Khai thác cát trắng trái phép tại Quảng Trị, biết mà khó ngăn chặn triệt để

Cát trắng bị khai thác trái phép trong Khu kinh tế Đông Nam Quảng Trị

Sở TNMT tỉnh Quảng Trị xác nhận, sau khi Báo Lao động ngày 21.5.2024 có đăng bài với viết với tiêu đề “Rút ruột khoáng sản cát trắng trong Khu kinh tế Đông Nam Quảng Trị”, đơn vị này đã tiến hành kiểm tra, xác minh.

Sở TNMT đã phối hợp với Ban quản lý Khu Kinh tế tỉnh, Phòng TNMT huyện Triệu Phong tiến hành kiểm tra tại địa bàn 5 xã ven biển huyện Triệu Phong gồm: Triệu Trạch, Triệu Vân, Triệu An, Triệu Lăng và Triệu Sơn.

Qua kiểm tra, xác nhận tình trạng khai thác khoáng sản cát trắng trái phép tại các xã ven biển của huyện Triệu Phong xảy ra từ đầu năm 2020 đến nay, chủ yếu tập trung ở các xã: Triệu Trạch, Triệu Vân và Triệu Sơn. Việc khai thác chủ yếu là do người dân sinh sống trên địa bàn các xã này khai thác để san lấp nền nhà và làm nền lăng mộ với quy mô nhỏ lẻ.

Ngoài ra, một số đối tượng đã dùng xe ôtô tải có khối lượng từ 2-8m3 để khai thác cát trái phép vận chuyển bán ra ngoài địa bàn các xã.

Đối với khu vực dự trữ khoáng sản cát trắng quốc gia tại xã Triệu Trạch, (huyện Triệu Phong) có diện tích 27km2, trong khu vực này có khoảng 1.534ha diện tích rừng phòng hộ; với diện tích khoáng sản cát trắng tương đối rộng. Việc khai thác trái phép xảy ra nhiều nơi, chủ yếu quy mô nhỏ lẻ phục vụ nhu cầu dân sinh (san lấp nền nhà và làm nền lăng mộ), diễn ra vào ban đêm từ 1 giờ đến 4 giờ sáng nên địa phương gặp nhiều khó khăn trong công tác kiểm tra, xử lý.

“Quá trình kiểm tra, Sở TNMT tỉnh Quảng Trị xác nhận tình trạng khai thác cát trắng trong khu dự trữ khoáng sản quốc gia ở Khu kinh tế Đông Nam tại huyện Triệu Phong là đúng sự thật” - ông Trần Văn Quảng, Giám đốc Sở TNMT tỉnh Quảng Trị khẳng định.

Cát trắng bị khai thác trái phép ở xã Triệu Trạch. Ảnh: Hưng Thơ

Khó ngăn chặn triệt để

Theo UBND huyện Triệu Phong, thời gian qua, địa phương này đã chỉ đạo các cơ quan chuyên môn phối hợp với các địa phương trong việc kiểm tra việc chấp hành pháp luật về khoáng sản theo định kỳ, đột xuất.

UBND các xã đã thành lập Tổ Công tác liên ngành bảo vệ tài nguyên khoáng sản trên địa bàn xã quản lý (xã Triệu Trạch, Triệu Lăng, Triệu Vân, Triệu Sơn) để tổ chức tuần tra, ngăn chặn và xử lý kịp thời tình trạng khai thác khoáng sản cát trắng trái phép; thường xuyên tổ chức tuyên truyền, thông báo trên hệ thống loa truyền thanh của xã về công tác bảo vệ khoáng sản cát trắng chưa khai thác.

Kết quả từ đầu năm 2020 đến nay, Công an huyện Triệu Phong phát hiện 16 trường hợp vi phạm liên quan đến hoạt động khai thác, kinh doanh, vận chuyển cát trắng trái phép xảy ra trên địa bàn các xã Triệu Vân, Triệu Trạch, Triệu Sơn, Triệu Lăng, Triệu An. Từ đó, ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính 16 đối tượng với tổng số tiền xử phạt là 15,7 triệu đồng, tịch thu 134m3 cát, phạt bổ sung buộc cá nhân vi phạm nộp lại một khoản tiền tương đương giá trị phương tiện vi phạm hành chính bị tịch thu vào ngân sách Nhà nước số tiền hơn 61 triệu đồng.

Bên cạnh đó, Công an các xã Triệu Trạch, Triệu Vân, Triệu Sơn đã chủ động tuần tra, kiểm tra phát hiện 7 trường hợp vi phạm, tổng số tiền xử phạt hơn 59 triệu đồng.

Chủ tịch UBND huyện Triệu Phong cũng đã ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính 2 trường hợp khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường (cát san lấp) tại xã Triệu Trạch với tổng số tiền xử phạt là 50 triệu đồng. Tuy nhiên, việc khai thác cát trắng trái phép vẫn diễn ra, dù nhỏ lẻ nhưng xảy ra ở nhiều nơi.

Giám đốc Sở TNMT tỉnh Quảng Trị Trần Văn Quảng nói rằng, đơn vị này đã chỉ đạo UBND các xã trong Khu Kinh tế Đông Nam rà soát, thống kê về nhu cầu sử dụng khối lượng cát san lấp hàng năm của người dân để báo cáo UBND huyện. Sau đó, huyện sẽ tổng hợp, phối hợp với Sở TNMT, Ban Quản lý Khu Kinh tế tỉnh tham mưu đề xuất UBND tỉnh Quảng Trị phương án giải quyết nhằm tạo nguồn vật liệu san lấp cho người dân sinh sống tại địa bàn các xã, từ đó mới có thể tránh tình trạng khai thác trái phép.