Kiện chính quyền vì bị tạm giam 9 năm chưa được xét xử

Sau khi dùng mũi tên bắn chết một người trong cuộc ẩu đả của con trai năm 2015, ông Jones Raymond nhận tội ngay nhưng bị tạm giam suốt 9 năm mà không được xét xử.

Hôm 12/6, Tòa án cấp cao Demerara mở phiên xét xử vụ kiện của ông Jones Raymond, 58 tuổi, với bị đơn là chính quyền vùng này.

Nội dung vụ việc thể hiện, ngày 26/12/2012, con trai ông Jones đang mua đồ tại một cửa hàng gần nhà thì bị thanh niên cùng làng Gary Joseph đến gây sự. Ông Jones nhìn thấy, tiến đến đôi co. Gary cầm chai thủy tinh định tấn công, trong khi ông Jones sử dụng cung tên bắn gục "đối thủ". Sau khi bị cảnh sát bắt giữ, ông nhận tội ngay.

Năm 2015, Giám đốc Cơ quan Công tố (DPP) đã nhận được các lời khai của ông và chuyển vụ án trở lại cho thẩm phán để tiếp tục xử lý. Nhưng suốt 9 năm qua không có phiên tòa nào được mở.

Ông Jones cho hay, năm nào cũng hỏi vụ án của mình sắp được xử chưa, nhưng tòa án đều hồi đáp "không có cáo buộc hình sự nào với Jones Raymond". Lý do là cơ quan công tố đã nhầm lẫn tên ông trong hồ sơ vụ án, chuyển thành Raymond Jones.

Ông Jones Raymond. Ảnh: News Room

Vào ngày 15/7/2022, ông được trả tự do sau khi thẩm phán Tòa án tối cao phát hiện rằng chính quyền đã vi phạm quyền hiến định của công dân - được xét xử trong thời gian hợp lý, theo Điều 141, 144 Hiến pháp nước này.

Trong đơn kiện chính quyền vùng Demerara đệ trình ngay sau khi được tự do, ông Jones nêu chi tiết những điều kiện nghèo nàn ông phải đối mặt trong nhà tù Camp Street ở thủ đô Georgetown. Ông yêu cầu tòa tuyên bố rằng việc bắt giữ và giam giữ ông trong thời gian 9 năm mà không xét xử là "vô lý và vi phạm quyền tự do cá nhân theo Hiến pháp", đồng thời tuyên buộc chính quyền Demerara bồi thường ít nhất 3 triệu GYD (hơn 14.000 USD).

Trong phán quyết hôm thứ sáu tuần trước, thẩm phán đã bác bỏ vụ kiện của ông Jones Raymond, với lý do "quyền được xét xử công bằng của ông Jones Raymond không bị vi phạm".

Theo tòa, việc nguyên đơn Jones khẳng định quyền được xét xử của mình không có nghĩa là ông có quyền yêu cầu xét xử vào thời gian cụ thể, mà Tòa án có quyền đánh giá hành vi của ông để xác định vấn đề liên quan.

Tòa án thấy rằng, do ông Jones muốn nhận tội nhẹ hơn, không phải Giết người, mà là Ngộ sát tự vệ, nên thẩm phán đã ra lệnh chuyển vụ việc đến Tòa án và Cơ quan công tố cấp cao để thụ lý đơn. Do đó, "về cơ bản", tòa không có bất kỳ thời gian trì hoãn nào trong vụ án hình sự của Jones.

Như vậy, quyền hiến định được xét xử trong thời gian hợp lý của ông Jones không bị xâm phạm, vì việc truy tố ông cơ bản chưa hoàn tất. "Đây là sự chậm trễ không thể chấp nhận được và không thể giải thích", HĐXX đánh giá về công tác của cơ quan công tố.

Thẩm phán giải thích thêm rằng "thời gian tạm giam kéo dài không có nghĩa sẽ không có một phiên xét xử công bằng".

Tòa án cũng nhận định, ông Jones Raymond cáo buộc đã phải chịu sự đối xử vô nhân đạo trong tù, nhưng không đưa ra được bằng chứng gì.

Hải Thư (Theo Guyana Chronicle, News Room)