Lãi vay mua nhà xuống 'đáy', vì sao người dân vẫn thờ ơ?

Có nhu cầu vay 2 tỷ đồng để mua nhà, chị Nguyễn Thị Cúc (quận Hà Đông, Hà Nội) được nhân viên một ngân hàng tư vấn nhiều gói vay ưu đãi. Trong đó, chị chú ý nhất đến gói vay với lãi suất chỉ khoảng 5%/năm.

Tuy nhiên, khi đọc kỹ, chị Cúc nhận thấy mức này chỉ áp dụng trong 6 tháng đầu, sau đó thả nổi sẽ lên khoảng 12%/năm.

Cũng tại gói vay trên, nếu khách hàng nhận ưu đãi 12 tháng đầu thì sẽ chịu mức lãi suất 8%/năm. Với ưu đãi 24 tháng đầu tiên, lãi suất của khoản vay khoảng 9%.

Giống chị Cúc, anh Trần Văn Kiên (quận Đống Đa, Hà Nội) cũng tham khảo nhiều gói vay ưu đãi. Anh quan tâm đến gói vay với lãi suất chỉ khoảng 4,9%/năm. Tuy nhiên, khi đọc kỹ, anh nhận thấy mức này chỉ áp dụng trong 3 tháng đầu tiên, sau đó thả nổi lên khoảng 11%/năm.

“Mức ưu đãi 4,9%/năm thật ra chỉ được áp dụng trong 3 tháng đầu, còn những tháng sau thì tăng vọt. Vì thế, mức lãi suất như vậy vẫn quá cao so với thu nhập của vợ chồng tôi”, anh Kiên nhận xét.

Theo khảo sát tâm lý người dùng bất động sản được PropertyGuru Việt Nam công bố mới đây, trả lời câu hỏi "mức lãi suất bao nhiêu là hợp lý để vay mua nhà", hơn 50% người cho rằng dưới 8% là hợp lý, 29% người chấp nhận mức lãi suất 8 - 10%, chỉ 10% chấp nhận đi vay với lãi suất từ 10 - 13% (tính theo mức thả nổi). Hầu hết người đang đi vay mua nhà đều cho biết họ vẫn phải vay với lãi suất trung bình 11,5 - 13%.

Cũng theo kết quả từ khảo sát này, trong một năm qua, nhóm khách hàng mua bất động sản phần lớn ở độ tuổi trung niên và 48% trong đó sử dụng dòng tiền tích lũy chứ không đi vay ngân hàng để mua nhà.

Theo ông Nguyễn Quang Huy, CEO khoa Tài chính Ngân hàng (Trường Đại học Nguyễn Trãi), hiện lãi suất vay mua nhà tuy giảm nhưng ở bình diện chung thì các ngân hàng cố định 1-2 năm đầu ở mức dưới 10%, sau đó sẽ thả nổi với lãi suất huy động tiền gửi 12 tháng tăng thêm 4-5%. Đây là nguyên nhân cản trở người dân vay tiền mua nhà.

Bên cạnh đó, nhiều người lo ngại thời gian tới lãi suất huy động tăng sẽ kéo theo lãi suất cho vay bất động sản tăng mạnh, thường sẽ từ 10 - 15%/năm tùy vào từng ngân hàng ở mỗi thời điểm nên dẫn tới rủi ro cao là người vay không trả được nợ gốc và lãi.

"Theo tôi, ngân hàng nên mạnh dạn kéo dài thời gian cố định lãi suất từ 3-5 năm ở dưới 10% và miễn lãi phạt ở mọi thời điểm. Lãi suất thả nổi sau này cũng nên ở mức bằng lãi suất huy động 12 tháng và biên độ tối đa 4%", ông Huy nói.

Ngoài ra, theo ông Huy, một nguyên nhân khác khiến người mua nhà không dám xuống tiền thời điểm này là do giá bất động sản vẫn ở ngưỡng cao, sản phẩm có giá trị dưới 3 tỷ là ít, phần lớn đều từ 5-8 tỷ đồng với chung cư, và 7 - 20 tỷ đồng nhà ở liền kề tại các khu đô thị. Chính vì vậy, phần lớn người dân rất khó xoay sở.

Ông Đinh Minh Tuấn, Giám đốc PropertyGuru Việt Nam khu vực miền Nam, cũng cho rằng, dù nhu cầu tìm mua nhà đã khởi sắc trong quý II nhưng tỷ lệ thanh toán thành công vẫn chưa cao. Nhiều người có tâm lý lo ngại trong khoảng vài tháng đến nửa năm tới, lãi suất ngân hàng tăng, lãi suất thả nổi cũng sẽ tăng mạnh nên chưa dám vay ngân hàng.

Hiện nay, mặc dù lãi suất cho vay mua nhà đang liên tục giảm nhưng đây chỉ là lãi suất ưu đãi áp dụng trong một khoảng thời gian nhất định, tùy theo chương trình tín dụng của từng ngân hàng. Hết thời gian ưu đãi, lãi suất sẽ thả nổi theo công thức lãi suất cơ sở hoặc lãi suất tiền gửi kỳ hạn 12 - 13 tháng cộng với biên độ thông thường từ 2 - 3,6%/năm. Vì vậy lãi suất thả nổi ở khoảng 9 - 10%/năm tại các ngân hàng thương mại có vốn Nhà nước và trên 11-13%/năm tại các ngân hàng thương mại khác.

Ông Phạm Đức Toản - Tổng Giám đốc Công ty cổ phần đầu tư và phát triển bất động sản EZ (EZ Property) cũng cho rằng, không chỉ người dân mà nhiều nhà đầu tư, doanh nghiệp bất động sản cũng đang "ngại" vay vốn ngân hàng.

Tuy nhiều ngân hàng đã giảm lãi suất cho cả khoản vay mới và cũ nhưng chưa quá sâu và sẽ theo lộ trình. Những nhà đầu tư có khoản vay cũ phần lớn "hết lực", không còn nguồn thu nhập khác để duy trì. Do đó, dù lãi suất giảm nhưng họ cũng vẫn rất khó xoay xở. Trong khi đó, những người chưa vay ngân hàng đều thấy mức lãi suất sau ưu đãi hiện nay vẫn rất cao, nếu dùng đòn bẩy tài chính sẽ rất rủi ro.