Kĩ sư Bảo hộ lao động - Doanh nghiệp khát, trường thiếu sinh viên

Nhiều doanh nghiệp vẫn coi nhẹ an toàn trong xây dựng dẫn tới tai nạn lao động (ảnh minh họa). Ảnh: Hà Anh Chiến

Tai nạn lao động vì thiếu cán bộ bảo hộ lao động

Những hệ lụy do TNLĐ gây ra không chỉ là gánh nặng cho xã hội, cho doanh nghiệp mà ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, tính mạng và đời sống của chính người lao động. Các nguyên nhân chỉ ra rằng, các vụ tai nạn xảy ra đều do thiếu cán bộ chuyên trách về bảo hộ lao động (BHLĐ). Tuy nhiên, thực tế hiện nay không ít doanh nghiệp vẫn đang gặp khó khăn trong việc tuyển dụng nhân lực bảo hộ lao động.

Hiện nay cả nước có hơn 800.000 doanh nghiệp, trong đó có 200.000 - 300.000 doanh nghiệp sản xuất. Mỗi năm, thị trường lao động có thể cần tới hàng nghìn kĩ sư chuyên ngành BHLĐ để đáp ứng nhu cầu thực tế tại các đơn vị sản xuất. Đặc biệt, những doanh nghiệp có nguy cơ cao về TNLĐ phải có cán bộ chuyên trách làm công tác BHLĐ. Theo quy định, doanh nghiệp có quy mô từ 500 - 1.000 CNLĐ, cần phải có các phòng, ban về ATLĐ với ít nhất là 2 cán bộ chuyên trách để triển khai đảm bảo an toàn lao động.

Trao đổi với PV Báo Lao Động, ông Lê Văn Thịnh - nguyên Trưởng phòng Giám định 1, Cục Giám định nhà nước về chất lượng công trình xây dựng (Bộ Xây dựng) - cho rằng, hiện có 3 trường đại học đang đào tạo chuyên ngành BHLĐ là: Đại học Công đoàn, Đại học Lao động Xã Hội và Đại học Tôn Đức Thắng. Về mặt nghiệp vụ, trong các tiêu chuẩn thi công xây dựng đều đề cập đến ATLĐ, cùng đó Luật Xây dựng và các nghị định, thông tư cũng đã quy định rất rõ về bảo đảm ATLĐ.

Đặt hàng kĩ sư BHLĐ từ năm cuối đại học... vẫn thiếu

Theo TS Nguyễn Anh Thơ - Viện trưởng Viện Khoa học An toàn và Vệ sinh lao động (Tổng LĐLĐVN), thị trường lao động đang cần tuyển một lượng rất lớn nhân lực ngành BHLĐ, song nguồn cung lại rất khan hiếm. Phần lớn sinh viên theo học ngành BHLĐ tại các trường đại học đều có việc làm đúng chuyên môn. Nhiều doanh nghiệp đặt hàng các kĩ sư BHLĐ ngay từ những năm cuối đại học. Nhiều người theo học ngành môi trường cũng chuyển hướng sang làm cán bộ an toàn của doanh nghiệp. Tuy nhiên, về mặt chuyên môn chuyên sâu, các cán bộ học đúng chuyên ngành có thể đáp ứng yêu cầu công việc tốt hơn.

Theo bà Nguyễn Thủy Châu (chuyên viên về an toàn lao động), an toàn trong xây dựng rất quan trọng, phải đánh giá các mối nguy và rủi ro TNLĐ để có biện pháp phòng tránh. Do đó, các công ty xây dựng đều có nhu cầu tuyển dụng cán bộ an toàn, tuy nhiên, phần lớn không tuyển được kĩ sư chuyên ngành về kĩ thuật an toàn. Các đơn vị trong ngành xây lắp đa phần sử dụng cán bộ kĩ thuật kiêm nhiệm công tác an toàn, do đó chất lượng và hiệu quả ATLĐ không cao.

Với ngành BHLĐ nhiều sinh viên có tâm lí e ngại khi học những ngành kĩ thuật vì quá trình học và làm việc sẽ vất vả hơn những ngành khối kinh tế. Tuy nhiên thực tế nhu cầu thị trường lao động là rất lớn, tại các trường có đào tạo ngành BHLĐ, đa số sinh viên đều có việc làm trước khi tốt nghiệp.

Cùng đó, việc khan hiếm nhân lực ngành này cũng xuất phát từ việc ngành chưa có sự nhận diện xã hội tốt. Ngành BHLĐ vẫn là cái tên khá xa lạ với phụ huynh và học sinh. Do đó, cần có sự đồng thuận, phối hợp thực hiện từ cả cơ quan quản lí nhà nước, doanh nghiệp và trường học… Trong đó, cần đặc biệt chú trọng công tác tư vấn hướng nghiệp để thí sinh có góc nhìn toàn diện về nhu cầu cũng như cơ hội của các ngành nghề, đảm bảo sự phát triển cân bằng của thị trường lao động.

Năm 2022, cả nước đã xảy ra 7.718 vụ với 7.923 người bị tai nạn lao động. Theo thống kê của Bộ Lao động - Thương binh và xã hội, năm 2022 thiệt hại sơ bộ do tai nạn lao động gây ra khoảng 14.385 tỉ đồng, tổng số ngày nghỉ do tai nạn lao động là hơn 143.468 ngày.