TP - Khát vọng khởi nghiệp và cao hơn là đổi thay đời sống dân bản vùng biên còn nghèo khó, Ríah Dung (32 tuổi, Bí thư Đoàn xã GaRy, huyện Tây Giang, Quảng Nam) trở thành người tiên phong ở vùng biên phía tây xứ Quảng.
Tiên phong
Những ngày cuối năm, Ríah Dung bận rộn hơn khi phải hoàn tất nhiều công đoạn cận đích của dự án sinh thái gắn với cam bản địa Tây Giang, dự kiến quý 1 của năm 2025 sẽ “bấm nút” cho hoạt động sản xuất chế biến quy mô.
Thêm lần nữa dân bản lại ngỡ ngàng trước những quyết định của chàng thủ lĩnh đoàn. Cách đây 5 năm, Ríah Dung xây đựng đề án du lịch sinh thái gắn với cam bản địa Tây Giang. Ý tưởng nhân rộng vùng cam và đưa du khách lên tham quan ở xứ biên giới xa xôi cách trở này khiến nhiều người lắc đầu, hoài nghi. Năm 2019, dự án được tỉnh công nhận là dự án khởi nghiệp sáng tạo, Ríah Dung bắt tay triển khai các bước, nỗ lực mỗi ngày.
![]() |
Ríah Dung nhận giải thưởng Lý Tự Trọng năm 2023. |
Khởi nghiệp với hai bàn tay trắng, Dung vay mượn để có vốn đầu tư ban đầu, mua máy móc, cây giống xoay vòng để nhân rộng vườn. Từ khu vườn nhỏ của gia đình, sau 5 năm đã phủ 10 ha đất trồng cam. Mới đây, anh hoàn tất trồng thêm 7.000 gốc giổi. Để duy trì, anh xây dựng mô hình vườn ao chuồng, nuôi thêm gà, heo để tăng thu nhập.
Năm 2024, Ríah Dung là một trong 21 cá nhân nhận giải thưởng Vừ A Dính tôn vinh những tấm gương đẹp của bản làng. Năm 2023, Ríah Dung là gương mặt duy nhất của Quảng Nam nhận giải thưởng Lý Tự Trọng của Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh.
Những khu lều, dãy phòng dựng lên giữa khu vườn xinh xắn. Những tốp khách bắt đầu kéo lên trải nghiệm. Cách làm du lịch gắn với giá trị bản địa như thả mình chill (thư giãn) giữa những khoảnh xanh của cây trái, thưởng thức ẩm thực đặc sản núi rừng, hát vang với lửa trại khiến các thực khách thích thú. Những dịp lễ, cuối tuần, nhiều bạn trẻ đăng ký phượt lên điểm du lịch mới lạ này
Theo Ríah Dung, đây chỉ mới là giai đoạn thử nghiệm chưa dám nhận nhiều khách cho tới khi dự án hoàn chỉnh, đi vào hoạt động bài bản. Đường sá cũng còn khó khăn, tuy nhiên bước đầu đón nhận tín hiệu như vậy cũng khả quan, có thêm động lực để dự án tới đích.
Từ năm 2019, chàng bí thư năng nổ tình nguyện đứng ra kết nối tạo mạng lưới tiêu thụ hàng chục tấn cam cho bà con cũng khiến nhiều người thán phục. “Loại quả này hoàn toàn hữu cơ, giá trị dinh dưỡng cao nhưng do ở giữa vùng xa xôi đi lại khó khăn nên người dân không bán được, ăn không hết thì quả rụng đầy dưới gốc, rất lãng phí trong khi đời sống còn nhiều khó khăn. Bằng các mối quan hệ và thông qua mạng xã hội, mình tìm cách kết nối dưới xuôi giúp bà con tiêu thụ”, Dung chia sẻ.
![]() |
Một góc Farmstay đẹp mê, đầy sức hút với bạn trẻ. |
Đến nay, nhắc đến cam GaRy thì nhiều người Quảng Nam, Đà Nẵng đã biết đến một loại cam bản địa với vỏ vàng, vị ngọt đậm, toả hương thơm đặc trưng. Loại quả này có từ rất lâu ở vùng biên này, nhưng để thành sản phẩm đến tay người mua thì mới rộ lên cách đây ít năm, sau khi Ríah Dung kết nối mạng lưới tiêu thụ. Vào mùa, cam chín rộ, từng đoàn xe từ Đà Nẵng, Tam Kỳ ngược núi, chở từng xe cam về xuôi. Không chỉ bày bán ở các đại lý, cam GaRy có chỗ đứng trong tiệm trái cây hữu cơ.
Ước mơ của mình là giúp bà con
Câu chuyện trái cam đặc sản còn khiến Ríah Dung đau đáu. Dù có đầu mối tiêu thụ nhưng với địa hình xa xôi hiểm trở, việc vận chuyển có những trở ngại nếu còn bán thô. Chàng trai Cơ Tu nghĩ táo bạo hơn, tại sao không chế biến sản phẩm tinh để phát huy hết tiềm năng ưu thế loại quả này. Suy nghĩ đó biến thành hành động, nỗ lực suốt năm 2024. Các phần việc lớn như nghiên cứu sản phẩm, dây chuyền công nghệ, đầu tư nhà xưởng, làm việc đối tác tìm đầu ra… đang đi đến bước cuối. Anh tiết lộ, năm 2025 trái cam đặc sản tới đây sẽ có hình hài mới, vị thế mới, hướng đi xuất khẩu.
Sinh ra trong gia đình 7 anh em, ba mẹ vất vả với nương rẫy vẫn cố gắng cho con đi học, Ríah Dung học hết 12 rồi vào đại học. Năm 2016, Dung tốt nghiệp Đại học Quảng Nam, rồi về công tác tại Huyện Đoàn Tây Giang. Năm 2020 anh được bố trí về cơ sở cũng chính là nơi mình sinh ra - xã Ga Ry.
Là cán bộ Đoàn xã biên giới, anh hiểu rằng hoạt động Đoàn ngoài bề nổi còn thiết thực, phù hợp thực tế tại địa bàn. Vấn đề kinh tế là vấn đề sát sườn, cổ vũ khát vọng vươn lên làm giàu chính đáng trong thanh niên và cũng là yếu tố để tập hợp thanh niên hiệu quả.
Hiện, Dung tạo việc làm thời vụ cho khoảng 40 thanh niên, khoảng 10 người làm việc thường xuyên. Ngoài ra, anh cũng liên kết với người dân trong xã, bao tiêu cam. Những suy nghĩ, quyết định táo bạo của Dung khơi nguồn cảm hứng cho rất bạn trẻ xứ núi.
![]() |
Những trái vàng mọng ngọt ở vườn cam đặc sản, nơi khơi dậy niềm cảm hứng khởi nghiệp của Riáh Dung. |
Chọn trở về quê khởi nghiệp, Dung nói mong muốn bản làng đổi thay xán lạn, đời sống bà con được nâng lên và cố gắng bằng tất cả những vốn liếng tri thức mình có được. “Ước mơ của mình là giúp bà con, mong cho quê hương mỗi ngày phát triển. Những ngọn đồi sẽ phủ xanh, bà con sống an vui no đủ, trẻ em được đi học… là khát vọng của mình”, Ríah Dung chia sẻ.
Trồng cây là sở thích từ bé. Và giờ anh mỗi ngày làm công việc mình yêu thích, niềm vui lớn dần khi những khoảnh đồi trống được phủ xanh dần. Dung nói, kế hoạch tương lai là sẽ trồng thêm lim, phát triển dược liệu dưới tán rừng.
Bí thư Huyện Đoàn Tây Giang Arâl Hoàng nói rằng, mô hình “Du lịch sinh thái gắn kết cam bản địa Tây Giang” của Riáh Dung là mô hình kinh tế tập thể đầu tiên do thanh niên đảm nhận, nhằm khuyến khích đoàn viên thanh niên mạnh dạn khởi nghiệp, tạo lan tỏa trong phát triển kinh tế nông hộ. “Đặc biệt, Dung rất năng động trong phát triển kinh tế tại địa phương, giúp cho nhiều bạn trẻ có kế sinh nhai. Từ mô hình này đã thay đổi dần cách nghĩ, cách làm cho người dân, nhất là đoàn viên thanh niên” - anh Arâl Hoàng nói.
Hơn thế, Ríah Dung cũng là Bí thư Đoàn xã có tinh thần nhiệt huyết, sáng tạo trong mọi hoạt động. Hơn 4 năm kể từ khi về đảm nhiệm Bí thư Đoàn xã GaRy, Ríah Dung luôn là cán bộ đoàn gương mẫu. Với vai trò là thủ lĩnh Đoàn, Dung cùng phối hợp với MTTQ xã huy động lực lượng tham gia xung kích tình nguyện xây dựng nông thôn mới, nhất là tiên phong trong việc cùng chung tay thực hiện các nghị quyết về việc bố trí, sắp xếp, ổn định dân cư khu vực miền núi trên địa bàn tỉnh. Riáh Dung cũng là người đứng ra kết nối để giải phóng đầu ra các mặt hàng nông sản sạch của bà con. Bên cạnh đó, phối hợp với lực lượng triển khai nhiều công trình, phần việc, công trình, thiết thực, ý nghĩa; kết nối với các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân hỗ trợ, đầu tư nhiều chương trình, công trình phúc lợi, an sinh xã hội với tổng trị giá nhiều tỷ đồng.
Ngày 29/6, hàng trăm cựu sinh Việt Nam theo học trong nền giáo dục Australia có mặt để tôn vinh những thành tích xuất sắc của 6 cựu sinh giành được Giải thưởng Cựu sinh viên Australia năm 2025 nhờ khả năng lãnh đạo, sự sáng tạo và những đóng góp của họ cho mối quan hệ Việt Nam - Australia. “Cựu du học sinh Úc tại Việt Nam là những cầu nối quý giá giữa hai quốc gia chúng ta,” bà Gillian Bird PSM, Đại sứ Australia tại Việt Nam, chia sẻ. “Mối quan...
TPHCM - Trên địa bàn khu vực 5 đơn vị hành chính cấp xã ở TP Vũng Tàu cũ, đã thành lập 5 đơn vị công đoàn xã , phường.
Trong đêm 29/5, nhiều chốt kiểm tra được cơ quan chức năng tỉnh Quảng Ninh lập khẩn cấp tại các tuyến đường huyết mạch để truy bắt một đối tượng cướp ngân hàng.
Hội đồng xét xử quyết định quay lại phần xét hỏi do đã nhận được biên lai thu tiền thể hiện việc Tập đoàn Phúc Sơn nộp 768 tỷ đồng để khắc phục hậu quả vụ án cho bị cáo Nguyễn Văn Hậu.
Lần đầu tiên thí sinh học chương trình 2018 thi môn tự chọn, giáo viên nhận xét gì về đề thi?
Trưởng Ban Chính sách, chiến lược Trung ương đánh giá cao sự chủ động của phường Phan Rang (Ninh Thuận) và huyện Cam Lâm (Khánh Hòa).
Thông tin từ Đồn Biên phòng Ngọc Vừng (Bộ đội Biên phòng Quảng Ninh) cho biết đơn vị vừa cứu 6 ngư dân gặp nạn trên vùng biển xã Ngọc Vừng, huyện Vân Đồn, đồng thời lai dắt tàu vào bờ để sửa chữa.
Báo Thế giới và Việt Nam cập nhật những tin tức mới nhất về tình hình xung đột tại Trung Đông.
Một vụ sạt lở đất nghiêm trọng xảy ra trong đêm tại phường Đồng Tâm, TP Yên Bái khiến một căn nhà đổ sập, thiếu nữ 15 tuổi bị vùi lấp và tử vong tại chỗ.