Kỷ niệm năm cuối lãnh đạo Đài Loan, bà Thái Anh Văn nói về Trung Quốc

Lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn tuyên bố muốn duy trì hòa bình và ổn định ở eo biển Đài Loan, giữ nguyên “hiện trạng” trước căng thẳng quân sự với Trung Quốc.

Lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn - Ảnh: REUTERS

Ngày 20-5, bà Thái Anh Văn bước vào ngày kỷ niệm 7 năm làm lãnh đạo Đài Loan. Đề cập tới mối quan hệ với Trung Quốc đại lục, bà khẳng định không mong muốn chiến tranh.

Đài Loan muốn "giữ nguyên hiện trạng" với Trung Quốc

Trong hai nhiệm kỳ lãnh đạo của bà Thái, Đài Loan chứng kiến căng thẳng với Trung Quốc leo thang.

Giữa năm 2022, Trung Quốc đã tăng cường hiện diện quân sự quanh đảo Đài Loan. Đây là cách Bắc Kinh phản ứng với chuyến thăm Đài Loan của chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi.

Trong vài tháng gần nhất, Trung Quốc tiến hành tập trận bao vây Đài Loan. Cuộc tập trận này gây chú ý lớn khi diễn ra đúng lúc bà Thái "quá cảnh" ở Mỹ.

Phía Đài Bắc cũng liên tục thông báo việc máy bay Trung Quốc xâm nhập "vùng nhận diện phòng không" ADIZ do hòn đảo này tuyên bố.

Căng thẳng quân sự càng làm tăng mối lo an ninh ở Đài Loan. Trung Quốc vốn xem Đài Loan là một tỉnh thuộc Trung Quốc. Vì vậy Bắc Kinh từng tuyên bố sẽ thu phục Đài Loan kể cả khi phải dùng vũ lực.

Bà Thái là lãnh đạo có lập trường cứng rắn với đại lục. Trong hai nhiệm kỳ qua, người phụ nữ này cho rằng người dân trên đảo đã thể hiện cho thế giới thấy "quyết tâm tự bảo vệ bản thân".

Phát biểu ngày 20-5, bà Thái nói người Đài Loan vẫn điềm tĩnh, không hung hăng và không khiêu khích.

"Chiến tranh không phải một lựa chọn, và hai bên (Đài Loan và Trung Quốc đại lục) đều không thể đơn phương thay đổi hiện trạng theo cách thức phi hòa bình", bà Thái nói, và khẳng định thêm rằng Đài Loan "chắc chắn không cúi đầu trước áp lực".

Đài Loan chọn lãnh đạo mới

Cuộc bầu cử lãnh đạo Đài Loan sẽ diễn ra vào tháng 1-2024. Ở tuổi 66, bà sẽ không thể tiếp tục tranh cử. Cuộc bỏ phiếu này được xem như màn "trưng cầu" đối với cách bà Thái xử lý mối quan hệ Đài Loan - đại lục.

Bà Thái trước đó đã từ chức lãnh đạo Đảng Dân Tiến (DPP) cầm quyền. Đảng này đã đưa ông William Lai (Lại Thanh Đức) làm ứng viên tranh cử lãnh đạo Đài Loan.

Theo AFP, ông Lại - đang là phó lãnh đạo Đài Loan - đến nay tỏ ra là người mạnh miệng hơn bà Thái khi đề cập tới "Đài Loan độc lập". Hồi tháng 1, ông từng nói rằng bản thân xem Đài Loan như "một quốc gia có chủ quyền".

Đối thủ của ông Lại sắp tới là ông Hou Yu Ih (Hầu Hữu Nghi), một cựu sếp cảnh sát đang tranh cử bên Quốc dân Đảng (KMT).

Ông Hầu năm nay 65 tuổi, là thị trưởng thành phố Tân Bắc. KMT là đảng đối lập chính của DPP và có truyền thống ủng hộ mối quan hệ êm đẹp hơn với Bắc Kinh.