Nam sinh xứ Thanh từ chối cơ hội được tuyển thẳng đại học, giành học bổng toàn phần UAE

TPO - Từ chối cơ hội được tuyển thẳng và nhận học bổng vào một số trường đại học có tiếng để thi bằng được vào trường trượt xét tuyển; theo đuổi đề tài nghiên cứu “gần như bất khả thi” về trí tuệ nhân tạo (AI); giành học bổng toàn phần sau đại học UAE... là câu chuyện của chàng trai xứ Thanh Tạ Ngọc Minh.

Duy trì sự tò mò với mọi thứ và sự kiên trì

Thuộc thế hệ Gen Z, Tạ Ngọc Minh (SN 2002) đang học năm cuối ngành Khoa học Dữ liệu và Trí tuệ nhân tạo, Trường Công nghệ Thông tin và Truyền thông, ĐH Bách khoa Hà Nội.

Minh sở hữu bảng thành tích học tập dày dặn, trong đó có giải Nhì môn Vật lý kỳ thi học sinh giỏi cấp tỉnh; đạt 28,05 điểm khối A01, 27,05 điểm khối D01. Ngọc Minh được tuyển thẳng vào ĐH Công nghệ Swinburne (Úc) với mức học bổng 75%; ĐH Vinuni với học bổng 90%; Trường ĐH Khoa học tự nhiên - ĐHQG TPHCM, Trường ĐH Công nghệ - ĐHQG Hà Nội. Tuy nhiên, định hướng của cậu học trò yêu thích công nghệ là ĐH Bách khoa Hà Nội.

Tạ Ngọc Minh đang học năm cuối ngành Khoa học Dữ liệu và Trí tuệ nhân tạo. Ảnh: NVCC

Tạ Ngọc Minh đang học năm cuối ngành Khoa học Dữ liệu và Trí tuệ nhân tạo. Ảnh: NVCC

“Gia đình tôi có truyền thống nghề giáo, trong đó ông bà, bố mẹ đều là giáo viên cấp 3. Sau gần bốn năm học đại học, đi làm ở doanh nghiệp, tôi càng mong muốn được tiếp nối truyền thống của gia đình. Mục tiêu của tôi là trở thành giảng viên tại ĐH Bách khoa Hà Nội”, Tạ Ngọc Minh nói.

Minh biết đến ĐH Bách khoa Hà Nội những năm học THCS, khi nhận thấy bản thân yêu thích ngành công nghệ thông tin.

"Một điều đặc biệt nữa, ĐH Bách khoa Hà Nội là trường duy nhất tôi trượt xét tuyển sớm, thiếu 0.5/100 điểm, nên quyết tâm phải thi đỗ bằng được”, Minh chia sẻ.

Những ngày đầu theo học ngành Khoa học Dữ liệu và Trí tuệ nhân tạo, chàng học trò xứ Thanh choáng ngợp với những công thức Toán học, hàm số phức tạp.

Cậu kể, thoạt nghe nhiều người nghĩ đây là một ngành về công nghệ thông tin, làm việc hoàn toàn với những dòng code, nhưng đây lại là ngành thiên về toán ứng dụng. Việc nắm vững khối kiến thức đại cương, toán cơ bản là tiền đề chắc chắn để có thể chinh phục kiến thức liên quan AI.

Thời gian Minh bắt đầu học những môn về AI cũng là khi xuất hiện ChatGPT và sự bùng nổ của nhiều mô hình AI tạo sinh. Nghiền ngẫm những môn chuyên ngành và tìm hiểu cơ sở nền tảng để tạo ra những mô hình như ChatGPT, Minh nhận thấy “hoá ra những công nghệ cao siêu ngoài kia cũng bắt đầu từ những nền tảng cơ bản”.

Các thầy cô tạo điều kiện cho sinh viên được làm những dự án thực tế, nên Minh ứng dụng kiến thức chuyên ngành học được để đi làm thực tế tại doanh nghiệp.

Theo Minh, bí quyết để đạt được thành tích học tập và nghiên cứu là duy trì sự tò mò với mọi thứ và sự kiên trì. Không ngừng tìm hiểu là điều cần thiết để bản thân vươn lên trong thời kì công nghệ, đặc biệt là AI ngày càng phát triển mạnh mẽ; đồng thời, duy trì sự kiên trì để học tập, cập nhật những kiến thức mới.

“Chính nhờ sự tò mò về cách công nghệ xung quanh hoạt động, tôi có thể hiểu rõ hơn về những vấn đề xung quanh mà công nghệ có thể giải quyết, từ đó có những ý tưởng sáng tạo, phát triển những dự án có ích để tham dự những cuộc thi sáng tạo, khởi nghiệp trong suốt thời gian vừa qua”, Minh nói.

Minh là chủ nhiệm câu lạc bộ lập trình Google Developer Group on Campus tại trường. Ảnh: NVCC

Minh là chủ nhiệm câu lạc bộ lập trình Google Developer Group on Campus tại trường. Ảnh: NVCC

Hệ thống phân biệt nội dung văn bản của AI

Năm 2024, Tạ Ngọc Minh đã có bài báo khoa học được trình bày tại Hội nghị EMNLP và được xếp hạng A*. Bài báo là công trình nghiên cứu về xây dựng một hệ thống phân biệt nội dung văn bản do con người hay AI viết ra.

“Đây là bài báo đầu tiên mà tôi làm tác giả chính và được trình bày tại một trong ba hội nghị lớn nhất ngành NLP (lập trình ngôn ngữ tư duy). Đồng thời, mở ra cơ hội để tôi có thể thực hiện các nghiên cứu một cách sâu hơn, cũng như gia tăng cơ hội để có thể nhận học bổng du học bậc thạc sĩ tại nước ngoài”, Minh chia sẻ.

Tạ Ngọc Minh (thứ hai từ trái qua) và các sinh viên quốc tế. Ảnh: NVCC

Tạ Ngọc Minh (thứ hai từ trái qua) và các sinh viên quốc tế. Ảnh: NVCC

Theo Minh, đề tài này được đề xuất trong thời gian Minh nghiên cứu tại MBZUAI dưới sự hướng dẫn của giáo sư Preslav Nakov (Top 2% nhà khoa học được trích dẫn nhiều nhất thế giới).

Đề tài xuất phát từ thực tế, cùng với sự phát triển của công nghệ, việc sử dụng AI trong hỗ trợ soạn thảo các bài báo, bài luận là tính năng tiện ích không thể tránh khỏi, song cũng tiềm ẩn việc lạm dụng AI, thậm chí AI làm hộ.

Lúc đầu tiếp cận, Minh nghĩ việc phân biệt này gần như bất khả thi, vì AI hiện đã viết ra đoạn văn bản mà đọc qua không có cảm giác là sản phẩm của công nghệ. Sau thời gian làm việc nhóm và nghiên cứu, Minh cùng các cộng sự đã đề xuất được một mô hình đạt được độ chính xác đến gần 98% (giới hạn với ngữ cảnh học thuật).

Đề tài này đang được Minh phát triển và trở thành đồ án tốt nghiệp đại học; cũng như tiếp tục nghiên cứu cùng nhóm nghiên cứu tại trung tâm BKAI (ĐHBK Hà Nội) và tại MBZUAI để có thể phát triển ra một bộ phân loại chính xác hơn trên nhiều ngữ cảnh khác nhau.

Tạ Ngọc Minh cũng đã xuất sắc nhận được suất học bổng toàn phần học thạc sĩ tại Trường Đại học Trí tuệ nhân tạo Mohamed bin Zayed (MBZUAI). Đây là ngôi trường mới thành lập 4 năm tại Các tiểu Vương quốc Ả rập Thống nhất (UAE), song đang xếp hạng thứ 9 thế giới về lĩnh vực NLP, xếp thứ 18 về lĩnh vực AI. MBZUAI nhận sinh viên trên toàn cầu với tỉ lệ lựa chọn là gần 5% nên việc chuẩn bị hồ sơ cũng khá căng thẳng.

Để giành được suất học bổng đến MBZUAI, theo Minh, bên cạnh những kết quả học tập tốt và kinh nghiệm nghiên cứu, bài báo khoa học, là lên được kế hoạch, mục tiêu phấn đấu.

“Tôi đã dành nửa tháng để viết bài luận cá nhân, trình bày rõ kinh nghiệm, nền tảng của bản thân, chỉ rõ tại sao bản thân lại phù hợp theo học tại MBZUAI và dự định trong các năm tới tại MBZUAI cụ thể như thế nào, tốt nghiệp xong sẽ làm gì. Việc chuẩn bị kỹ càng và cụ thể hóa mọi thứ đã giúp tôi thuyết phục được hội đồng tuyển sinh”, Minh bộc bạch.

Tạ Ngọc Minh (ở giữa) tích cực tham gia nhiều hoạt động ngoại khóa, cuộc thi sáng tạo. Ảnh: NVCC

Tạ Ngọc Minh (ở giữa) tích cực tham gia nhiều hoạt động ngoại khóa, cuộc thi sáng tạo. Ảnh: NVCC