Khai quật mộ cổ 10.000 năm tuổi

TPO - Các nhà khảo cổ học ở Brazil đã phát hiện ra một nghĩa trang lớn của người bản địa chứa hơn 40 bộ xương và hàng nghìn vật phẩm mộ có niên đại từ 10.000 năm trước.

Những hài cốt đầu tiên của con người dường như đến từ một cộng đồng tổ tiên chưa được biết đến trước đây trước người Sambaquian, những người săn bắn hái lượm ven biển từng sống trong khu vực trong lịch sử. Phát hiện này là ghi chép lâu đời nhất về con người ở bang Maranhão phía đông bắc.

Nghĩa trang, nơi lưu giữ hài cốt của con người từ các thời kỳ khác nhau, đã được khai quật ở São Luís, thủ đô và thành phố lớn nhất ở Maranhão, trong dự án xây dựng nhà ở của chính phủ nước này. Các ngôi mộ được tìm thấy ở Trang trại Rosane, sau này trở thành địa điểm khảo cổ đô thị giữa hai khu vực sầm uất.

Các nhà khảo cổ đã biết rằng khu vực São Luís, còn được gọi là Upaon-Açu, có nghĩa là "hòn đảo lớn" trong ngôn ngữ bản địa Tupí-Guaraní, có dấu vết hoạt động của con người thời tiền sử. Chẳng hạn, một xương hàm thời tiền sử được phát hiện tại Trang trại Rosane vào những năm 1970 và các hiện vật khác được tìm thấy ở São Luís có niên đại 6.000 năm trước, Wellington Lage, nhà khảo cổ học chính của cuộc khai quật gần đây, cho biết. Phần còn lại được cho là của người Sambaquian.

Cuộc khai quật mới nhất, bắt đầu vào tháng 6 năm 2019, ban đầu tiết lộ nhiều mảnh gốm sứ và công cụ bằng đá. Sau đó, vào thời kỳ đỉnh điểm của đại dịch COVID-19 vào năm 2020, các nhà khảo cổ đã tìm thấy bộ xương đầu tiên cách bề mặt khoảng 60 cm.

Kể từ đó, nhóm nghiên cứu đã tìm thấy tổng cộng 43 bộ xương và khoảng 100.000 mảnh hiện vật từ ít nhất bốn lớp trầm tích khác nhau, cho thấy địa điểm này đã bị con người chiếm giữ trong ít nhất bốn thời kỳ riêng biệt kéo dài tới 8.500 năm.

Theo Lage, những bộ xương người này có tầm vóc thấp, cao nhất là 1,6 m. Phần lớn trong số đó là của những người đàn ông trưởng thành và có hài cốt của hai đứa trẻ.

Bộ xương bị chôn vùi sâu nhất được phát hiện ở độ sâu gần 2 m dưới lòng đất. Các nhà khảo cổ đã xác định niên đại của nó bằng cách sử dụng một kỹ thuật gọi là xác định niên đại bằng phát quang kích thích (OSL). Kỹ thuật này xác định thời điểm một số khoáng chất gần xương được tiếp xúc lần cuối với nhiệt hoặc ánh sáng mặt trời. Các kết quả chỉ ra khoảng thời gian từ 7.000 đến 10.000 năm trước. Điều này cho thấy có thể có một quần thể tiền Sambaquian bí ẩn trong khu vực.

Sara Batista, một nhà khảo cổ học tại Viện Di sản Lịch sử và Nghệ thuật Quốc gia Brazil (IPHAN), cho biết: “Những phát hiện này là niên đại lâu đời nhất mà chúng tôi có ở bang Maranhão, từ giữa và đầu thời kỳ Holocene [11.700 năm trước đến nay], đại diện cho lịch sử thế giới vào thời điểm châu Mỹ có dân cư”.

Để xác thực niên đại của các lớp đất khác nhau, các nhà khoa học đã gửi mẫu đến Phòng thí nghiệm Beta Analytic của Mỹ để xác định niên đại bằng carbon phóng xạ để nhóm có thể xác định thời điểm các nhóm sau chiếm giữ địa điểm: tiền Sambaquian, Sambaquian, Tupi (các nền văn hóa Amazonia) và Tupinambas - một nhóm nhỏ người Tupi chiếm đóng bờ biển Đại Tây Dương và có liên hệ với người châu Âu sau năm 1500.