Lũ dữ sông Ba tràn về, Bãi Điều tan hoang

Nằm dưới cửa xả thủy điện Sông Ba Hạ, nhiều xóm làng như Bãi Điều, xóm Chùa, xóm Vườn thuộc thị trấn Củng Sơn, huyện Sơn Hòa, tỉnh Phú Yên (nay là xã Sơn Hòa, tỉnh Đắk Lắk) tan hoang khi lũ dữ quét qua.

Hàng chục căn nhà ở xóm Bãi Điều (Đông Hòa, Sơn Hòa, Đắk Lắk) bị tốc mái, đánh sập - Ảnh: TRUNG TÂN

Trưa 27-11, mấy ngày sau lũ dữ, đường vào xóm Bãi Điều vẫn còn dày đặc bùn đất. Rác rưởi vắt trên hàng rào, bụi tre. Mái tôn bị bật khỏi khung, cong xoắn, nằm vắt ngang mặt đường, ngọn cây. Ván gỗ, bàn ghế, vật dụng gia đình nằm lẫn trong lớp bùn, rác khổng lồ sau nhiều ngày dòng lũ từ sông Ba cuộn về…

Chỉ kịp chạy lấy người vì lũ dữ về quá nhanh

Mùi hôi của rác và mùi chua nồng của bùn non bốc lên khiến nhiều người phải đeo khẩu trang nhưng vẫn cay mắt. Sát bờ sông, vệt nước dâng còn in đậm trên thân cây, có nơi cao quá mái nhà.

Ngôi nhà ông Phạm Thành Long (80 tuổi) còn sót lại phần nền và móng cùng một ít vật dụng đã hỏng hóc - Ảnh: TRUNG TÂN

Những đoàn xe cứu trợ liên tục tìm vào xóm nhỏ khiến con đường hẹp trở nên chật kín. Người dân nhận mì tôm, nước uống, chăn màn, quần áo, cả chiếu võng, những thứ họ gần như không còn gì sau khi lũ rút.

Ở xóm Bãi Điều, ông Phạm Thành Long (80 tuổi) đứng trước phần nền nhà còn sót lại, bàng hoàng nhớ lại khoảnh khắc sáng 20-11 khi nước về tứ phía. "Nước từ sông Ba dâng lên như thác đổ, vài chục phút là đã ngập tới nóc. Chúng tôi chỉ kịp dìu nhau chạy, còn lại để nước cuốn hết. Nhà vợ chồng tôi chỉ còn nền với móng", ông xót xa.

Hai căn nhà của các con ông hư hỏng nặng, chuồng heo, gà bị cuốn trôi, thiệt hại hàng trăm triệu đồng. Ông bảo chưa biết sẽ bắt đầu lại từ đâu khi tuổi đã cao, trong nhà không còn vật dụng nào sử dụng được.

Xã Sơn Hòa có 92 căn nhà đổ sập, bị cốn trôi, hư hỏng, trong đó có 30 căn sập hoàn toàn - Ảnh: MINH PHƯƠNG

Tại khu sân bay thuộc khu phố Tây Hòa, nơi vốn cao và xa sông Ba hơn, gia đình ông Đặng Sơn Mai (48 tuổi) cũng không thoát nạn.

Ông kể nhiều năm qua khu vực này chưa từng ngập: "Vậy mà nước năm nay dâng qua luôn mái nhà. Tôi đứng nhìn căn nhà trôi khỏi nền, trôi luôn ra bãi ruộng. Tài sản không còn gì, chỉ còn cái mái nhà mắc lại trên cây xoài".

Hơn 3.800 nhà dân chìm trong nước lũ

Theo báo cáo nhanh của UBND xã Sơn Hòa, trận lũ lịch sử khiến toàn bộ địa bàn gần như tê liệt. Một người đàn ông đi rẫy ở thôn Suối Bạc bị nước cuốn trôi.

Nước dâng bất thường khiến gần 3.900 ngôi nhà bị ngập sâu; hơn 2.000 nhà ngập 3-5m, khi nước rút chỉ còn thấy mái tôn méo mó. Ít nhất 92 căn nhà sập, bị cuốn trôi hoặc hư hỏng nặng.

Bà Ngô Thị Kim Huệ (trú xóm Bãi Điều, Sơn Hòa, Đắk Lắk) nhặt nhạnh những gì còn sót lại bên căn nhà bị sập - Ảnh: TRUNG TÂN

Trường học, điện chiếu sáng và giao thông đều bị tàn phá. Bốn điểm trường ngập sâu tới 5m, nhiều máy vi tính, bàn ghế, thiết bị dạy học bị bùn phủ kín, phải tháo dỡ toàn bộ. Dọc đường Trần Phú và đường 24-3, cây xanh bật gốc hàng loạt, nhiều trụ điện gãy đổ.

Sản xuất nông nghiệp thiệt hại nặng nề với gần 5.000ha cây trồng bị quét sạch; hơn 2.000 con gia súc, gia cầm bị cuốn trôi. Các trạm bơm lớn như Gành Ông Dư, Tịnh Sơn, Tây Hòa, Đông Hòa đều ngập sâu, thiết bị hư hỏng, khiến hệ thống kênh mương nội đồng tê liệt hoàn toàn.

Khu sân bay thuộc khu phố Tây Hòa cũng có nhiều căn bị sập sau khi lũ dâng cao - Ảnh: MINH PHƯƠNG

Chủ tịch UBND xã Sơn Hòa Sô Minh Chiến, cho biết từ rạng sáng 20-11, nước lũ dâng quá nhanh, vượt xa dự báo. Chỉ trong ít giờ, toàn bộ khu dân cư ven sông bị nhấn chìm, nước xoáy cuốn theo nhà cửa, tài sản của hàng trăm hộ dân.

"Tổng thiệt hại ước tính hơn 570 tỉ đồng, nhưng đó mới chỉ là thống kê ban đầu. Nhiều gia đình mất sạch đồ đạc, trâu bò, cây trồng, chưa thể kiểm đếm đầy đủ", ông Chiến nói.

Ứng phó bão số 15 giữa lúc còn ngổn ngang hậu quả lũ

Ông Chiến cho biết thêm, lượng bùn non và rác tràn vào khu dân cư lên đến hàng nghìn mét khối. Công an, quân đội của tỉnh, quân khu cùng dân quân 4 xã lân cận được huy động với tổng hơn 1.000 người.

"Dù đông nhưng chúng tôi mới chỉ dọn được rác và bùn ra hai bên đường để xe cộ đi lại. Lượng bùn còn lại rất lớn, chưa biết phải chở đi đâu và mất bao lâu để xử lý hết", ông nói.

Đến nay, xã tiếp nhận hơn 7.200 suất quà và 80 tấn gạo từ nguồn dự trữ quốc gia. Người dân cơ bản không thiếu ăn, thiếu mặc nhưng việc tái thiết sản xuất sẽ kéo dài và rất khó khăn.

Cả thị trấn Củng Sơn, Sơn Hòa, Phú Yên (nay là xã Sơn Hòa, tỉnh Đắk Lắk) chìm trong rác, bùn non - Ảnh: MINH PHƯƠNG

Xã đã báo cáo lên UBND tỉnh xin hỗ trợ giống cây trồng, vật nuôi. Về lâu dài đã đề xuất bố trí tái định cư cho 270 hộ lên khu vực gần 6h, cao hơn để tránh tái ngập.

Trong khi công tác khắc phục vẫn bộn bề, xã Sơn Hòa triển khai thêm phương án ứng phó bão số 15. Theo kịch bản đã xây dựng, khoảng 9.000 người dân sẽ phải sơ tán đến nhà văn hóa, trường học, nhà thi đấu do nguy cơ mưa lớn kéo dài gây ngập trở lại.

"Vừa dọn lũ xong đã phải gấp rút chuẩn bị chống bão. Bảo vệ tính mạng người dân là ưu tiên hàng đầu", ông Chiến nói.

Người dân nhận hàng cứu trợ - Ảnh: MINH PHƯƠNG

Nhiều ngôi nhà không trụ nổi sức công phá của lũ dữ bên cửa xả Thủy điện Sông Ba Hạ - Ảnh: TRUNG TÂN

Một người mẹ bế con thẫn thờ bên đống rác, bùn chất ngang đầu người - Ảnh: TRUNG TÂN

Hơn 1.000 người vẫn chưa thể dọn hết số lượng bùn, rác quá nhiều ở đây - Ảnh: MINH PHƯƠNG

Vô số ngôi nhà ở Sơn Hòa, Đắk Lắk bị tốc mái - Ảnh: TRUNG TÂN

Xóm làng tan hoang bên dòng sông Ba - Ảnh: TRUNG TÂN