Khi nào gọi là nghi can, nghi phạm, bị can, bị cáo?

12:40 21/02/2024
Phân biệt nghi can và nghi phạm

"Nghi can" và "nghi phạm" là hai thuật ngữ phổ biến, đặc biệt trong lĩnh vực tố tụng hình sự. Tuy nhiên, trong Hiến pháp, Bộ luật Tố tụng hình sự và các văn bản pháp lý liên quan khác lại không có quy định về hai thuật ngữ này.

Ở góc độ ngữ nghĩa, nghi can có thể được hiểu là người bị cơ quan điều tra nghi ngờ là người liên quan đến vụ án, chưa có dấu hiệu phạm tội rõ ràng và không có lệnh bị bắt để điều tra.

Còn nghi phạm có thể được hiểu là người bị cơ quan điều tra nghi ngờ là tội phạm, có dấu hiệu tội phạm nhưng chưa đủ chứng cứ chứng minh và đã có lệnh bị bắt để điều tra.

Tuy nhiên, không nên nhầm lẫn nghi can, nghi phạm là hung thủ hoặc tội phạm, bởi người bị coi là nghi can hoặc nghi phạm chỉ bị cơ quan nghi vấn liên quan đến vụ án hoặc nghi là tội phạm nhưng không khẳng định là tội phạm hay hung thủ.

Việc dùng từ hung thủ hay tội phạm đối với nghi can và nghi phạm không chỉ là dùng sai thuật ngữ pháp lý mà còn là hành vi gián tiếp buộc tội khi họ chưa bị kết tội bởi tòa án.

Bị can, bị cáo là gì?

Căn cứ Điều 60 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, bị can là người hoặc pháp nhân bị khởi tố hình sự. Quyền và nghĩa vụ của bị can là pháp nhân được thực hiện thông qua người đại diện theo pháp luật của pháp nhân theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự.

Theo Điều 61 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, bị cáo là người hoặc pháp nhân đã bị tòa án quyết định đưa ra xét xử. Quyền và nghĩa vụ của bị cáo là pháp nhân được thực hiện thông qua người đại diện theo pháp luật của pháp nhân theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự.

Các tiêu chí phân biệt bị can và bị cáo

Tiêu chí Bị can Bị cáo
Khái niệm Người hoặc pháp nhân đã bị khởi tố về hình sự, có quyết định khởi tố của viện kiểm sát.Người hoặc pháp nhân đã bị toà án quyết định đưa ra xét xử, xác định rõ thời điểm.
Giai đoạn tham gia tố tụng Khởi tố, điều tra, truy tốXét xử
Quyền

- Được biết lý do mình bị khởi tố.

- Được giải thích về quyền và nghĩa vụ.

- Tự bào chữa hoặc nhờ người khác bào chữa.

- Đề nghị giám định, định giá tài sản; đề nghị thay đổi người có thẩm quyền tiến hành tố tụng, người giám định, người định giá tài sản, người phiên dịch, người dịch thuật.

- Nhận quyết định khởi tố bị can; quyết định thay đổi, bổ sung quyết định khởi tố bị can, quyết định phê chuẩn quyết định khởi tố bị can, quyết định phê chuẩn quyết định thay đổi, bổ sung quyết định khởi tố bị can; quyết định áp dụng, thay đổi, hủy bỏ biện pháp ngăn chặn, biện pháp cưỡng chế; bản kết luận điều tra; quyết định đình chỉ, tạm đình chỉ điều tra; quyết định đình chỉ, tạm đình chỉ vụ án; bản cáo trạng, quyết định truy tố và các quyết định tố tụng khác theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự.

- Trình bày ý kiến về chứng cứ, tài liệu, đồ vật liên quan và yêu cầu người có thẩm quyền tiến hành tố tụng kiểm tra, đánh giá.

- Đọc, ghi chép bản sao tài liệu hoặc tài liệu được số hóa liên quan đến việc buộc tội, gỡ tội hoặc bản sao tài liệu khác liên quan đến việc bào chữa kể từ khi kết thúc điều tra khi có yêu cầu.

- Khiếu nại quyết định, hành vi tố tụng của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng.

- Tham gia phiên tòa.

- Được thông báo, giải thích về quyền và nghĩa vụ.

- Tự bào chữa, nhờ người bào chữa.

- Đề nghị giám định, định giá tài sản; đề nghị thay đổi người có thẩm quyền tiến hành tố tụng, người giám định, người định giá tài sản, người phiên dịch, người dịch thuật.

- Đề nghị triệu tập người làm chứng, bị hại, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án, người giám định, người định giá tài sản, người tham gia tố tụng khác và người có thẩm quyền tiến hành tố tụng tham gia phiên tòa.

- Nhận quyết định đưa vụ án ra xét xử; quyết định áp dụng, thay đổi, hủy bỏ biện pháp ngăn chặn, biện pháp cưỡng chế; quyết định đình chỉ vụ án; bản án, quyết định của Tòa án và các quyết định tố tụng khác theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự.

- Đưa ra chứng cứ, tài liệu, đồ vật, yêu cầu.

- Trình bày ý kiến về chứng cứ, tài liệu, đồ vật liên quan và yêu cầu người có thẩm quyền tiến hành tố tụng kiểm tra, đánh giá.

- Đề nghị chủ tọa phiên tòa hỏi hoặc tự mình hỏi người tham gia phiên tòa nếu được chủ tọa đồng ý; tranh luận tại phiên tòa.

- Nói lời sau cùng trước khi nghị án.

- Xem biên bản phiên tòa, yêu cầu ghi những sửa đổi, bổ sung vào biên bản phiên tòa.

- Kháng cáo bản án, quyết định của tòa án.

- Khiếu nại quyết định, hành vi tố tụng của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng.

Nghĩa vụ

- Có mặt theo giấy triệu tập của người có thẩm quyền tiến hành tố tụng. Trong trường hợp vắng mặt không có lý do chính đáng thì có thể bị áp giải; nếu bỏ trốn thì bị truy nã.

- Chấp hành quyết định, yêu cầu của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng.

- Có mặt theo giấy triệu tập của tòa án. Trong trường hợp vắng mặt không có lý do chính đáng thì có thể bị áp giải; nếu bỏ trốn thì bị truy nã.

- Chấp hành quyết định, yêu cầu của tòa án.

Có thể bạn quan tâm
Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam chính thức mở cửa, miễn phí vé tham quan

Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam chính thức mở cửa, miễn phí vé tham quan

05:00 02/11/2024

Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam là 1 trong 6 bảo tàng cấp quốc gia và là bảo tàng đầu hệ của hệ thống bảo tàng Quân đội, được thành lập ngày 17/7/1956, địa chỉ tại số 28A đường Điện Biên Phủ, quận Ba Đình, thành phố Hà Nội. Bảo tàng trưng bày hơn 150.000 hiện vật, trong đó có 4 bảo vật quốc gia, gồm máy bay MiG-21 số hiệu 4324, máy bay MiG-21 số hiệu 5121, tấm Bản đồ quyết tâm Chiến dịch Hồ Chí Minh, xe tăng T-54B số hiệu 843, và nhiều hiện vật quý khác.
Đọc bài gốc tại đây.

Đề nghị báo cáo UBTVQH dự án hồ chứa nước Ka Pét

Đề nghị báo cáo UBTVQH dự án hồ chứa nước Ka Pét

06:40 13/09/2023

TP - Chiều 12/9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) xem xét báo cáo công tác dân nguyện của Quốc hội tháng 8. Dự án hồ chứa nước Ka Pét tại Bình Thuận là một trong những nội dung nhận được sự quan tâm tại phiên họp.

Nóng Sài Gòn: Người dân TPHCM rồng rắn kẹt xe ở cửa ngõ phía Nam

Nóng Sài Gòn: Người dân TPHCM rồng rắn kẹt xe ở cửa ngõ phía Nam

00:20 11/03/2024

Hơn 34.000 tỉ làm 5 dự án chống kẹt xe cửa ngõ Tây Bắc TPHCM; Cảnh sát đột kích quán bar có hàng chục người dương tính ma túy ở...

Khởi tố, bắt giam 6 đối tượng trộm cắp tiền công đức trong Đài tưởng niệm

Khởi tố, bắt giam 6 đối tượng trộm cắp tiền công đức trong Đài tưởng niệm

17:20 03/07/2023

Bà Rịa - Vũng Tàu - Các đối tượng đã dùng băng keo 2 mặt quấn vào cây sắt, rồi cho vào thùng công đức để lấy tiền ra ngoài....

Trường ĐH Mở TP.HCM ngừng nhận học bạ vào cuối tháng 5

Trường ĐH Mở TP.HCM ngừng nhận học bạ vào cuối tháng 5

11:00 17/05/2023

Trường ĐH Mở TP.HCM nhận hồ sơ xét tuyển học bạ cho 42 ngành đào tạo chính quy năm 2023 đến ngày 31-5-2023.

Đại học New Zealand nới quy định với du học sinh Việt Nam

Đại học New Zealand nới quy định với du học sinh Việt Nam

12:50 07/08/2024

Nhiều đại học ở New Zealand nới điều kiện xét nhập học, như cho du học sinh dùng điểm dự đoán IB, A-Level hoặc điểm học bạ lớp 12, thay vì đợi kết quả mới có thể nộp hồ sơ.

Quốc khánh 2/9: Giá trị lịch sử, ý nghĩa thời đại của bản Tuyên ngôn độc lập

Quốc khánh 2/9: Giá trị lịch sử, ý nghĩa thời đại của bản Tuyên ngôn độc lập

16:20 02/09/2023

Xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc bài viết 'Giá trị lịch sử và ý nghĩa thời đại của bản Tuyên ngôn Độc lập năm 1945' của TS.Vũ Ngọc Am đăng trên báo điện tử Đảng Cộng sản: Ngày 2/9/1945, tại Quảng trường Ba Đình, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản 'Tuyên ngôn Độc lập' lịch sử do chính Người chuẩn bị, trịnh trọng tuyên bố trước toàn thế giới về sự ra đời của một nhà nước mới: Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (nay là nước Cộng hòa Xã hội chủ...

GS.TSKH Hồ Ngọc Đại: Bạo hành trong chính 'ngôi đền thiêng' giáo dục

GS.TSKH Hồ Ngọc Đại: Bạo hành trong chính 'ngôi đền thiêng' giáo dục

08:00 11/12/2023

TP - Cách đây khá lâu, nhiều chuyên gia, học giả đã bàn luận đến câu chuyện triết lí giáo dục ở Việt Nam. Qua các thời Bộ trưởng, người im lặng, người đưa ra bàn thảo nhưng tựu chung lại chưa ai trả lời triết lí giáo dục của Việt Nam là gì. Theo GS.TSKH Hồ Ngọc Đại, vì thiếu một triết lí nên giáo dục còn tồn tại nhiều vấn đề. Vụ việc cô giáo ở Tuyên Quang bị chính học sinh của mình “bắt nạt” chỉ là một ví dụ cụ thể.

Kế Hoạch Chăm Sóc Mà Bác Sĩ Của Bạn Thường Đề Xuất Cho Đau Nhức Giường

Kế Hoạch Chăm Sóc Mà Bác Sĩ Của Bạn Thường Đề Xuất Cho Đau Nhức Giường

06:20 12/07/2024

Tóm tắt Loét xảy ra trên bề mặt da do áp lực kéo dài. Nằm trên giường với chuyển động ra ngoài (nằm liệt giường), ngồi trên xe lăn hoặc một dàn diễn viên được sử dụng trong thời gian dài có thể gây ra vết loét. Triệu chứng Các triệu chứng bao gồm đỏ, loét, vết thương mãn tính hoặc sưng. → Phương án điều trị phổ biến → Các câu hỏi để hỏi bác sĩ của ...

Co loi xay ra
Co loi xay ra
Ago Mom cải thiện khả năng thụ thai, tình trạng hiếm muộn ở phụ nữ
Ago Dad hỗ trợ sức khỏe sinh sản nam giới bổ sung dưỡng chất cần thiết, tăng cường sức khỏe, bổ thận và ích tinh cho nam giới