trưởng kinh tế của Ấn Độ.

"Phe đối lập đang ở sau gáy. Thông điệp rõ ràng ở đây là ngay cả khi ông Modi quay trở lại thì những lời khen ngợi cũng không thể che đậy được tình trạng thất nghiệp và lạm phát. Đây là những vấn đề ông ấy cần phải giải quyết" - nhà phân tích chính trị Javed Ansari nhận định trên Đài Al Jazeera về khoảng cách lá phiếu của liên minh cầm quyền và đối lập, cho rằng ông Modi sẽ phải có những nhượng bộ trong nhiệm kỳ mới.

Nhiệm kỳ thứ 3 cũng sẽ giúp ông Modi theo đuổi các tham vọng ngoại giao. "Quốc gia quan trọng nhất trên thế giới đối với Mỹ trong 35 năm tới sẽ là Ấn Độ", một quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ nói trong cuộc họp kín với các nhà báo vào tháng 3-2024.

Trong khi đó, quan hệ giữa Ấn Độ và Trung Quốc đi xuống sau đụng độ ở biên giới năm 2020 và New Delhi đã tăng cường chi tiêu quốc phòng, củng cố biên giới, nhưng Bắc Kinh vẫn là đối tác thương mại hàng đầu của Ấn Độ. Quốc gia Nam Á này cũng sẽ tiếp tục thúc đẩy quan hệ "đặc biệt" với Nga - nhà cung cấp vũ khí và dầu thô quan trọng của New Delhi.