Mập mờ nguồn gốc bò giống trong dự án giảm nghèo ở Điện Biên

Con giống "không lai lịch" có giá cao gấp 2-3 lần

Liên quan đến việc cung cấp bò giống cho các dự án đang được triển khai tại huyện Điện Biên và một số địa phương trên địa bàn tỉnh Điện Biên. Dư luận đang đặt nhiều nghi vấn về nguồn gốc bò giống khi các doanh nghiệp không cung cấp được hồ sơ, xuất xứ.

Ngày 4.1, trao đổi với phóng viên, ông Lù Văn Cường - Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp huyện Mường Ảng, tỉnh Điện Biên cho biết - Công ty TNHH một thành viên đầu tư xây dựng Đại Thành (Công ty Đại Thành) có trụ sở tại TP Lào Cai, tỉnh Lao Cai đã chở khoảng 20 con bò giống để bàn giao cho thị trấn Mường Ảng nhưng không cung cấp được hồ sơ con giống.

"Cán bộ của Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp và Phòng Nông nghiệp huyện Mường Ảng đã yêu cầu xuất trình hồ sơ chứng minh nguồn gốc con giống theo quy định nhưng Công ty Đại Thành không cung cấp được nên chúng tôi không nhận" - ông Cường cho biết thêm.

Mặc dù tới nay vẫn chưa cung cấp được hồ sơ con giống cho các địa phương, thế nhưng thực tế Công ty Đại Thành đã bàn giao trót lọt hàng trăm con bò giống cho các hộ dân trên trên địa bàn huyện Điện Biên.

Doanh nghiệp cung cấp bò giống cho dự án với giá cao nhưng không xuất trình được hồ sơ chứng minh nguồn gốc con giống. Ảnh: Thanh Bình

Chiều 7.1, trao đổi với phóng viên, ông Thào Mạnh Hùng - Chủ tịch UBND xã Hua Thanh, huyện Điện Biên - một trong những xã đã tiếp nhận hàng trăm con bò giống của Công ty Đại Thành - cũng xác nhận, đến nay (sau gần 1 tháng nhận bò giống - PV) xã vẫn chưa nhận được hồ sơ chứng minh nguồn gốc bò giống.

Giải thích về việc doanh nghiệp không cung cấp hồ sơ mà vẫn tiếp nhận bò giống, ông Hùng cho biết, ngày 25.10.2023 Phòng NNPTNT huyện Điện Biên đã có văn bản số 567/CV-NN về việc cung cấp thông tin về cơ sở sản xuất, kinh doanh giống gia súc. Trong đó giới thiệu Công ty Đại Thành là đơn vị có đủ năng lực cung ứng giống gia súc cho dự án.

"Khi người dân tiếp nhận con giống, UBND xã chỉ cử cán bộ thú y đo các chỉ số để xác nhận trọng lượng bò giống làm cơ sở thanh toán. Còn hồ sơ chứng minh nguồn gốc con giống doanh nghiệp nói sẽ hoàn thiện và gửi sau" - ông Hùng cho hay.

Cũng giống như xã Hua Thanh, đến nay xã Pom Lót và xã Pa Thơm, huyện Điện Biên cũng chưa nhận được hồ sơ chứng minh nguồn gốc con giống của Công ty Đại Thành với cùng một lý do: "Doanh nghiệp nói sẽ hoàn thiện hồ sơ và gửi lại sau".

Một con bò giống được bấm thẻ tag vào dây thừng và không có hồ sơ đi kèm nên người dân không nhận. Ảnh: NDCC

Trước đó, ngày 19.9.2023, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Điện Biên đã có công văn số 2196/SNN-CNTYTS hướng dẫn một số nội dung liên quan đến điều kiện sản xuất, mua bán con giống vật nuôi.

Tại văn bản này nêu rõ, con giống giống phải có nguồn gốc xuất xứ; có hồ sơ giống ghi rõ tên giống; kê khai hoạt động chăn nuôi; giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh phù hợp và còn hiệu lực...

Bên cạnh đó, giống phải có lý lịch, hệ phả rõ ràng; Đáp ứng các yêu cầu kiểm dịch theo quy định của pháp luật về thú y; Giấy chứng nhận đủ điều kiện chăn nuôi; Giấy chứng nhận cơ sở an toàn dịch bệnh; Giấy xác nhận tiêm phòng vaccine theo quy định.

Nhiều đơn vị đứng ra thu mua con giống tại địa phương

Doanh nghiệp không cung cấp được hồ sơ con giống nhưng vẫn cung cấp trót lọt hàng trăm, hàng nghìn con bò giống cho dân nghèo. Vậy nguồn con giống lấy từ đâu? Đó là câu hỏi dư luận đang quan tâm.

Theo tìm hiểu của PV, trên địa bàn huyện Điện Biên hiện có một số đơn vị chuyên đứng ra thu mua trâu, bò giống. Sau đó, các doanh nghiệp cung cấp bò dự án lại hướng dẫn người dân đến các đơn vị này để lựa chọn con giống được cho là "doanh nghiệp gửi nhờ".

Bên cạnh đó, những con bò giống đã được cấp có rất nhiều con không có mã số, không được bấm "thẻ tag". Có những con lại được bấm thẻ tag vào dây thừng chứ không phải bấm vào tai. Đặc biệt hơn, lại có những con có 2 lỗ bấm ở tai...

Ngày 5.1, trao đổi với phóng viên, ông Đỗ Thái Mỹ - Chi cục trưởng Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi, Thú y và Thủy sản tỉnh Điện Biên cho rằng, nếu con bò giống có 2 lỗ bấm ở tai thì nhiều khả năng con bò này đã từng là đối tượng được cấp trong 1 dự án.

Những con bò được cấp cho người dân có giá từ 17-22 triệu đồng, tương ứng với 170-200kg. Ảnh: Thanh Bình

Ông Mỹ cũng cho biết, thẻ tag chứa rất nhiều thông tin về con giống nên phải được bấm ở tai con bò chứ không phải bấm vào dây thừng vì dây thừng không phải bộ phận gắn liền của con bò đó.

Còn bà Phạm Thị Loan - Trưởng phòng Quản lý dịch bệnh (Chi cục Chăn nuôi, Thú y và Thủy sản) cũng cho biết: "Trong năm 2023, đơn vị đã tiêm vaccine dịch vụ khoảng 1.000 con bò của các đơn vị thu gom bò giống trên địa bàn (chủ yếu tại huyện Điện Biên)".

Còn về việc bấm thẻ tag, bà Phạm Thị Loan cho biết: "Chủ yếu là do các đơn vị thu gom bò tự bấm và ghi thông tin".

Trong khi doanh nghiệp vẫn không cung cấp được hồ sơ chứng minh nguồn gốc bò gống, thì các địa phương vẫn thẩm định, phê duyệt mua con giống với giá cao. Dư luận đang đặt nghi vấn về việc doanh nghiệp "hô biến" bò địa phương thành bò dự án?