Khắc phục 'thẻ vàng' IUU: Nhiều ngư dân ở Hưng Yên đang chờ gỡ khó

Nhiều người dân ở Hưng Yên đang gặp khó, nhất là với những người có tàu đánh bắt chiều dài từ 15m trở lên, bởi vậy họ mong có chính sách hỗ trợ để cải hoán tàu cá, giúp ngư dân vươn khơi bám biển.

Hàng dài tàu cá đậu sát nhau đầy cảng gặp khó khi ra khơi. (Ảnh: Nguyễn Công Hải/TTXVN)

Với quyết tâm gỡ "thẻ vàng" của Ủy ban châu Âu (EC), tỉnh Hưng Yên đang tích cực triển khai nhiều biện pháp mạnh mẽ chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), tạo chuyển biến tích cực trong nhận thức và hành động của ngư dân.

Song trong quá trình thực hiện nghiêm chống IUU, nhiều ngư dân ở Hưng Yên gặp những khó khăn cần được quan tâm tháo gỡ.

Cuối tháng 10, chúng tôi có dịp trở lại khu Cảng cá Tân Sơn, xã Thái Thụy (tỉnh Hưng Yên) tìm hiểu về công tác chống IUU. Chúng tôi chứng kiến cảnh hàng dài tàu cá đậu sát nhau đầy cảng như những ngày cấm biển.

Giờ cao điểm ở bến cá Tân Sơn cũng không còn đông vui, nhộn nhịp như những năm trước. Nhiều người dân nơi đây cho biết đang gặp khó khăn thực sự, nhất là đối với những ngư dân có tàu đánh bắt với chiều dài từ 15m trở lên.

Ngư dân Bùi Văn Mão, ở Tổ dân phố số 9, xã Thái Thụy là một trong những trường hợp ấy. Gia đình anh có hai tàu gỗ đánh bắt thủy sản ngoài khơi, mỗi tàu có chiều dài 19m, công suất 460CV. Từ đầu năm 2025 đến nay, tàu của anh ra khơi chỉ khoảng 3 tháng và mấy tháng gần đây chỉ "nằm bờ."

Anh Mão lý giải do những năm gần đây, theo quy định của Nhà nước, tàu có chiều dài từ 15 m trở lên, như tàu của gia đình anh, không còn được đánh bắt gần bờ mà phải ra vùng khơi để đánh bắt thủy sản. Ở vùng khơi quy định này, sóng to gió lớn mà tàu của anh nhỏ, công suất bé, mớn nước lại thấp nên rất nguy hiểm. Chỉ khi "trời yên, biển lặng," anh mới ra khơi.

Để ra được vùng khơi, quãng đường xa hơn, chi phí tiền dầu máy cũng nhiều hơn... Cũng chính vì đi biển cầm chừng như vậy nên hơn chục lao động làm thuê theo tàu của anh cũng dần bỏ đi làm việc khác.

Anh Mão cho rằng, những tàu có chiều dài trên 15 m ở Hưng Yên lâu nay lâm vào tình cảnh nhỡ cỡ. Rất nhiều tàu như đôi tàu của gia đình anh đều đóng trước khi có quy định phân vùng đánh bắt nên Nhà nước cần xem xét có chính sách hỗ trợ để cải hoán tàu cá, giúp ngư dân như anh vươn khơi bám biển.

Ngư dân Định Xuân Trung ở Tổ dân phố số 9, xã Thái Thụy cũng cho biết, từ năm 2008, anh cùng hai người em họ hàng đóng chung hai tàu cá, mỗi tàu có chiều dài trên 15m, với tổng chi phí 7 tỷ đồng. Để đầu tư đôi tàu này, anh Trung và một người em đã phải "cắm sổ đỏ" vay tiền ngân hàng, đến nay "sổ đỏ" ấy vẫn nằm ở ngân hàng. Gia đình anh Trung chỉ có duy nhất nghề đi biển nhưng trung bình mỗi tháng đôi tàu này cũng chỉ ra khơi được khoảng 4 chuyến.

Từ đầu năm 2025 đến nay, đôi tàu này cũng đã nằm bờ ba tháng. Với tình cảnh như vậy nhưng mỗi tháng anh Trung vẫn phải lo trả 5-7 triệu tiền lãi ngân hàng, chi tiền ăn học cho các con và kéo theo những lao động làm thuê cho đôi tàu của anh cũng chán nản...

Thái Thụy là một xã ven biển của tỉnh Hưng Yên có số lượng lớn tàu đánh bắt thủy sản ngoài biển; trong đó, trên 60 tàu cá có chiều dài từ 15 m trở lên. Số tàu cá trên 15m này tập trung chủ yếu ở Tổ dân phố số 9.

Ông Hoàng Đình Khả, Tổ trưởng Tổ dân phố số 9, cho biết, tổ dân phố có 522 hộ dân. Bà con nơi đây chỉ có duy nhất nghề đi biển và luôn chấp hành rất tốt các quy định về chống IUU.

Để thông báo, trao đổi về các thông tin liên quan đến việc đánh bắt, các quy định của Nhà nước, Chính phủ và các cơ quan chức năng, nhất là về chống IUU, Tổ dân phố số 9 đã triển khai, trong đó thành lập nhóm Zalo với các trưởng tàu.

Đối với quy định những tàu có chiều dài từ 15m trở lên ra khơi đánh bắt phải đúng vùng khơi, trong quá trình thực hiện, bà con ngư dân có tàu dài 15m trở lên còn gặp một số khó khăn.

Cụ thể, nếu như trước đây bà con chỉ quen đánh bắt gần bờ, trung bình mỗi chuyến ra khơi chỉ trong vòng một ngày một đêm nhưng ra vùng khơi đánh bắt thì phải ba ngày ba đêm mới về. Quãng đường ra khơi xa hơn, chi phí cũng nhiều hơn, gặp sóng to, gió lớn hơn nhưng sản lượng cá đánh bắt được lại sụt giảm.

Tàu của bà con đúng là dài trên 15 m nhưng mạn tàu thấp, công suất máy bé nên không đảm bảo an toàn. Cũng vì những khó khăn ấy mà có gia đình ở đây đã bán tàu, bỏ nghề đi biển, cả hai vợ chồng đi làm thuê cho công ty...

Trao đổi về vấn đề này, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Thái Thụy Nguyễn Đức Trọng cho biết để ngư dân vươn khơi bám biển, Nhà nước, các cấp chính quyền đã có nhiều chính sách hỗ trợ ngư dân, như hỗ trợ về trang thiết bị hành trình, về máy tàu. Với những khó khăn của ngư dân nêu trên, xã Thái Thụy cũng đã nắm được và đã phản ánh lên cấp tỉnh xem xét./.