Nghĩa địa xác ướp lớn nhất Ai Cập - giấc mơ của các nhà khảo cổ

Người Ai Cập cổ đại đã chôn cất người chết tại nghĩa địa Saqqara trong hàng nghìn năm. Giờ đây, hàng năm, các nhà nghiên cứu đều khai quật được những khám phá mới tại địa điểm này, bao gồm mặt nạ xác ướp, Ai Cập sinh tử kỳ thư và thậm chí cả xưởng ướp xác.

Nhưng tại sao nhiều người Ai Cập cổ đại lại muốn được chôn cất ở đó?

Nico Staring, nhà Ai Cập học và nhà nghiên cứu khách mời tại Đại học Leiden (Hà Lan), nói với Live Science rằng: Saqqara đã được sử dụng hàng nghìn năm và “lý do được chôn cất tại địa điểm này khác nhau theo thời gian”.

Một lý do quan trọng là nó nằm gần thành phố Memphis. "Saqqara là nghĩa địa chính gắn liền với thủ đô Memphis, nơi vẫn là một trung tâm hành chính trong suốt lịch sử Ai Cập cũng như là một trung tâm tôn giáo lớn tôn thờ nhiều vị thần của Ai Cập" - Salima Ikram, Giáo sư Ai Cập học tại Đại học Mỹ ở Cairo, cho hay.

Nhà nghiên cứu Staring nói: "Thật khó để phóng đại tầm quan trọng của Memphis đối với Saqqara. Saqqara nên được xem như một phần của môi trường sống đô thị rộng lớn hơn. Những cư dân sống ở Memphis đã định hình và tái định hình nghĩa địa qua nhiều thế hệ, vì vậy lịch sử cuộc sống của cả thành phố và nghĩa địa của nó gắn bó chặt chẽ với nhau".

Saqqara cũng được tôn kính vì một số pharaoh Ai Cập đầu tiên đã xây dựng lăng mộ của họ ở đó. Trong triều đại thứ hai (khoảng năm 2800 đến 2650 trước Công nguyên), các pharaoh Hotepsekhemwy, Reneb và Ninetjer đều xây dựng lăng mộ tại địa điểm này - Lara Weiss, Giám đốc điều hành của Bảo tàng Roemer và Pelizaeus ở Đức, nói.

Pharaoh triều đại thứ ba Djoser đã xây dựng một kim tự tháp bậc thang nổi tiếng ở Saqqara, và một số pharaoh khác, chẳng hạn như các pharaoh triều đại thứ năm Userkaf, Unas và Djedkare Isesi, cũng đã xây dựng các kim tự tháp tại địa điểm này.

Khi các pharaoh được chôn cất, "một số lượng lớn quan chức triều đình đã xây cái gọi là lăng mộ mastaba ở khu vực lân cận", ông Staring nói thêm và giải thích rằng khu đất này không chỉ dành cho hoàng gia.

Một ngôi mộ của Vương quốc cổ tại Saqqara. Ảnh chụp màn hình

Ngay cả ở Tân Vương quốc (khoảng năm 1550 đến 1070 trước Công nguyên), thời điểm các pharaoh được chôn cất ở Thung lũng các vị vua cách đó khoảng 483 km, nhiều quan chức vẫn muốn được chôn cất tại Saqqara. Điều đó là do lịch sử của địa điểm này và sự liên kết với các vị thần Ai Cập, theo nhà nghiên cứu Staring.

Trong khi các vị vua được chôn cất tại Thung lũng các vị vua ở Thebes, những người cai trị quan trọng nhất của vương quốc đã xây dựng lăng mộ của họ tại Saqqara - địa điểm mang đậm dấu ấn lịch sử và được coi là nơi ở của nhiều vị thần nổi tiếng như thần chết Sokar.

Kim tự tháp bậc thang của Djoser được đặc biệt đánh giá cao sau khi xây dựng. Điều thú vị là các di tích cũ từ quá khứ vẫn tiếp tục gây ảnh hưởng đến các thế hệ sau, ngay cả khi đã 1.000 năm tuổi.

Mặc dù là nghĩa địa cổ đại nhưng Saqqara vẫn là một địa điểm chôn cất đang hoạt động cho đến ngày nay, mặc dù ở mức độ thấp hơn nhiều.

Giáo sư Ikram lưu ý, tầm quan trọng của Saqqara giảm đi đáng kể khi Cơ đốc giáo trở thành tôn giáo chính ở Ai Cập trong thế kỷ thứ tư và thứ năm. Nhưng ngay cả khi tôn giáo đa thần của Ai Cập suy tàn, Saqqara vẫn được sử dụng - ví dụ, Tu viện Coptic của Jeremiah được xây dựng tại địa điểm này vào thế kỷ thứ năm.

Ngày nay, nghĩa địa Saqqara đón tiếp đông đảo các nhà khảo cổ và khách du lịch. Giáo sư Staring nói: “Là nơi của người sống chứ không phải của người chết, địa điểm này ngày nay trở nên sống động hơn bao giờ hết”.