Metro số 1, TP.HCM sắp chạy: 1.001 câu hỏi khi đi metro

Tuyến metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) sẽ vận hành thương mại trong tháng 12-2024. Từ số báo này, Tuổi Trẻ sẽ thông tin, giải đáp đến bạn đọc những điều liên quan việc đi lại trên tuyến tàu điện đầu tiên của TP.HCM.

Tuyến metro số 1 đi ở đoạn ray trên cao qua đường Võ Nguyên Giáp, xa lộ Hà Nội (TP.HCM) - Ảnh: CHÂU TUẤN

Người dân TP.HCM háo hức chờ những thông tin về ngày đầu tiên được làm hành khách tuyến metro đầu tiên của thành phố.

Những ngày này, Sở Giao thông vận tải TP.HCM, Ban Quản lý đường sắt đô thị TP.HCM (MAUR) cùng các đơn vị liên quan cũng cấp tập "chạy nước rút", xử lý những phần việc và thủ tục còn lại, sẵn sàng cho ngày tuyến metro số 1 đón khách.

Khi nào hành khách được đi metro?

Trong tuần qua (từ ngày 11 đến 17-11), các đoàn tàu tuyến metro số 1 đã "chạy thử như thật". Phóng viên Tuổi Trẻ có mặt ghi nhận các đoàn tàu vận hành thử nghiệm 100% công suất, liên tục toàn tuyến qua 14 ga (từ Bến Thành - Suối Tiên).

Hầu hết hạng mục nhà ga, tiện ích... đã hoàn thiện, sẵn sàng đón hành khách.

Hàng trăm sinh viên thuộc các trường đại học và hành khách tại TP.HCM đã được làm những vị khách đặc biệt trải nghiệm đi tàu metro số 1.

Hệ thống trang thiết bị trên tàu rất tiện nghi, hiện đại có WiFi. Cửa của tất cả các ga tự động đóng mở kèm theo loa thông báo cho hành khách biết khi đến hoặc gần đến mỗi ga.

Mỗi toa dài 21m, rộng 3m, cao gần 4m. Các đoàn tàu thuộc metro số 1 đều sản xuất tại Nhật Bản, thiết kế tốc độ 110 km/h (đoạn trên cao) và 80 km/h (đoạn ngầm). Vỏ tàu làm bằng hợp kim nhôm, sơn màu chủ đạo xanh dương.

Tàu ba toa chứa tối đa 930 khách (147 khách ngồi và 783 khách đứng). Đồng thời có thiết bị hỗ trợ người khuyết tật, ghế ưu tiên phụ nữ mang thai, người già... Buồng lái ở hai đầu tàu, rộng bằng toa xe và đều có cửa thoát hiểm.

Chị Huỳnh Thị Thanh Thủy - một người dân sống gần xa lộ Hà Nội (TP Thủ Đức) - chia sẻ suốt tuần qua chị đứng từ xa phóng tầm nhìn thấy đoàn tàu metro đã lăn bánh dọc ga trên cao ở đường Võ Nguyên Giáp - xa lộ Hà Nội cả ngày lẫn đêm.

"Gia đình tôi sống gần nhà ga metro và đã mong chờ từ lâu ngày tàu metro số 1 chính thức lăn bánh. Sắp tới, chúng tôi có thể đi học, đi làm, đi chơi... bằng tàu metro thuận tiện, an toàn, hiện đại như bạn bè quốc tế.

Các con của tôi rất háo hức và thắc mắc nhiều về cách đi vào ga metro, giá vé, tiện ích nhà ga, nôn nao muốn biết ngày nào có thể đi tàu... bởi đây là lần đầu tiên được đi metro ở TP.HCM. Hành khách đi thường xuyên có được hỗ trợ, ưu đãi hay không?", chị Thủy đưa ra một số thắc mắc.

Về thời gian vận hành thương mại, ông Phan Công Bằng, trưởng Ban MAUR, thông tin tuyến metro số 1 đã hoàn tất hơn 99% tiến độ tổng thể. Một vài hạng mục thi công cuối cùng đã xong vào đầu tháng 11.

Phần việc còn lại chủ yếu là nghiệm thu phòng cháy chữa cháy, đánh giá an toàn hệ thống, nghiệm thu của Hội đồng nghiệm thu nhà nước... đang được làm song song.

Ban MAUR đang cùng với đơn vị tư vấn, các nhà thầu thi công kiểm soát, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan và bộ ngành trung ương để giải quyết những vướng mắc trong lúc làm những thủ tục còn lại.

Tất cả đều nỗ lực, làm việc cả ngày lẫn đêm, không nghỉ cuối tuần, ngày lễ và túc trực thường xuyên ở các công trường đôn đốc đơn vị thi công, phấn đấu đến ngày 15-12 sẽ hoàn thành tất cả công việc. Từ đó đảm bảo tiến độ vận hành thương mại để người dân có thể đi metro trong khoảng từ ngày 22 đến cuối tháng 12-2024.

Đồ họa: T.ĐẠT

Đi đến metro cách nào tiện nhất?

Trao đổi với báo Tuổi Trẻ, ông Ngô Hải Đường - trưởng Phòng quản lý vận tải Sở Giao thông vận tải TP.HCM - thông tin về các tuyến buýt và các loại hình kết nối metro.

Ông cho biết Trung tâm Quản lý giao thông công cộng đã đấu thầu và đang chuẩn bị để đưa vào hoạt động 17 tuyến xe buýt gom hiện đại (sử dụng xe buýt điện), cùng lúc với tuyến metro. Ngoài 17 tuyến buýt gom nói trên, TP.HCM cũng tổ chức kết nối vào 3 nhà ga ngầm (Ba Son, Bến Thành, Nhà hát TP) loại hình xe điện 4 bánh, xe đạp công cộng.

Còn ở 11 nhà ga nổi thì có thêm kết nối xe máy công nghệ, taxi..., mở thêm các tuyến buýt kết nối với khu Đại học Quốc gia TP.HCM. Người dân có thể dễ dàng, nhanh chóng tiếp cận các nhà ga metro, mua vé, lên tàu... qua nhiều loại phương tiện. Về lâu dài, Sở Giao thông vận tải TP.HCM mở rộng kết nối từ metro đến tuyến buýt thủy (năm 2025).

Đối với người đi bộ, các đơn vị đã xây dựng hệ thống cầu đi bộ kết nối vào các nhà ga, cải tạo lối đi cho người đi bộ tiếp cận. Đối với người dân đi xe đạp, xe máy thì có hệ thống 5 bãi giữ xe được tổ chức. Người dân từ TP Thủ Đức đến dọc các ga gửi xe rồi lên tàu đi vào trung tâm TP.HCM làm việc.

"Một trong những nhiệm vụ quan trọng mà Sở Giao thông vận tải đã xác định nhằm đưa ra kế hoạch cụ thể để kết nối metro số 1 là tổ chức giao thông khu vực nhà ga và dọc tuyến.

Cụ thể, lắp đặt biển báo, sơn đường, cải tạo vỉa hè, lòng đường và việc rà soát công tác tổ chức giao thông tại từng nhà ga.

Làn xe ưu tiên xe đạp kết nối với tuyến metro qua quận 1, 3, 5, Bình Thạnh đã được bổ sung, ghi vốn và dự kiến khởi công trong tháng 12.

KTS Đặng Thế Hùng phát triển mô hình bảng thông tin kỹ thuật số về cơ sở hạ tầng ga metro Bến Thành - Ảnh: T.T.D.

Mua vé đi metro số 1 như thế nào?

Theo Sở Giao thông vận tải TP.HCM, hiện nay TP.HCM đang hoàn chỉnh phương án giá vé đi metro và đang trình UBND TP ban hành. Tin vui cho người dân, metro số 1 được trợ giá từ ngân sách để khuyến khích mọi người đi, tăng tính cạnh tranh với các loại tàu xe khác.

UBND TP.HCM đã ban hành quy định về quản lý, điều hành giao thông vận tải đường sắt đô thị. Sở Giao thông vận tải TP.HCM đã trình UBND TP.HCM phương án giá vé của tuyến metro số 1, vé đi metro gồm 2 loại cơ bản: vé lượt để người dân đi trên một tuyến trong một ngày, còn vé bán trước để đi thường xuyên trong khoảng thời gian một ngày hoặc dài hơn.

Với vé lượt, hành khách trả bằng tiền mặt sẽ trả từ 7.000 - 20.000 đồng (tùy theo quãng đường đi lại). Còn nếu trả qua thẻ nạp tiền thì trả từ 6.000 - 19.000 đồng.

Về cách thức mua vé, ông Ngô Hải Đường cho hay hành khách đi metro có nhiều cách để mua vé tàu như mua bằng tiền mặt, qua tài khoản.

Hiện nay, Sở Giao thông vận tải đang xây dựng phương án giá vé liên thông giữa xe buýt và metro để trình UBND TP ban hành, tạo điều kiện thuận tiện cho hành khách sử dụng giao thông công cộng.

Theo Công ty TNHH MTV Đường sắt đô thị số 1, hệ thống bán vé tại các ga được thiết kế để áp dụng vé điện tử, đáp ứng yêu cầu chủ động điều chỉnh giá vé và người dân có thể lựa chọn nhiều hình thức thanh toán khác nhau.

Giá vé sau khi được ban hành sẽ niêm yết tại các ga và công khai trên trang thông tin điện tử. Trong trường hợp người dân đi quá ga thì cần mua vé bổ sung. Việc trả lại và đổi vé chỉ áp dụng khi vé chưa được dùng.

Người dân trải nghiệm tuyến metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên từ ga Bến Thành đến ga Suối Tiên - Ảnh: QUANG ĐỊNH

Người dân trải nghiệm tuyến metro số 1 trong những ngày vận hành 100% công suất - Ảnh: CHÂU TUẤN

Hạ tầng giao thông kết nối metro số 1

Depot Long Bình - nơi tập kết tất cả tàu metro số 1 - Ảnh: CHÂU TUẤN

Trung tâm Quản lý giao thông công cộng TP.HCM cho biết dự án tuyến metro số 1 bao gồm 14 nhà ga, trong đó có 3 nhà ga ngầm và 11 nhà ga trên cao. Trong 11 nhà ga trên cao có 9 nhà ga có cầu bộ hành, 2 nhà ga không có cầu bộ hành là ga Tân Cảng và ga Suối Tiên.

Trung tâm Quản lý giao thông công cộng phối hợp cùng các bên liên quan làm dự án tăng cường kết nối tuyến metro số 1, xây dựng các bãi xe tại 5 vị trí nhà ga (gồm 2 bến xe buýt, 5 bãi xe cá nhân).

Cụ thể, ga Văn Thánh xây dựng bãi đậu xe buýt, diện tích khoảng 1.596m2 dưới gầm cầu đường sắt và xây dựng 1 bãi đậu xe cá nhân khoảng 770m2 dưới gầm cầu vượt bên cạnh khu vực đón trả khách dành cho xe buýt, taxi.

Ga Thảo Điền xây dựng bãi đậu xe cá nhân với diện tích khoảng 1.000m2 trên dải đất ven xa lộ Hà Nội và lối đi bộ kết nối đến chân cầu bộ hành. Ga Rạch Chiếc xây dựng bãi đậu xe cá nhân với diện tích khoảng 1.500m2 trên dải đất ven xa lộ Hà Nội và xây dựng lối đi bộ đến chân cầu bộ hành.

Tương tự, bãi xe ga Phước Long diện tích 1.000m2. Ga Bình Thái xây dựng bãi xe buýt khoảng 3.000m2, xây bãi đậu xe cá nhân với diện tích 1.000m2 và xây dựng lối đi bộ đến chân cầu bộ hành.

Bên cạnh đó, sẽ xây dựng 67 nhà chờ xe buýt, 196 trụ dừng xe buýt, đường bộ hành, vỉa hè... tại 11 vị trí lân cận các nhà ga trên cao và dọc 2 bên các tuyến đường thuộc mạng lưới tuyến xe buýt kết nối với các nhà ga của tuyến metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) để phục vụ tốt nhất cho người dân đi metro.