Người có uy tín và hành trình vận động bỏ hủ tục ở bản Mông

Anh Vàng Seo Kênh (ngoài cùng bên phải) góp phần làm thay đổi diện mạo của Khuổi Trang. Ảnh: Trần Liên

Trên rẻo cao Khuổi Trang, 100% người dân là đồng bào Mông. Nhiều năm nay, cuộc sống của bà con đã có những đổi thay tích cực. Nhiều nếp sống cũ, các hủ tục dần dần được xóa bỏ nhờ sự tận tâm của người có uy tín Vàng Seo Kênh.

Theo anh Kênh, chuyện tảo hôn ở Khuổi Trang xảy ra như một lẽ thường. Những đứa trẻ thích nhau từ sớm, kéo nhau về nhà, báo có con ma trong nhà thế là nên nghĩa vợ chồng. Trước đây các cặp vợ chồng ở Khuổi Trang độ tuổi từ 14, 15 nhiều vô kể. Trong nếp nghĩ của đồng bào Mông nơi đây, chuyện dựng vợ gả chồng phải càng sớm càng tốt, lớn lên không ai thèm ngó. Đặc biệt, lấy được vợ sớm thì trong nhà lại có thêm người làm việc.

“Để xóa hẳn cái hủ tục tảo hôn cần phải có sự kiên nhẫn, phải nói cho người ta hiểu. Mình cứ thấy nhà nào có con còn nhỏ mà tính đến chuyện cưới hỏi là đi vận động ngay, tìm cách thuyết phục cho bọn trẻ được đến trường tìm cái chữ đã. Cưới hỏi thì chờ đến tuổi cũng chưa muộn.

Đi khuyên việc tốt cho người ta mà nhiều lần còn ăn mắng, bị gọi là bao đồng. Thế nhưng, chẳng sao cả, việc gì đúng, có lợi cho đồng bào mình thì mình làm thôi” - anh Kênh cho biết.

Cách đây không lâu, anh Kênh cũng đã thành công khuyên một gia đình chuẩn bị cho cô con gái 12 tuổi lấy chồng. Hôm ấy, đoàn nhà trai đã từ Vị Xuyên (Hà Giang) kéo đến nhà gái đặt lễ đón dâu về. Vốn quen biết, anh Kênh đã khuyên đôi trai gái hoãn chuyện cưới xin, chờ đủ tuổi cũng chưa muộn.

Sau nhiều lần tỉ tê rằng, hãy để cho cháu gái học hết cái chữ, còn ít tuổi lấy nhau về có rất nhiều khó khăn. Bằng lòng chân thành và những lý lẽ thuyết phục của anh, gia đình nhà gái cũng nghe theo và tiếp tục cho con gái đi học ở xã.

Anh Kênh cho biết: “Giúp được dân mình cái gì là vui cái đó. Nhiều cháu được mình thuyết phục, bố mẹ không gả đi từ sớm, đã đi học rồi đi làm. Nhiều đứa sau về gặp mình còn cảm ơn. Thấy người Mông ở Khuổi Trang ngày càng thay đổi tư duy, nạn tảo hôn cũng dần dần được xóa bỏ là vui rồi”.

Bên cạnh việc góp phần bài trừ các hủ tục ở Khuổi Trang, người uy tín Vàng Seo Kênh còn giải quyết các vụ việc tranh chấp ở thôn, xã. Bằng những lý lẽ thuyết phục, cùng với lòng chân thành, không ít vụ việc lớn nhỏ tại Khuổi Trang đều nhờ vào anh Kênh.

Mới đây, khi địa phương có chính sách khôi phục lại nếp nhà trình tường của người Mông, anh Kênh đã nhiệt tình tham gia.

Những ngôi nhà tạm, dột nát ở Khuổi Trang, anh cùng các cán bộ vận động làm theo nếp nhà cũ. Không những vừa có nhà để ở, mà bản sắc, nét đẹp của đồng bào Mông còn được lưu giữ.

Nhiều gia đình ngại làm vì mất thời gian lại tốn nhân công, anh Kênh lại dùng sự khéo léo của mình để thuyết phục. Người uy tín ấy đi từng nhà để vận động dân trong bản đóng góp ngày công. Cứ như thế, trong năm vừa qua đã có 8 ngôi nhà tường trình hoàn thành. Mỗi căn nhà như thế phải huy động 25-30 công lao động. Thế mới biết, công sức của anh Kênh là nhiều như thế nào. Với anh, chỉ cần người dân Khuổi Trang no ấm là mãn nguyện rồi, dù có bị cho là làm chuyện bao đồng.

Trở thành người uy tín tại Khuổi Trang từ năm 2009, hơn 14 năm qua, anh Kênh đã gắn bó, trở thành một phần không thể thiếu của đồng bào Mông nơi đây. Sự ấm áp, mộc mạc từ anh đang ngày một thắp sáng, làm thay da đổi thịt cho miền quê nghèo này.