Kiến trúc sư Ngô Viết Nam Sơn: Làm metro cần đâu ra đó, đừng ham làm nhiều

Kiến trúc sư Ngô Viết Nam Sơn cho rằng TP.HCM không nên ham làm quá nhiều tuyến metro mà phải làm tuyến nào ra tuyến đó.

Tàu metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên chạy thử ngày 29-8 - Ảnh: QUANG ĐỊNH

Sáng 25-11, UBND TP.HCM tổ chức hội nghị lấy ý kiến chuyên gia về báo cáo kỳ 2 điều chỉnh quy hoạch chung TP.HCM đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2060.

Phát biểu tại hội nghị, Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi cho rằng hội nghị lần này phải chỉ được điểm mới, giá trị mới của điều chỉnh quy hoạch chung.

Quy hoạch chung lần này phải khẳng định rõ nét vị trí, vai trò của thành phố ở vùng kinh tế phía Nam và trong cả nước, là đầu mối, đại diện của Việt Nam trong hội nhập quốc tế. Điều chỉnh quy hoạch chung lần này không chỉ thiết kế phần cứng mà có cơ chế, phần mềm để phát triển thành phố, khẳng định vai trò của TP.

Tại dự thảo điều chỉnh quy hoạch chung TP.HCM đến nay, TP.HCM sẽ có 11 tuyến metro với 515km gồm 8 tuyến xuyên tâm, 2 tuyến vành đai, 1 tuyến tramway/LRT ven sông Sài Gòn (Tramway - loại hình giao thông công cộng kết hợp giữa tàu điện ngầm và xe buýt; LRT là đường sắt hạng nhẹ).

Góp ý về quy hoạch đường sắt đô thị, Tiến sĩ khoa học, KTS Ngô Viết Nam Sơn cho rằng hệ thống metro cần có sự quy hoạch lại với sự phối hợp giữa Sở Quy hoạch - Kiến trúc và Sở Giao thông vận tải chứ không thể chỉ nhìn từ tầm nhìn của Sở Giao thông vận tải.

"Đa số các tuyến đường sắt đô thị đã vẽ chạy ngang khu đô thị hiện hữu, tiềm năng quỹ đất đã không còn. Việc đền bù giải tỏa sẽ rất là mắc, tiền đâu mà làm", ông Sơn phân tích.

Ông cho rằng mục tiêu đầu tiên phải hoàn thành thí điểm tuyến metro số 1. Tuyến này xây xong đưa vào sử dụng năm 2024 nhưng hiện nay vẫn chưa đâu vào đâu, chưa kết nối được các tuyến xe buýt, hiệu quả kinh tế và đóng góp ngân sách chưa thấy.

Kiến trúc sư này cho rằng đường sắt đô thị theo mô hình TOD (phát triển đô thị gắn với giao thông công cộng) thì khi thực hiện dự án, đô thị phải hình thành dọc theo, lượng người đảm bảo 60-70% hành khách mỗi ngày để đem lại hiệu quả. Những dự án, quỹ đất hai bên phải giúp trả lại ngân sách TP đã bỏ ra.

"Chúng ta đừng tham lam làm nhiều quá. Mục tiêu quan trọng là phải hướng đến việc nâng cao số dân sử dụng giao thông công cộng chứ không phải nâng cao số tuyến. Chiến lược không phải làm cho thật nhiều mà tuyến nào ra tuyến đó, thu hồi được ngân sách, đem lại hiệu quả", ông Nam nói.

Bên cạnh đó, ông cho rằng TP.HCM phải tránh hình thành các tuyến TOD sai lầm, không khởi công khi chưa có 100% đất sạch. Không giải tỏa xong mà khởi công thì đất sẽ tăng giá từng ngày, càng khó hơn.