Lý do Nhật Bản sửa đổi luật xử hiếp dâm và tăng tuổi đồng thuận tình dục

Người biểu tình trong cuộc tụ họp của phong trào Flower Demo chống bạo lực tình dục ở Nagoya, Nhật Bản. Ảnh chụp màn hình

Luật mới mở rộng định nghĩa về hiếp dâm để nêu bật hơn vào khái niệm đồng thuận; giới thiệu luật quốc gia chống chụp ảnh khiêu dâm bằng camera ẩn; và nâng độ tuổi đồng thuận tình dục lên 16. Độ tuổi đồng thuận tình dục trước đây là 13 tuổi, thuộc hàng thấp nhất ở các nước phát triển.

Theo CNN, đây là một thắng lợi cho những nạn nhân bị tấn công tình dục, các nhà hoạt động đã dành hàng chục năm để vận động hành lang cho những thay đổi này.

Một trong những cải cách lớn nhất được thông qua là thay đổi ngôn ngữ được sử dụng để định nghĩa hiếp dâm nhằm nhấn mạnh hơn vào khái niệm đồng thuận.

Hiếp dâm trước đây được định nghĩa là “cưỡng ép quan hệ tình dục” được thực hiện “thông qua tấn công hoặc đe dọa”, bao gồm cả việc lợi dụng “tình trạng bất tỉnh hoặc không có khả năng chống cự” của nạn nhân.

Luật trước đây cũng đã yêu cầu bằng chứng về “ý định kháng cự". Tuy nhiên, các nhà hoạt động lập luận rằng, đó là những yêu cầu quá khó để chứng minh trong nhiều trường hợp, nhất là khi nạn nhân bị quá sợ hãi để chống cự.

Luật mới thay “quan hệ tình dục cưỡng bức” bằng “quan hệ tình dục không có sự đồng thuận” và mở rộng định nghĩa về tấn công để bao gồm các nạn nhân dưới ảnh hưởng của rượu hoặc ma túy, những người bị rối loạn tâm thần hoặc thể chất, và những người bị kẻ tấn công đe dọa về kinh tế hoặc địa vị xã hội. Định nghĩa mới cũng bao gồm những người không thể lên tiếng phản kháng do bị sốc hoặc có các “phản ứng tâm lý” khác.

Những thay đổi lớn khác bao gồm tăng tuổi đồng thuận quan hệ tình dục lên 16 tuổi, ngang bằng với nhiều tiểu bang của Mỹ và các quốc gia châu Âu bao gồm Vương quốc Anh, Phần Lan và Na Uy.

Những nội dung sửa đổi cũng mở rộng các biện pháp bảo vệ cho trẻ vị thành niên, lần đầu tiên coi việc coi "chăn dắt tình dục" là một tội ác. Luật mới cũng tiếp tục hình sự hóa các hoạt động như yêu cầu những người dưới 16 tuổi cung cấp hình ảnh tình dục hoặc đòi gặp trẻ vị thành niên vì mục đích tình dục.

Những sửa đổi cũng giúp dễ dàng truy tố những người bị cáo buộc chụp hoặc phát tán ảnh có tính chất tình dục mà đối tượng không biết hoặc không đồng ý. Đây vốn là một vấn đề nóng ở Nhật Bản bởi việc chụp ảnh phụ nữ hở hang và chụp ảnh lén dưới váy đã trở thành một vấn nạn.

Các tổ chức phi lợi nhuận đều ca ngợi luật mới là bước tiến quan trọng nhưng cũng cho rằng, nhiều biện pháp cần được thực hiện trong những vấn đề khác.

Cụ thể, cần có cải cách pháp lý trong các sửa đổi trong tương lai như luật tốt hơn bảo vệ người khuyết tật khỏi bị lạm dụng tình dục và phác thảo những cách thức về đồng thuận và kéo dài thời hiệu xử lý vì nhiều nạn nhân phải mất hàng thập kỷ để có thể lên tiếng rõ ràng về những gì đã xảy ra với họ.

Nhiều nạn nhân đã dành phần lớn cuộc đời để đối phó với chứng rối loạn căng thẳng sau chấn thương tâm lý (PTSD) và các hậu quả sức khỏe tâm thần khác, trước khi đạt đến điểm chữa lành đủ để xem xét theo đuổi công lý.

Tuy nhiên, CNN chỉ ra, trở ngại lớn nhất là chính công chúng Nhật Bản với góc nhìn chưa đúng về lạm dụng tình dục và về các nạn nhân vẫn còn phổ biến.

Trên thực tế, có một số dấu hiệu thay đổi tích cực, với các chiến dịch nâng cao nhận thức cộng đồng của chính phủ và tăng cường giáo dục giới tính trong trường học. Tuy nhiên, vẫn còn thiếu sự hỗ trợ có hệ thống dành cho những nạn nhân của tấn công tình dục như tư vấn, trị liệu và các dịch vụ công để giúp họ tái hòa nhập xã hội.

Giới chức cũng cần giới thiệu chương trình đào tạo về chấn thương cho cơ quan thực thi pháp luật và những người lao động khác làm việc với các nạn nhân của tấn công tình dục.