Làng tái chế nhôm ngày đêm mịt mờ khói bụi, mỗi người dân 'cõng' 33 tấn xỉ thải

Làng Mẫn Xá (xã Văn Môn, huyện Yên Phong, Bắc Ninh) được coi là làng nghề tái chế nhôm có quy mô lớn nhất miền Bắc. Hiện cả làng có 296 hộ sản xuất với hơn 400 lò cô đúc nhôm.

Mỗi ngày các hộ ở đây có thể tái chế từ 5 tạ đến 1 tấn phế liệu. Cứ 1 tấn phế liệu tái chế, người dân thu được từ 700 - 850kg nhôm,150 - 300kg xỉ nhôm còn lại được xả thẳng ra môi trường.

Việc thu mua phế liệu về tái chế, cô đúc nhôm trong nhiều năm qua giúp người dân thôn Mẫn Xá ngày một giàu có và làm thay đổi bộ mặt đời sống kinh tế của địa phương. Tuy nhiên, việc người dân xả thẳng khói và xỉ thải ra môi trường khiến không khí làng nghề ngày càng ngột ngạt, ô nhiễm.

Tại Mẫn Xá, bất kể ngày đông hay hè, trời mưa hay nắng, bầu trời luôn âm u, mù mịt từ sáng đến đêm.

Khói đen khét lẹt từ hàng trăm lò nấu nhôm bốc lên nghi ngút, xả thẳng lên bầu trời.

Gần 30 năm hoạt động với nghề tái chế nhôm đúc nồi niêu, xoong chảo và xuất bán nhôm cho các công ty..., làng Mẫn Xá đã thải ra môi trường một lượng xỉ thải khổng lồ.

Ông Bùi Đức Thuyên, Phó chủ tịch UBND xã Văn Môn cho biết, Mẫn Xá có 296 hộ làm nghề tái chế, cô đúc nhôm. Mỗi năm làng Mẫn Xá tái chế ra khoảng 10.000 tấn nhôm thỏi; trung bình mỗi ngày người dân nơi đây tái chế khoảng 30 tấn nhôm, thải ra khoảng 3-4 tấn xỉ thải.

"Bãi xỉ nhôm này tồn tại hơn 20 năm. Theo đánh giá của các cơ quan chức năng, khối lượng xỉ nhôm lên đến trên 370.000 tấn, gây ảnh hưởng đến sức khỏe người dân địa phương và các vùng lân cận. Chính quyền địa phương cũng rất lo lắng vấn đề này. Mong các cơ quan chức năng vào cuộc sớm vì việc xử lý này quá khó khăn với địa phương về giá, về cơ chế và nhà thầu, kinh tế... khiến chúng tôi bất lực, không thể làm gì được", ông Thuyên cho biết thêm.

Theo báo cáo của UBND xã Văn Môn, dân số của địa phương hơn 11.000 người. Với khối lượng chất thải như hiện nay thì trung bình mỗi người dân "cõng" hơn 33 tấn xỉ nhôm.

Nỗi khốn khổ phải sống tại làng nghề ô nhiễm cứ dai dẳng, bám riết người dân làng Mẫn Xá và các thôn xung quanh suốt nhiều năm qua.

"Chúng tôi làm nghề cũng mấy chục năm rồi, việc cô đúc nhôm mang lại kinh tế cho chúng tôi nuôi sống cả gia đình. Nếu giờ vì ô nhiễm mà bỏ nghề thì chúng tôi không biết lấy gì để mà sống nên phải chấp nhận sống chung với ô nhiễm môi trường. Cô đúc nhôm thì ai cũng biết là bụi, là bẩn, ô nhiễm độc hại nhưng vì cơm áo gạo tiền nên vẫn phải chấp nhận đánh đổi thôi", bà H.T.L chia sẻ.

Vào những ngày các xưởng đốt nhôm, khói bốc lên khét lẹt, mùi hắc nồng nặc, bụi khói bay xa...

Những đống xỉ thải ngày càng lớn, càng nhiều ở Văn Môn.

Kết quả rà soát từ trạm quan trắc môi trường của Sở Tài nguyên và Môi trường Bắc Ninh cho thấy, ô nhiễm không khí và môi trường nước đang là vấn đề đáng lo ngại tại làng nghề Mẫn Xá. Các chỉ tiêu phân tích (tiếng ồn, bụi, SO2, NO2) trong không khí đều vượt quy chuẩn cho phép từ 1,2 - 1,8 lần; các chỉ tiêu phân tích hữu cơ và kim loại nặng tại các ao tiếp nhận nước thải cao hơn quy chuẩn cho phép từ 1,5 - 16 lần.

Năm 2016, xã Văn Môn được công bố là 1 trong 37 “làng ung thư” của Việt Nam do chịu ảnh hưởng từ ô nhiễm nguồn nước, khí thải, rác thải. Từ đó đến nay, vấn đề ô nhiễm môi trường ngày càng trở nên nan giải đối với vùng quê này.